Dili moubos sa 100 ka detatsment sa reaksyunaryong hukbo sa Myanmar ang napukan sa mga armadong pwersang kontra-hunta sa halos usa-ka-semanang koordinadong opensiba niini sa rehiyon sa Shan. Upat ka syudad ang nailog ug gatusan ka armas, mortar, kanyon ug mga bala, lakip ang unum ka tangke ug usa ka armored vehicle, ang nasakmit.

Gitawag og Operasyon 1027, nagsugod ang mga opensiba niadtong Oktubre 27. Gilunsad kini sa Three Brotherhood Alliance, usa ka alyansang gilangkuban sa Arakan Army, Ta’ang National Liberation Army ug Myanmar National Democratic Alliance Army, pulos mga hukbo sa mga etnikong grupo sa Myanmar. Sa usa ka pamahayag, gisulti sa alyansa nga bunga ang opensiba sa kagustuhang “panalipdan ang mga sibilyan, iduso ang katungod nga depensahan ang kaugalingon, ipabilin ang kontrol sa kaugalingong mga teritoryo ug atubangon ang mga pagpangatake ug pagpamomba sa hunta-militar.” Sa hinanali, tumong niining abugon ang hunta gikan sa amihanang bahin sa Shan. Sa lahutay, determinado kining makanunayong mosukol hangtud hingpit nga mapuo ang diktaduryang militar, usa ka komun nga pangandoy sa katawhan sa Myanmar.

Isip suporta, magkadungan nga giatake sa mga pwersa sa People’s Defense Forces, Kachin Independence Army ug Karen National Liberation Army ang mga pwersa sa hunta sa tagsa-tagsa nilang langkub. Daghang lain pang armadong grupong etniko ang misuporta ug aktwal nga misalmot sa mga opensiba.

Matud sa pamahayag sa alyansa, kapin 100 ka tropa sa hunta ang napatay ug daghan ang nasamdan sa unang lima ka adlaw pa lang sa opensiba. Kapin 60 ka tropa, lakip ang usa ka tibuok yunit nga adunay 41 ka sundalo, ang misurender imbes nga mosukol.

Isip balos, gipagrabe sa hunta ang pagpamomba gikan sa ere sa mga sibilyang komunidad sa Shan. Kapin 25,000 na ang napugos sa pagbiya sa ilang mga komunidad ug nagpadangop sa kasikbit nga mga rehiyon o mitabok sa China.

Ang Shan State usa ka rehiyon nga makita sa utlanan sa Myanmar ug China. Mayor nga ruta kini sa pamatigayon tali sa duha ka nasud. Nahimutang usab dinhi ang duha ka pipeline kung asa nagadagayday ang milyong kubiko metrong lana gikan sa mga offshore rig sa Myanmar padulong sa China. Krusyal ang rehiyon sa proyektong One-Belt-One-Road sa China.

Niadtong Oktubre 31, gianunsyo sa alyansa nga nailog niini ang unum ka lungsod sa Shan, lakip ang duha kung asa nagaagi ang mga eksport sa hunta padulong sa China. Tungod apektado ang komersyo, nanawagan na ang China sa “hinanali nga hunong-buto” aron tugutang makalabay ang mga trak nga nagadala og mga produkto.

“Nagdilaab” nga brutalidad

Sukad nga giilog sa hunta ang estado poder niadtong 2021, mikabat na sa 4,000 sibilyan ang gipatay niini ug kapin 10,000 ang arbitraryong gipriso.

Niadtong Oktubre 24, gipagawas sa United Nations (UN) ang espesyal nga taho nga nagdetalye sa mga krimen sa gubat ug krimen batok sa katawhan sa hunta. Labing tataw ang paturagas nga pagtarget sa mga sibilyan gamit ang mga bomba, pagpatay sa mga sibilyan o kombatant nga nadakpan sa mga operasyon ug malukpanon ug tinuyong pagpanunog sa mga balay ug uban pang sibilyang imprastruktura.

Sa ulahing mga bulan lang, misaka og 600% ang ihap sa mga airstrike sa hunta kumpara sa milabayng tuig. Usa sa pinakaulahing kaso ang pagpamomba sa usa ka refugee camp sa Mung Lai Hkyet sa Kachin State niadtong gabii sa Oktubre 9. Diha-dihang namatay ang 28 ka refugee, lakip ang siyam ka bata. Kapin 60 ang nasamdan.

Kaylap ang dinaghang pagpatay sa mga sibilyan ug samarong manggugubat sa rehiyon sa Sagaing. Nataho usab ang mga tinuyong pagpanunog sa mga balay, tindahan, simbahan ug mga sakyanan sa mga rehiyon sa Sagaing, Magway, Chin, Kayin ug Kayah. Adunay mga kaso nga tibuok komunidad ang ginasunog.

Igo ang ebidensyang nakalap sa UN kalabot sa paglunsad sa mga pwersa sa hunta sa “pinakataas nga lebel sa kamangtas ug kadaut” sa mga biktima niini sama sa pagpanglugos gamit ang mga butang ug lain-laing porma sa pagpakaulaw, mutilasyon, gang o serial rape ug sekswal nga pagpangulipon. Lakip sa mga biktima mga bata.