Dapat pasabton kag pabayaron ang mga kriminal sa inaway nga mga pasistang gaway sang Armed Forces of the Philippines (AFP), paramilitar kag Philippine National Police (PNP), amo man ang hepe sini nga si Ferdinand Marcos Jr, sa sampaw-sampaw nga mga kaso sang paglapas sa internasyunal nga makitawhanon nga laye kag mga pagsulundan sa sibilisado nga pakig-away sa nagligad nga mga semana.

Hustisya sa Bilar 5. Hungod nga ginmasaker, kag indi sa engkwentro napatay ang lima ka Pulang hangaway kag kadre sang Partido sa Bilar, Bohol sadtong Pebrero 23. Nadakop sang buhi sila ni Domingo Compoc, Hannah Cesista, Parlito Historia, Marlon Omosura kag Alberto Sancho sa balay nga ila ginatiniran sa Sityo Matin-ao 2, Barangay Campagao. Nag-agum sang tuman nga tortyur ang lima bag-o sila ginpatay. Nakuhaan sang piktyur si Compoc nga uyat sang isa ka suldado, pamatuod nga buhi pa siya sang nadakop. Base sa mga saksi, ginlabo si Compoc sa liog kag tiyan. Si Compoc ang masobra na 60 ang edad kag nagabatyag sang sakit sa rayuma.

Si Cesista kag ang tatlo pa ang ginpakamang sa lunang bag-o ginpangtiro. Si Cesista ang isa ka abugada nga ginpili mag-alagad sa sahing pigos. Sa pihak sang ebidensya kag testimonya sang mga saksi, ginalalis sang AFP kag PNP nga “nagbato” ang lima samtang “ginaserbehan” sang mandamyento de aresto.

Bag-o sini, gin-abdak sang militar ang isa ka residente sa lugar nga si “Berting” kag iya duha ka menor-de-edad nga bata, kabahin ang isa ka 4-anyos sa pareho nga barangay. Ginatampa siya agud nga isugid ang ginahamtangan sang Bilar 5. Pilit sila nga ginsakay sa puti nga van. Ginpapauli sila pagligad sang isa ka adlaw.

Sa Negros Occidental, ginpatay sang 79th IB sadtong Pebrero 21 ang mangunguma nga si Jose Caramihan nga sadto yara sa iya uma sa Sityo Mansulao, Barangay Pinapugasan, Escalante City. Ginpagwa sang militar nga napatay siya sa isa ka “engkwentro.”

Sa Misamis Oriental, nadakop, gintortyur kag ginpatay sang 58th IB ang Pulang hangaway sang BHB-North Central Mindanao Region (NCMR) nga si Miguel Serino (Ka Bokir) sadtong Pebrero 10 sa dulunan sang barangay Calawag kag Quezon sa Balingasag. Hurma sa iya bangkay ang naagum nga tuman nga tortyur.

Pag-abdak. Ginpagwa sang pulis kag militar nga “nagsurender” sadtong Pebrero 23 ang gin-abdak nga utod sang lider-mangunguma sa Sorsogon nga si Jose Marie Estiller. Gin-abdak siya sang militar sadtong Pebrero 20 sa Sto. Tomas, Batangas. Ginpasibangdan siya nga “2nd Most Wanted” sa Bicol kag ginpasakaan sang sampaw-sampaw nga mga kaso kriminal.

Samtang, ginbalita sang Anakbayan-Southern Mindanao sa isa ka pahayag sadtong Pebrero 27 ang pag-abdak kag pagdesaparesido sang militar kag pulis kay Nelson Bautista Jr, aktibista nga manunulat nga may malaba nga rekord sang pag-alagad sa mga komunidad sang Davao, kag pag-aresto sa upod niya sadto nga si Ademar Anciero Etol sadtong Enero 25 sa ginadayunan nila nga balay sa Barangay Balingasan, Siay, Zamboanga Sibugay. Si Etol ang ginpasakaan sang mga kasong kriminal kag nahunong sa Siay Municipal Police Station. Samtang, wala gin-aku sang pulis ukon militar nga uyat sini si Bautista. Nagapabilin siya nga nadula tubtob subong.

Pagpamomba. Asud-asod ang kaso sang mga aerial bombing kag pagpanganyon sang AFP sa Quezon, Negros Occidental, Iloilo kag Bukidnon sa nagligad nga mga semana. Sobra nga kahadlok kag troma ang gintuga sang mga ini sa mga sibilyan nga komunidad. Lubha nga apektado man sini ang palangabuhian sang mga residente. Lapas man sa prinsipyo sang “proportionality” ang paggamit sang AFP sang tuman kabaskog nga bomba batuk sa mga gerilya nga kampo sang hangaway sang banwa.

Sa Negros Occidental, asud-asod ang patarasak nga pagpaniro, pagpang-istraping kag pagpamomba nga ginlunsar sang militar sa dulunan sang Escalante City kag Toboso sadtong Pebrero 21-22. Napwersa nga magbakwit ang may 1,000 ka residente tungod diri. Ginsuspinde ang mga klase sa siyam ka barangay sa Toboso kag Escalante City.

Sa Iloilo, naghulog sang 500-libra nga mga bomba halin sa kahawaan ang AFP sa mga barangay sang Torocadan, Dongoc kag Langca sa banwa sang San Joaquin sadtong Pebrero 28. Ginsundan ini sang istraping kag pagpanganyon. Namartir sa nasambit nga pagpamomba ang tatlo ka Pulang hangaway.

Sa Bukidnon, 13 ka sulit nga ginkanyon sang AFP sang wala klaro nga direksyon ang bulubungyod nga lugar sa dulunan sang mga banwa sang San Fernando, Quezon kag Valencia City sadtong Pebrero 23. Bag-o sini, 13 ka sulit man nga ginkanyon sang AFP ang pareho nga lugar sadtong Pebrero 21. Kasugpon ang pagpanganyon sa operasyon kombat nga may kadungan nga mga pagpamomba halin pa Disyembre 2023.

Samtang, ginbomba kag ginkanyon naman sang 1st IB ang mga barangay sa dulunan sang Tagkawayan, Quezon kag Del Gallego, Camarines Sur sadtong kaagahon sang Marso 4. Nag-igo lapit sa mga komunidad ang mga bomba kag dali na lang maigo ang tatlo ka nagapangopras.