Nasa gitna ang mga Bikolano ng isang gera para sa sa kanilang mga buhay at karapatan. Wala pa mang isandaang araw sa pwesto, ilinantad na ng rehimeng Marcos II kasabwat ng mga lokal na dinastiyang pulitikal, ang kanilang sarili bilang pagpapatuloy ng mapaminsala at kontra-maralitang rehimeng Duterte. Sa anim na prubinsya ng rehiyon, isandaa’t isa ang mukha ng pang-aapi at pagsasamantalang kasalukuyang pinagdurusahan ng masang Bikolano.

Sa Camarines Norte, inalmahan ng mga tricycle drayber ang patuloy na pagkaantala ng ipinangako sa kanilang subsidy sa langis sa harap ng walang patid na pagsirit ng presyo. Malubhang tinamaan ng krisis ng Covid-19 ang sektor ng transportasyon at idinulot ang pagkawala ng mga trabaho at pinagkukunan ng kabuhayan ng libu-libong CamNorteños.

Sa mga bayan sa gilid-dagat ng Catanduanes, nananatili ang mga mapaniil na batas sa pangingisda sa gitna ng pagtaas ng mga presyo ng bilihin at mataas na tantos ng implasyon. Nananatili ring kapos ang ayuda ng gubyerno, kung hindi nga sadyang wala.

Sa Camarines Sur, bumagsak ang produksyon ng palay na nagtulak sa mas maraming pamilya sa kahirapan at kagutuman at pagdausdos din ng pangkabuuhang rehiyunal na produksyon para sa taong ito. Sinisisi ng mga magsasaka ang hindi makontrol na pagsipa ng presyo ng mga farm input tulad ng petrolyo, pestisidyo at pataba. Parami nang parami ang mga magbubukid na nawawalan ng ganang magtanim ng palay at napipilitang maghanap ng panandaliang mga trabaho o kaya bilang manggagawang bukid ng malalaking panginoong maylupa.

Sa Albay, nakikipaggitgitan ang masa laban sa ganid na Albay Power and Electric Company (APEC) na lampas walong taong sumipsip ng yaman mula sa naghihirap na mga Albayano. Nitong nakaraan, sa isang kumperensya ng mga konsyumer at kasapi, higit 600 Albayano ang nagpahayag ng kanilang pagtutol na makapagpatuloy pa ang APEC sa pagkontrol sa suplay at distribusyon ng kuryente sa prubinsya. Nagpapahayag din ang publiko ng kanilang pagnanais na bawiin ang kooperatiba sa kuryente at maging mapagpasya sa rehabilitasyon nito.

Sa Sorsogon, higit 500 manggagawang job order ang tumanggap lamang ng P50 pagtaas ng sahod para sa dating P200 nilang kita sa halip na ang ipinangakong P300 arawang kita. Ang mga manggagawang job order na ito, sa kabila ng pagtatrabaho nang gaya ng isang manggagawang regular, ay nakatatanggap lamang ng isang bahagdan ng sahod ng isang regular na manggagawang Bikolano na nasa P325-P345 lamang din. Napakalayo ng mga halagang ito sa P750 pambansang minimum na sahod na ipinapanawagan ng mga union sa paggawa. Ang hindi makataong sahod na ito kapwa para sa mga manggagawang regular at job order ay kapos na kapos para sa araw-araw na panggastos ng isang karaniwang pamilyang Bikolano.

Sa Masbate, nagpapatuloy ang pagsakmal ng militarisasyon sa buong prubinsya. Mula sa isla ng Ticao hanggang sa pinakatimog na bayan ng Esperanza, nakapagtala ng mga kaso ng paglabag sa karapatang tao at brutalidad ng estado. Ngayong taon pa lamang, 39 kaso ng pang-aabuso ang naitala – kabilang na ang mga iligal nap ag-aresto, tortyur, tangkang panggagahasa at iba pang karahasan sa kababaihan at bata, pamamaslang at pambubomba ng mga komunidad.

Sa harap ng lahat ng suliraning ito at sampu ng iba pang kahalintulad nito, sadyang makatwirang magkaisa at mag-alsa ang mga Bikolano. Dapat singilin ng mga Bikolano ang mga burukratang nagpahintulot at nag-udyok ng ganitong antas ng pagsasamantala sa kanilang mga krimen sa mamamayan. Ang ilan sa kanila ay mga lokal na dinastiyang pulitikal na nagpugad na sa pwesto at nagkamal ng katakut-takot na yamang nakatuntong sa likod ng naghihirap na mga Bikolano. Ilan sa kanila ay ang mga Kho ng Masbate, Villafuerte ng Camarines Sur, Salceda ng Albay, Chua ng Catanduanes at Escudero ng Sorsogon. Ang mga tradisyunal na pulitikong ito ay nandaya, nanloko at pumatay sa ngalan ng kapangyarihan.

Ang tanging paraan upang magtagumpay ang mga Bikolano sa gerang ito para sa kanilang buhay at kinabukasan ay ang kilalanin ang potensyal ng kanilang nagkakaisang pakikibaka, lumaban at paluhurin ang lahat ng mga nagkanulo sa kanila sa harap ng lakas ng kanilang kolektibong pagkilos.