Iti maikadwa a gundaway, ti Pilipinas ket iturayan manen ti diktadura a US-Marcos, kalpasan ti panangparuar iti saan a nakapapati a 31.5 milyon a botos ni Ferdinand Marcos Jr. Kadwa na ni Sara Duterte a rimuar kas bise- presidente, pinagtipon da ti pwersa ti dua a kadangkesan a diktador ken pasista a rehimen a nagturay iti Pilipinas.

Ti panangabak ni Ferdinand Marcos Jr. kas baro a presidente ken Sara Duterte kas bise-presidente ti Pilipinas ket inbunga ti sistematiko a panagsaur, panaggatang ti botos ti umili, panangallilaw, panangballikog iti pakasaritaan ken pananglipit iti demokratiko a karbengan ti umili. Ngem sigurado nga agkibaltang iti rupa da ti panangrabngis iti pangngeddeng ti umili itay eleksyon ken sanguen da ti agburburek a panaglaban ti umili.

Ti patawid ti rehimen US-Duterte nga awan-kapada a kinaulpit

Iti sidong ti rehimen US-Duterte, sinagaba ti umili a Pilipino ti karanggasan ken kasaknapan a panangilupit-lupit iti kartbengan babaen ti brutal a kontra-droga ken kontra-rebolusyonaryo a gera. Pinutar ken inpangipen ti rehimen ti Anti-Terror Law ken NTF-ELCAC a nangipatungpal iti anti-komunista a krusada tapno gun-oden ti target da a rebbeken ti rebolusyonaryo a tignay agingga agleppas ti termino ni Duterte.

Ditoy Ilocos, inbulos ti AFP ti tallo a batalyon ti 702nd Infantry Brigade ti Phil Army (81st IBPA, 69th ken 24th IB), dagiti ispesyal a yunit pangkombat a 71st ken 72nd DRC, ken innayon da dagiti panggubat a yunit ti PNP tapno rebbeken ti NPA iti rehiyon ngem napaay da. Binukbokan da ti kaaduan a pwersa ken awan-ressat a Focused Military Operations dagiti komunidad nga apektado ken mangsupsupyat kadagiti managdadael a proyekto ti minas, dam ken windmill, ken dagiti komunidad a lumablaban iti pananggundaway dagiti kapitalista a kumpanya, apo’t daga ken komersyante-usurero.

Nabanwar a sinaranget ti NPA iti Ilocos ti tuloy-tuloy ken dadakkel nga operasyon militar tapno depensaan ti umili laban kadagiti managdadael a proyekto ti enerhiya ken minas, laban kadagiti mananggundaway nga apo’t daga ken komersyante-usurero ken laban iti pannakagamsaw ti karbengan da kas tao. Nagsagrap daytoy ti dakkel a kaswalti, nangruna manipud idi 2020. Ngem saan a narumek, ken imbes a kumapsut, agtultuloy daytoy nga agpappapigsa ken agpalpalawa ken agsagsagrap ti naruay a suporta ti masa.

Idi pay 2020, indeklaran ti AFP ken NTF-ELCAC a napunasen ti insurhensiya iti rehiyon gapu iti pannakapaay da nga imonitor ken lapdan ti agtultuloy a panagpalawa dagiti yunit ti NPA iti rehiyon iti laksid dagiti tuloy-tuloy a dadakkel nga operasyon militar sipud pay nagtugaw ni Duterte idi 2016. Tinakderan da ti manglimlimo a deklarasyon, isu a dagiti inosente a masa ken lehitimo a timpuyog da ti inda pinagpapasan babaen ti todo-todo a kampanya iti red-tagging, harassment, surveillance, panagidarum kadagiti pinarbo a kaso ken peke a panagpasurender. Manipud 2016, ginasuten nga inosente a sibilyan ken kamkameng dagiti demokratiko ken legal a timpuyog ti umili iti rehiyon ti inparang da iti publiko kas “NPA surrenderees” ken “NPA recruiter.” Agingga itay nabiit, tapno lapdan ti tignay ti umili a mangsupyat iti panagtugaw ti saur a presidente ken ikkan seguridad ti panagtugaw na, tuloy-tuloy latta dagiti malisyoso a red-tagging ken surveillance kadagiti aktibista kadagiti progresibo a grupo ken uray dagiti relihiyoso a lider iti rehiyon.

