Kakadwa nga agtutubo ti Ilocos,

Kumustan, kakadwa? Kumustan ti trabaho ti tabako tatta? Agpugpugon kayo kadin? Ania ti damag? Ingato da ngata ti presyo ti tabako tatta? Kumusta ti panagiskwela yo? Napilit kayo kadi nga ag-enrol iti ROTC? Haggard kadi? Agyaman kami ta uray busy kayo iti trabaho ti talon ken panagadal ket nakapag-browse kayo pay iti PRWC tapno mabasa yo ti mensahe mi.

Tatta ket maika-54 nga anibersaryo ti New People’s Army. Ammo yon a, ti pudno a soldados ti kaaduan a masa a Pilipino a maidadanes. Kablaawan tayo dagiti Nalabbaga a mannakigubat ken ikkan isuda ti 54 a tag-ay ti gemgem! Lima a dekada ken uppat a tawenen nga itantandudo ti NPA ti baro demokratiko a rebolusyon tapno wayawayaan ti pagilian iti saklot ti imperyalismo, burukrata kapitalismo ken pyudalismo. Ken iti lima a dekada a panangikagumaan dagiti nagsusukat a rehimen, manipud pay ti rehimen US-Marcos, Sr., saan da a nabaelan a rebbeken daytoy. Astig ania?

Naitakder ti NPA idi Marso 29, 1969, kas sungbat ti mannalon iti nasaknap a pyudal a panaggundaway ti apo’t daga babaen ti pasista a ranggas. Panawen daytoy ti diktadura ni Ferdinand Marcos Sr., nu sadinno a nailawagen ti kasasaad ti gimong a Pilipino kas malakolonyal ken malapyudal, nga ti kaikaisuna nga agas na ket ti nailian demokratiko a rebolusyon. Isu nga naibangon ti NPA tapno itandudo daytoy babaen ti gubat ti umili. Manipud iti bassit ken nakapsut a pwersa, nagbalin daytoy a dakkel ken napigsa a nailian a pwersa a saan a maparparmek uray siasino a rehimen. Nu apay, gapu ta ti gubat nga isaysayangkat na ket para iti kaadwan nga umili a Pilipino a marigrigat, isu a sapsapuyoten da. Nauneg ken nalawa a nakaramut daytoy iti masa a mannalon a mangbukbukel ti kaadwan nga umili a Pilipino a kangrunaan a nagtaudan na.

Amin a rehimen ket nagikeddeng ti dedlayn nu kaano da a maparmek daytoy ket napaay da amin. Itay laeng nabiit, gapu ta anxious da manen iti anniversary ti NPA, rimuar iti damdamag ti saludsod iti hepe ti AFP nu kaano da a talaga a magibusan ti armado a dangadang ti NPA. Ti sungbat na ket, “Asidegen…” Malalaman!

Manipud naitakder iti Ilocos idi maudi a paset ti 1970s agingga early 80s, nagbalinen a popular daytoy iti umili nga Ilokano. Kanayon nga is-istoryaen ti masa a manipud addan dagiti kakadwa nga NPA iti Ilocos ket nataltalged dan gapu ta addan salaknib da laban iti kinaranggas ti pasista nga estado manipud pay immuna a rehimen Marcos. Timmured dan nga ilaban dagiti kalintegan da gapu ta addan ti NPA a mangdusdusa kadagiti despotiko nga apo’t daga ken dagiti ahente da a napeklan a militar ken dagiti espiya da. Nataltalged dan nga ibati dagiti irik, dagiti nuang ken makinarya iti taltalon gapu ta addan dagiti NPA a kabutbuteng dagiti napeklan nga agtatakaw ken agaagab.

Ammo mi nga adun kadakayo ti makaawat nu ania ti NPA. Adu kadakayo ket nakadendennan ti NPA manipud pay ubbing kayo, a mangor-organisa kadagiti nagannak yo a mannalon ken tumartarabay kadagiti dangadang da. Adu kadakayon ti karaman iti umili nga Ilokano a mangsapsappuyot iti NPA gapu ta daytoy ti bigbigbigen yo a pudno a soldados a mangitantandudo iti dangadang yo para iti pudno a reporma ti daga ken dadduma pay a demokratiko nga interes. Kadwa dakayo iti panangsabat kadagiti kadwa a Hukbo, iti panangitulod kadagiti balon da ken nadumaduma a suporta, kas pasa-bilis, agitulod kadagiti babasaen a Dangadang ken Ang Bayan nga iwarwaras da. Naimatangan yo nu kasano a ka-produktibo ken agserserbi iti masa ti NPA iti panagtulong kadagiti trabaho iti talon, panag-agas ken panangipaay ti medikal a serbisyo, panangited kadagiti innadal nu kasano a baliwan ti gimong, panagtulong kadagiti nadumaduma a pagparikutan ti masa, panagisuro kadagiti rebolusyonaryo ken makabayan a kultura ken dadduma pay. Ar-aramiden da amin dagitoy nga awan dawdawaten da a sueldo wenno aniaman a kasukat, malaksid iti aw-awatenda a boluntaryo a tulong manipud kadakayo.

