Ikatatlo sa serye bahin sa indi makatawo kag makahalalit nga paggamit sang mga drone kag pagpamomba halin sa kahanginan.

Ang pagpanghulog sang bomba halin sa mga eroplano panggera sang Armed Forces of the Philippines (AFP), katuwang ang mga drone kag kadungan sang pang-istraping halin sa mga helikopter, ang isa sa pinakabrutal nga taktika sang gera nga mapiguson sang reaksyunaryong estado. Maathag nga ini pasista nga terorismo halin sa kahanginan nga ang dala kalakasan, kahadlok, pagkaguba diin man ini isabwag sang AFP.

Ang pagsabwag sang terorismo halin sa kahanginan nagalala pa gid pagkatapos ginmandu ni Rodrigo Duterte nga “tapanon ang kabukiran” sang 2019. Ginpakita niya sa bilog nga Pilipinas ang iya wala latid nga brutalidad paagi sa pagpulbos sa Marawi City. Halin sadto, ginatos nga mga bomba, indi maisip nga bala sang masinggan kag bala sang kanyon na ang gingamit sang AFP sa gera sini sang pagtapna sa pumuluyo kag sa ila matarung nga armadong pagkakigbato.

Gin-umpisahan ang maid-id nga terorismo halin sa kahanginan sa nagkalainlain nga rehiyon sa Mindanao sang 2018, pero wala maglawig ginsabwag ini sa bilog nga pungsod. Padayon man ang mabaskog nga pagpamomba halin sa ere sa mga lugar sang Moro, kon sa diin permanente nga nakabase ang mga pwersa sang US. Padayon nga nagatipon ang AFP sang mga sakayan pangkahanginan, kanyon, misayl kag bomba sa maitom nga tuyo nga ipaidalom ang bilog nga pungsod sa terorismo.

Sa subong, ang pang-ere nga pagpamomba kag istraping pirme nga kabahin na sang arsenal sang mga hinganiban nga ginagamit sang kaaway sa mga operasyon kontra-gerilya nga may tuyo nga magsabwag sang kahadlok sa masang mangunguma kag kugmaton ang mga Pulang hangaway sang Bagong Hukbong Bayan. Baliskad sa mga pagsulundan kag prinsipyo sang internasyunal nga makatawong layi, ang mga armas nga ini sobra katama sa kinahanglanon, wala sang pili, nagabutang sa peligro sa mga sibilyan kag nagadulot sang pagkaguba sang propyedad kag kapalibutan.

Sang nagligad nga bulan lang, naghulog ang AFP sang 69 bomba kag 18 rocket, kag 51 beses nga ginkanyon kag pabalik-balik nga ginaistraping ang mga komunidad kag ulumhan sang mga Lumad sa Talaingod, Davao del Norte kag sa palibot sang kabukiran sang Pantaron sa sulod sang 35 adlaw halin Septyembre 15. Tuyo sini nga paludhon ang mga residente nga Manobo kag “magsurender” sa AFP.

Madugay na nga ginbomba sang AFP ang mga komunidad sang mga Lumad. Sang 2017, ang bomba nga ginhulog sang AFP nagtupa indi malayo sa eskwelahan sang Lumad nga Fr. Pops Tentorio Memorial School sa Magpet, North Cotabato. Sang Disyembre 31, 2018, anum ka bomba ang ginhulog sang AFP sa Barangay Diatagon, Lianga, Surigao del Sur, nga nagtupa 150 metros lang ang kalayuon sa mga komunidad sang Sityo Panukmoan kag Sityo Decoy. Sang Marso 24, 2020, nagtupa ang mga bala sang kanyon sa kalayuon nga 330 metros halin sa sentrong komunidad sa Barangay Mandahikan, Cabanglasan, Bukidnon. Sang Enero, mga pastuhan, talamnan kag lugar nga ginapangayaman sang mga tumandok ang naigo sang mga bomba sa Abra kag Mountain Province. Sa Visayas, isa ka shrapnel sang rocket ang nagbuslot sa bubong sang isa ka balay sa Dolores, Eastern Samar sang Agosto 16.

Masunson na ang mga operasyon sang pagpamomba halin sa ere nga ginahimo sa kaagahon kag nagalawig sang pila ka oras. Sang Abril 19, 2020, mga ala-5 sang aga naghulog sang apat ka bomba ang AFP malapit sa kabalayan sang Sityo Kapanal, Barangay Gasi, Kiamba, Sarangani, samtang may pila ka mangunguma nga Lumad (halin sa tribong T’boli) ang ara sa ila mga uma. Sang Abril 26, 2018, ang pagpamomba sa Mati, Davao Oriental nagsugod mga ala-5 sa hapon kag nag-untat lang pagkatapos sang duha ka oras, kag liwat nga nagsugod sang alas-9 sa gab-i tubtob tungang-gab-i. Sang gab-i man nga ina, 38 bomba ang ginhulog sa mga banwa sang Sinacaban kag Jimenez sa Misamis Occidental halin alas-9 sang gab-i tubtob alas-4 sang aga sang masunod nga adlaw. Nag-umpisa naman sa alas-11 sa gab-i ang pagpanganyon sa Barangay Osmeña, Palapag, Northern Samar kag nagdugay tubtob alas-2 sang kaagahon.

Ang wala hawid nga pagpamomba kag pang-istraping halin sa ere, kag pagpanganyon nagdala sang grabe nga troma sa pumuluyo sa kaumhan. Indi magnubo sa 1,000 pamilya ang nagbakwit sa mga komunidad sa Barangay Monteclaro, San Jose, Occidental Mindoro kag Barangay Lisap, Bongabong, Oriental Mindoro pagkatapos sang apat ka adlaw nga pagpanganyon kag istraping sang ila mga barangay halin Abril 29, 2019. Mas o menos 1,000 pamilya man ang nagbakwit sang Pebrero 11, 2017 pagkatapos kanyunon ang mga barangay Macopa, Kibagyo kag Bullucan sa Laak, Compostela Valley (Davao de Oro). Masobra 190 pamilya (lakip ang 660 bata) ang nagbakwit sa Barangay Buhawen, San Marcelino, Zambales sang Agosto 21, 2020 pagkatapos bombahon ang ila lugar; kag masobra 200 pamilya ang nagbakwit sa magkalapit nga barangay pagkatapos bombahon kag istraping sang AFP ang mabukid nga lugar sang Barangay Lidong, Caramoan, Camarines Sur sang Agosto 13, 2020.

Ginahingalitan sang AFP ang ginatuga nga kahadlok sang pagpamomba kag ginagamit ang pagpamahug sini agud puludhon ang mga residente kag pagsundon sa mga mandu sang AFP, pareho sang pwersahan nga “pagpasurender” sa ila. May kaso nga pwersahan nga ginapabakwit ang mga tawo pareho sang 2,000 pamilya sang Lumad kag mangunguma sa Cabanglasan, Bukidnon, pagkatapos bombahon sang 15 beses ang ila lugar nga nagsamad sa mga tanom nga mais. Sang Nobyembre 2, 2018, ginpahug ang mga residente sang Barangay Luayon, Makilala, North Cotabato, nga bombahon ang ila mga komunidad, isa ka adlaw pagkatapos sila nga magbakwit bangud sa linog.

Lantawon ang listahan sang mga kaso sang brutal nga pagpamomba: Mga brutal na kaso ng pambobomba ng AFP