Kabayatan na, dagiti demokratiko a timpuyog ti umili ken dagiti lider da ket sitatakder ken agtaltalinaed a nangato ti pangngeddeng da a mangiruprupir ti karbengan da uray mapaspasaran da ti tuloy-tuloy a panaglipit ken panangidadanes ti kabusor.

Kamaudian na, napaay ti rehimen US-Duterte a rebbeken ti rebolusyonaryo ken demokratiko a dangadang ti umili nga Ilokano ken intero nga umili a Pilipino. Nu apay, umuna, ket gapu ta ad-adda a kumarkaro ti panangidadanes ti rehimen kadakuada babaen iti liberalisasyon iti ekonomiya nga awan sabali nga agganganansya nu saan a dagiti monopolyo kapitalista, dadakkel a burges kumprador ken apo’t daga. Maikadwa, gapu iti nadangkes a panangibaddek kadagiti demokratiko a karbengan da. Maikatlo, gapu iti saan a maanawa a panagkurakot iti kaban ti pagilyan ken sobra-sobra a panagbusbos ti pondo para iti militar ken pulisya para iti todo-gera iti umili iti sango ti nakaun-uneg a krisis ti pagilyan ken nalaus a kinakurang kadagiti serbisyo-sosyal ken ayuda para iti umili.

Iti sidong ti rehimen US-Duterte, ti atrasado nga ekonomiya ti Pilipinas ket naun-uneg pay a naitennag. Iti agdadadata a panagrukma na kadagiti imperyalista, natudyo nga inpatungpal ti rehimen dagiti patakaran iti liberalisasyon ti importasyon kadagiti agrikultural a produkto ken basaran a taraon kasta met ti panangilukat iti natural a rekurso a dagdaga, kabanbantayan ken kabaybayan kadagiti gangannaet nga agpupuonan. Karaman iti intero a pagilyan, pinakaro ti rehimen Duterte ti atrasado a kasasaad ti kaaw-awayan iti Ilocos. Gapu iti patakaran ti importasyon a nangitunda ti panagbagsak ti presyo dagiti lokal a produkto ken gapu iti tuloy- tuloy a panagngato ti magastos, bimmaba ti produksyon nangruna ti pagay, bawang ken tabako a kabilang kadagiti kangrunaan a produkto iti rehiyon. Iti ad-adda a liberalisasyon ken agtultuloy a monopolyo dagiti kumpanya, naisaltek ti presyo ti tabako ken nakaigalut latta dagiti mannalon kadagiti mananggundaway nga iskema dagiti kapitalista a kumpanya. Iti nalawlawa pay a panagilukat iti pagilyan iti gangannaet a panagpuonan dagiti kumpanya ti enerhiya, minas ken turismo a mangag-agaw ti dagdaga dagiti umili ken nailian a minorya, ad-adda a kimmaro ti parikut ti kinaawan daga iti Ilokos. Kabayatan na, ti panangipabpabus- oy ni Duterte iti kabaybayan ti Pilipinas iti imperyalista a China ken dagiti manangikuspil a patakaran ti gubyerno iti pagkalapan ket ad-adda a mangpukpukaw iti pagbiagan dagiti mangngalap iti Ilocos.

Gapu iti patakaran a panagsanggir iti importasyon ken kinaawan bukod nga industriya ti Pilipinas, ti awan sarday a panagngato ti presyo ti lana ket ad-adda pay a napaspas a mangitentennag iti pagbiagan ti umili. Ditoy Ilocos, umaw-aweng ti asug dagiti mannalon, mangngalap ken dagiti mangmangged nangruna dagiti drayber gapu iti tuloy-tuloy a panagngato ti presyo ti lana ken amin a gagatangen ken serbisyo. Kabayatan na, saan a marikna ti nakabasbassit nga ipapaay ti reaksyunaryo a gubyerno nga ayuda kadagiti masa a dinalapus dagiti agtutupatop a kalamidad ti pandemya ti Covid-19, ASF, bagyo, layus ken tikag. Nailansa met ti minimum a sweldo dagiti mangmangged ken ti P30- P90 a naaprubaran a nayon na para iti Rehiyon I ket palalo nga agkurang a pangsilpo ti kinakurang ti masapulan da.

Iti panawen ti Covid-19 a pandemya, sinagaba ti umili a Pilipino ti kakaruan a kinarigat gapu iti pannakaperdi ti sistema ti pampubliko a salun-at gubuay ti patakaran ti pribatisasyon ken kinakurang ti badyet para iti salun-at. Pinakaro pay daytoy ti rehimen Duterte nga iti kangitingitan ti krisis ket naaramid na pay a takawen ti binilyon a pondo a pangresponde iti pandemya, iti sango ti saan a malapdan a panagwaras ti sakit gapu iti kinakurang ti mass testing, dagiti pasilidad, dagiti doktor, nars ken mangmangged a mangtamtaming ditoy. Pinakaro pay ni Duterte ti panagrigat iti militarista a lockdown nga ad-adda a nangitunda ti krisis iti ekonomiya. Kadagiti kaaw- awayan a kasti Ilocos, nga ad-adda a mabaybay-an kadagiti serbisyo iti salun-at, nalatak a narikna ti nadagsen nga epekto ti Covid-19 a pandemya gapu iti kinakurang dagiti ospital, pasilidad ken dagiti propesyunal ken mangmangged iti salun-at, kasta met ti epekto ti lockdown a nangtubeng iti panagsapul da ti pagbiag.

Ti umili a Pilipino ti mangibaklay ti inbati ni Duterte a P12.7 trilyon nga utang ti Pilipinas. Ituloy a bayadan ti umili daytoy babaen kadagiti buwis nga ituloy nga ipataw ti TRAIN Law, a pespesen ti gubyerno babaen ti panangingato ti presyo ti gagatangen, singir ti kuryente ken dadduma pay a serbisyo.

Inbati ni Duterte ti krisis ti agar-ari a sistema nga ad-adda a pinakaro na ken manamnama nga ad-adda pay a pakaruen ti rehimen US-Marcos Il. Daytoy ti nainkalintegan a basaran nu apay nga ad-adda a pumigsa ti dangadang ti umili ken umabante ti rebolusyon iti panagtugaw ti ilehitimo a rehimen US-Marcos II.

Ituloy ken pairuten pay ti rehimen US-Marcos II dagiti kontra-umili a patakaran iti ekonomiya, panangilako ti soberanya ken tiranya ti rehimen Duterte

Ti saan a nagun-od a panggep ti rehimen Duterte a rebbeken ti CPP-NPA-NDF ket inpasa na iti rehimen Marcos Il. Inbatad ni Marcos Jr. ti panggep na a punasen ti rebolusyonaryo ken demokratiko a tignay ti umili babaen ti panangituloy ken panangpapigsa pay iti kontra-insurhensiya a kampanya ti NTF-ELCAC. Awan ti gandat ni Marcos Il nga ituloy ti peace talks iti NDFP, nu di ket ti narungrungsot manen a panangipangipen iti kontra- rebolusyonaryo a gera nga awan sabali a pagdas-alan na nu saan a ti masa a sibilyan. Iti panagtugaw ni Marcos Jr. ken Sara Duterte, ad-adda a pimmigsa ti pakinakem ti AFP a paingeten pay ti pasismo ken tiranya. Ngem kas ti rehimen Duterte, mapaay ti rehimen Marcos Il a dupraken ti rebolusyonaryo ken demokratiko a dangadang ti umili.

Ti rehimen US-Marcos ket mangibagi kadagiti imperyalista, dadakkel a burges kumprador ken apo’t daga. Inbataden ni Marcos Jr. ti kinaaso-aso na kadagiti imperyalista a US ken China. Bayat nga iyeb-ebkas na ti parupa a “panangitandudo ti independyente a patakaran iti pannakilangen iti gangannaet, ” iyeb-ebkas na met ti gagem a patibkeren pay ti relasyon iti US kasta met iti China. Mangpappapigsa daytoy ti pakinakem dagiti agpada nga imperyalista nga iduron dagiti pang-ekonomiya ken pangmilitar nga interes ti tunggal maysa iti pagilyan.

Kas ken Duterte, ni Marcos Jr. ket dobe-kara nga aso-aso ti dua nga aggurgura nga imperyalista a US ken China. Saan a malapdan ni Marcos Jr. ti imperyalista a US a pagtalinaeden ti bileg militar na iti Pilipinas babaen kadagiti katulagan nga Enhanced Defense Cooperation Agreement, Mutual Defense Treaty ken Visiting Forces Agreement, ken panangkontrol iti AFP iti kontra-insurhensiya a programa na. Iti bangir na, saan na met laeng a kabaelan a tubngaren ti China nga agari iti West Philippine Sea ken bukodan ti rekurso a marino ditoy ken aladan ti teritoryo laban iti imperyalista a US.

Manipud naideklara kas nangabak a presidente, tuloy-tuloyen ti panagpasangbay ni Marcos Jr. kadagiti gangannaet a diplomatiko tapno agpatibker iti relasyon para iti gangannaet a panagpuonan ken linnakuan. Dagiti met dinutokan na a mangimaton iti ekonomiya ket dagiti eksperto ken teknokrata a datin a mangipatpatungpal kadagiti neoliberal a patakaran ti IMF-World Bank para iti ekonomiya ti Pilipinas. Awan sabali nga ipatungpal dagitoy nu saan a ti panagawis iti gangannaet a panagpuonan a mangrabsut kadagiti dagdaga ken natural a rekurso, panagsanggir iti importasyon ken eksportasyon nga ad-adda a mangpadakkel iti depisito iti linnakuan, mangbangkrap iti ekonomiya, mangisaltek iti sweldo dagiti mangmangged ken manglugi kadagiti mannalon. Kasilpo daytoy, iyeb-ebkas ti baro nga administrasyon a Marcos Il ti gagem daytoy a maipatungpalen ti charter change a mangilukat a 10094 iti nailyan a patrimonya ti Pilipinas kadagiti gangannaet. Ngarud, imposible nga ipatungpal ti rehimen US-Marcos Il ti pudno a reporma nga agraryo ken industriyalisasyon, nu di ket ad-adda nga isaltek na ti Pilipinas kas atrasado ken saan nga industriyalisado a pagakupan laeng ti dambuhala a ganansya dagiti imperyalista.

Iti panagtugaw ni Marcos Jr., saan a mapasamak ti ipanpanamnama na a “Bayan Bangon Muli (BBM).” Agtuloy nga agsuwek ti ekonomiya gapu ta awan ti plano na nga umibbat kadagiti patakaran a diktar ti imperyalista. Saan a namnamaen ti umili a bumaba ti presyo ti langis ken amin a gagatangen ken serbisyo nu di ket tuloy- tuloy a tumayok dagitoy. Isu nga agtuloy ti panagutang ti rehimen, a ti kasilpo na ket agtuloy ti panangipataw da ti buwis kadagiti umili ken agtuloy ti panagngato ti presyo ti amin a gagagatangen ken serbisyo.

Agturay tapno salakniban dagiti tinakaw da a kinabaknang ken mawaswas dagiti krimen da iti panagtakaw, korapsyon ken panaglabsing iti kartbengan-tao

Iti kaanuman, awan pulos panagbabawi dagiti Marcos kadagiti nagbasolan da iti panagtakaw, korapsyon ken panaglabsing iti kartbengan-tao. Kalpasan a winaswasen ti COMELEC ken Supreme Court dagiti kaso ni Marcos Jr. iti tax evasion, posible a saanen a masingir pay ti P203 bilyon a saan a nabayadan a buwis ti pamilya da, kasta met a posible nga aglayunen a maabswelto dagiti kaso ti pamilya Marcos iti plunder ken corruption. Nabilbileg da itan a mangbawi ken mangsalaknib kadagiti nasikwester a tinakaw da a kinabaknang. Kanayon na, ad-adda manen ita a saanen a namnamaen nga ipaay da ti hustisya kadagiti nagbalin a biktima ti martial law. Nalawag ngamin a dagitoy ti makagapu nu apay nga inkagumaan da ti agsubli iti turay.