Nadamag yo kadi ti pasamak idiay Kalinga daytoy nabiit? Nagbomba-bomba ken istraping manen ti militar idiay. Siempre, nagbuteng ti masa, pati dagiti nuang ken baka ket nabulabog ken natennag iti rangkis, dagiti mulmula ket nadadael. Siyam a sibilyan ti tiniliw da a napan laeng nagbirok ti napukaw a nuang ken baka da. Ti inaramid dagiti kakadwa nga NPA, nagpakat da tapno sanguen ti kabusor a mangrangranggas iti masa. Iti tengnga ti napigsa nga operasyon ti kabusor, dagiti dadduma a kakadwa ket nagtignay tapno tumulong iti masa nga agbirok kadagiti mapukpukaw a baka ken nuang ken agtsek-ao kadagiti nadadael a mula. Kadagitoy a labanan, dua a kakadwa ti namartir.

Pudno, dakkel a pukaw iti Hukbo tayo ti uray maysa a martir. Ngem bayat nga agibubuwis tayo ti biag para iti pagsayaatan ti masa, ad-adda nga ap-apiten tayo ti panagayat da. Mapanunot tayo kadi nu kasano kasagana nga agsakripisyo para iti masa ti Nalabbaga a hukbo tayo? Ti agipusta ti biag da para iti pagimbagan ti masa. Saan da nga inbaga nga, “nuang laeng dagita, ipuspustam ketdin ti biag mo dita?” Uray maysa laeng a nuang ket pagbiagan daytoy ti masa. Kasta nga ipatpateg ti Nalabbaga a hukbo ti pagimbagan ti masa. Ngem labes pay iti nuang, ti ilablaban ti Nalabbaga a hukbo ket daga, karbengan, bukod a pangngeddeng ken wayawaya ti umili. Ngem ti kabusor, bale-awan kadakuada ti biag ken pagbiagan ti masa, bombaen da man dagiti komunidad ken matay dagiti masa ken nuang da, madadael man ti pagbiagan da ket awan bibiang da. Lalo pay, rangranggasan da ti masa tapno rabsuten ti daga ken pagbiagan da tapno pagnegosyoan dagiti amo da a gangannaet a kapitalista ken apo’t daga. Kas ti inaramid da idiay Kalinga daytoy maudi a butbutngen da ti masa a lumablaban para iti panagitakder ti makadadael a dam.

Adu kadagiti gagayyem, kakabsat, kakabagian ken am-ammo yo ti simmampa iti NPA. Iti bangir na, adu met kadakayo, ken dagiti gagayyem, kabagian ken am-ammo ket nagbalin a militar, pulis ken ahente ti kabusor a dasig.

Iti gubat ti umili a mapaspasamak iti gimong tayo iti agdama, kaaduan a mannakigubat iti agsumbangir ket agtutubo. Kanayon tayo a mangmangngeg ti ibagbaga ti kabusor a masaysayang kano ti biag dagiti agtutubo a sumamsampa iti NPA ken matmatay. Sayang kadi ti biag da Ka Asyong, Ka Ashley, Ka Ricky, Eugene, Maymay, Jigs ken adu pay a kadwa a martir? Siasino met kadi ti saan a masayangan kadagitoy a naglalaing nga agtutubo? Ngem ti saritaan ditoy, para siasino kadi ti nagibuwisan da ti biag? Isuda ket nagibuwis ti biag para iti masa a maidadanes, ken ti pannakatay da ket awan ti kas kadagsen ken kas kadayaw na.

Ti nakasaysayang ket dagiti agtutubo iti AFP ken PNP nga agipapaay ti pigsa ken laing ken agibubuwis ti biag da para iti panangsalaknib iti estado ti mangidadanes a dasig. Ti sakrispisyo da ket duron ti pagkasapulan da iti panggedan, panagtarigagay ti promosyon ken dagiti gunguna. Kadagiti operasyon da, isuda ti adda iti frontline ken umuna a masugsugatan ken agbubuwis, kalpasan na ket masagsagutan ti Medalya ti Kinabanwar. Ngem ania a kinabanwar ti agibuwis ti biag para kadagiti agar-ari a manggungundaway iti kaaduan a mannalon, mangmangged ken nakurapay? Nadayaw kadi ti agibuwis ti biag tapno laeng makaala ti promosyon dagiti superyor da? Ken ania a dayaw ti agibuwis ti biag tapno laeng agari dagiti gamrud a kapitalista a mangramrames iti kinabaknang ti pagilian? Ibuwis mo kadi ti biag mo tapno laeng ad-adda pay nga agpabaknang dagiti burukrata kapitalista nga agtaktakaw iti pondo ti pagilian a napespes iti ling-et ken dara dagiti mannalon ken mangmangged?

Adu kadagiti agtutubo a Pilipino iti agdama ti maaw-awis ken maidurduron a sumrek iti AFP ken PNP gapu ta dagitoy ti “napaspas a sumrekan” ken dakkel ti pasuweldo da. