Pagbato sang kababainhan nga mamumugon sa Bataan

,

Sa sulod sang Freeport Area of Bataan (FAB), ang pinakauna nga export processing zone sa Pilipinas, nangisog nga magbato ang kababainhan nga mamumugon sa FCF Manufacturing Corporation, isa ka kumpanya nga eksklusibo nga nagahimo sang mga produkto para sa global brand nga Coach kag Kate Spade.

Nagboto sila nga iduso ang welga pagkatapos nagpakatig-a ang kumpanya nga tubtob ₱2 lang ang ihatag sini nga dugang-sweldo subong nga tuig. Ini sa pihak sang pamahog sang maneydsment nga ibalhin sila sang trabaho, ukon indi gani direkta nga pangkakson. Masobra 1,000 ang nag-uyon nga iduso ang welga kag 100 ang wala nag-uyon sa pabrika nga may 3,000 ka mamumugon (regular kag kontraktwal).

Nagabaton lang sang ₱500 ang mga mamumugon sang FCF, nga 44% sa ₱1,142 nga makabuhi nga sweldo sa Central Luzon. Magluwas diri, lapnagon man ang mga paglapas sa kinamatarung sang mamumugon pareho sang force leave, iligal nga kaksanay, kag indi makatawo nga kundisyon sa pagtrabaho.

Ang pagduso sang welga ang pagpaslaw sa lantaran nga pamahog kag pagpanumpo sang kumpanya. Bag-o ang botohan, sikreto nga nagsinapol ang maneydsment sang FCF kag utod sini nga kumpanya nga FPF ang mga mamumugon sadtong Pebrero 26 agud pahugon kag ikampanya nga indi pagsuportahan ang “strike vote.” Ginpahog sini nga ibalhin ang mga mamumugon nga buhin ang benepisyo ukon kakson nga wala mabaton nga bayad sa serbisyo.

Ang FCF ang kabahin sang Fashion Focus Ltd, isa ka kumpanya nga nakabase sa China. Ang mga human na nga produkto ang nagaganar sang ₱2,000 tubtob ₱20,000 kada isa. Sadtong 2022, nagaganar ang kumpanya sang ₱2.8 bilyon amo nga imposible nga wala ini ikasarang nga maghatag sang pasaka-sweldo, sandig sa mga mamumugon.

“Mahigko” nga panapton

Ang industriya sang garments sa Pilipinas, kung sa diin kabahin ang FCF, ang kabahin sang bilyon dolyar nga pangkalibutanon nga industriya nga naga-empleyo sang 60-75 milyon mamumugon. Naglab-ot sa 3/4 sa mga ini ang kababainhan. Dako nga bahin sang pagmanupaktura sini ang yara sa atrasado nga mga pungsod sa Asia. Sa tuig 2023, ginabulubanta nga yara sa $1.74 trilyon ang kita sini.

Sa isa ka sarbey sang grupo nga Clean Clothes Campaign, 93% sa mga global brand ukon mga tatak nga kilala sa bilog nga kalibutan ang wala nagabayad sang makabuhi nga sweldo sa mga mamumugon sang industriya. Sandig sa manalawsaw sang Oxfam International, wala pa 1% sa presyo sang mga produkto sang mga global brand ang mabuhin sa ila kita ipatuman sang mga ini ang makabuhi nga sweldo.

Dugang sa pagpangbarat ang sobra-sobra nga pagpatrabaho (lab-ot sa 16 oras kada adlaw, pito ka adlaw kada semana); indi luwas nga mga kundisyon sa pamugon (nagaginutok, wala bentilasyon, kag sa kaso sang Bangladesh, garuk nga mga edipisyo); kapintas kag pagpang-abuso; malaparan nga paglapas sa kinamatarung sa pag-unyon kag pakig-ayuanay; pwersahan nga pagpatrabaho; pagpatrabaho sa mga bata kag diskriminasyon sa kababainhan.

Sa datus sang International Labor Organization, notoryus ang mga hilimuan sang panapton sa kapintas kag pagpang-ipit base sa kasarian (gender-based violence and harassment ukon GBVH). Sa Asia, 22.8% sang mga kababainhan nga nagatrabaho sa industriya ang nagreport nga naka-agi sang minimum nga isa ka sahi sang GBVH sadtong 2021.

Pagbato sang kababainhan nga mamumugon sa Bataan