Manangallilaw nga ar-aramaten ni Marcos Jr. ti panawagan a “panagkaykaysa” tapno guyoden amin a pwersa a lumablaban kenkuana ken konsolidaen ti turay da. Ti kaipapanan ti “panagkaykaysa” nga iyaw-awag ti rehimen Marcos ket pasipikasyon wenno panangnyutralisa ken panangpaulimek iti amin a sumupsupyat kadaytoy, manipud kadagiti naruay nga umili aginga iti intar dagiti kontra-Marcos a reaksyunaryo. Iti kasta, nawaya dan nga isubli ti dati a galad ti tiraniko a panagari da tapno kirauden manen ti kinabaknang ti pagilyan. Ti panawagan ti gunglo a Marcos-Duterte para iti “panagkaykaysa ti amin a Pilipino” para iti panggep da ket ubbaw, ken saan to pulos a mapasamak. Umuna, gapu ta dakkel ken nauneg ti gura ti naruay nga umili iti tiraniko ken kurakot a dinastiya a Marcos ken Duterte. Nakaimalditen iti pakasaritaan ti pagilian, ken saan a basta-basta a malipatan ti umili a Pilipino ti naindaklan a dangadang da iti a panangpadisi da iti pamilya a Marcos idi 1986, gapu iti kakaruan a kunniber ken tiraniko a panagari da a napadasan ti umili a Pilipino. Saan met a basta-basta lipaten laengen ti kakaruan a kinarigat, kinaulpit ken kinatraydor ken kinabukatot ti rehimen Duterte a napadasan ti umili a Pilipino. Nakarkaro pay, gapu iti panagpilit da a makasubli ken makapaglayon iti turay ket inpakat da ti kadangkesan a pamuspusan ti panagisaknap ti inuulbod, panangballikog iti pakasaritaan ken panangsaur ti eleksyon. Ita ta nakasubli dan iti Malacahang, ad-adda pay a bulseken ti dinastiya a Marcos ti agtutubo ken umili a Pilipino kadagiti inuulbod ken dispormasyon maipapan iti “nabalitukan a panawen” ti diktador nga ama da. Pidpiduten da dagiti inbasura ti umili a Pilipino a pakalaglagipan ti pantasya da a panagtugaw iti trono kas “royal family” iti Malacahang.

Saan to pulos a makikaykaysa ti mayorya nga umili a Pilipino iti daytoy a rehimen, gapu ta nalawag ti panggep da nga agsubli ken aglayon iti turay tapno masalakniban dagiti tinakaw da a kinabaknang, mawaswas amin a krimen da iti korapsyon ken panaglabsing iti karbengan-tao ken makapagbiag da manen a kas “royal family” iti Malacahang. Isu nga ad-adda nga umirteng ti kontradiksyon iti baet ti ibagbagi da amananggundaway a dasig dagiti apo’t daga ken dadakkel a burges kumprador ken dagiti magungundawayan a dasig dagiti kaaduan a masa a marigrigat ken maidadanes. Gapu ditoy, namnamaen a kumaro ti krisis iti pulitika, ket awan sabali a pangsungbat rehimen US-Marcos Il ditoy nu saan a ti panangpairteng pay iti pasismo ken otoritarian a turay. Iti panawen ti transisyon ti administrasyon a Duterte agturong iti administrasyon a Marcos, nalatak dagiti pakakitaan ti dumakdakkel a peggad iti wayawaya ken demokratiko a karbengan ti umili iti natalinaay a panaguummong ken panagiyebkas. Dakkel a peggad iti wayawaya ti umili iti panagiyebkas ti idurduron ita ti AFP ken NTF-ELCAC a panangpaserra kadagiti website ti CPP-NPA-NDPF, dagiti demokratiko nga organisasyon ken progresibo a peryodiko. Ditoy Ilocos, pinairteng pay ti NTF-ELCAC, militar, pulisya ken intelidyens ti harassment, red-tagging ken surveillance kadagiti progresibo a timpuyog ti umili.

Nangruna ta awan ti gandat ti baro a rehimen nga ituloy ti saritaan iti kappia iti NDFP, manamnama nga umirteng pay ti todo-gera laban iti armado a rebolusyon.

Labanan ti US-Marcos II ken iyabante ti demokatiko a rebolusyon ti umili

Agburburek ti pungtot ti umili iti kumarkaro a panagrigat ken pannakaidadanes iti sidong ti rehimen US- Duterte. Daytoy ket nabatad a pakakitaan nga ad-adda a binulok ti rehimen US-Duterte ti malapyudal ken malakolonyal a gimong ken ad-adda manen a buloken ti rehimen US-Marcos II daytoy.

Dagiti umili nga Ilokano ket rumbeng nga aktibo a tumipon kadagiti dadakkel a tignay-masa tapno ipaganetget ti kina-ilehitimo ni Marcos Jr. ken Sara Duterte kas presidente ken bise-presidente: tapno madusa dagiti Marcos kadagiti krimen iti plunder, corruption ken panaglabsing iti karbengan-tao iti panawen ti ama da a diktador Ferdinand Marcos Sr, tapno madusa ni Duterte iti nasaknap a panaglabsing iti karbengan-tao iti sidong ti gera kontra-droga ken kontra-insurhensiya, karaman dagiti krimen na iti higante a panagtakaw iti pondo ti pagilyan kasta met iti panangtraydor na iti soberanya ken karbengan iti teritoryo ti Pilipinas.

Nasken a nairut a makikaykaysa ken aktibo a makipagtignay ti umili nga Ilokano laban iti tuloy-tuloy a panagngato ti presyo ti langis, gagatangen ken serbisyo, iti pannakaisardeng ti importasyon kadagiti basaran a produkto, iti dangadang para iti pudno a reporma ti daga ken pannakawaswas ti mananggundaway nga abang ti daga ken usura ken para iti pannakaingato ti presyo ti produkto ti mannalon, para ti panangisardeng ti panag- agaw ti daga ken operasyon dagiti makadadael a proyekto dagiti kumpanya ti enerhiya, minas ken turismo, iti pannakaipaay ti nangatngato pay a minimum a sweldo dagiti mangmangged, naan-anay nga ayuda ken subsidyo para iti gastos iti produksyon dagiti mannalon ken mangngalap, iti panangirupir iti soberanya ken karbengan ti Pilipinas iti West Philippine Sea, ken pannakaisardeng ti pannakaab-abog dagiti mangngalap ditoy: iti tignay para iti pannaduprak ti NTF-ELCAC, pannakawaswas ti Anti-Terror Law ken panangipaganetget iti kartbengan-tao laban iti red-tagging, harassment, peke a panagpasurender ken nadumaduma a langa ti panaglabsing ti karbengan-tao ti AFP ken PNP.

Iti kaanuman, ti kapatgan a rebbengen ti umili a Pilipino iti sango ti napasubli a diktadura a US-Marcos ket iyabante ti rebolusyonaryo nga armado a dangadang. Rumbeng a pangiggeman nga awan sabali a mapangngeddeng a manglaban ken mangpakapsut iti tiraniko a rehimen nu saan a ti armado a dangadang, kas napaneknekan iti pannakaduprak ti umuna a diktadura a Marcos.

Iti nalawag a pannarabay ti Partido Komunista ng Pilipinas, determinado ti NDFP-Ilocos a konsolidaen ti bileg dagiti mannalon, mangmangged, dagiti makintengnga a pwersa ken amin a marigrigat ken magungundawayan a dasig ken sektor tapno labanan ti rehimen US-Marcos Il ken iyabante ti armado a rebolusyonaryo ken demokratiko a dangadang ti umili iti rehiyon.

Iti sango ti pangta ti nakarkaro pay a panagrigat ken pannakaidadanes iti sidong ti rehimen US-Marcos Il, ad- adda pay nga agpinget ti NDF-Ilocos iti panangriing, panang-organisa ken panangpatignay iti masa nga Ilokano para iti demokratiko a rebolusyon ti umili. Ad-adda pay nga riingen ken ipalagip ti NDF-Ilocos iti agtutubo ken umili nga Ilokano ti pudno a pakasaritaan ti kinabukatot ken tiranya ti dinastiya a Marcos. Ad-adda pay a papigsaen na ti armado a dangadang babaen ti ad-adu pay a pasampaen na iti NPA ken panangpapigsa iti suporta ditoy.

Iti sango ti dadakkel a pangta ken karit iti itutugaw ti rehimen Marcos Il, determinado ti NDFP Ilocos nga agpapigsa ken agkonsolida tapno agserbi a natibker a sadiri ti rebolusyonaryo a dangadang ti umili tapno labanan daytoy ken rupir ti hustisya, wayawaya ken demokrasya.

Awan dudua nga iti panagtugaw ti rehimen Marcos Il, ad-adda pay nga umabante ti nailian demokratiko a rebolusyon ti umili a Pilipino. #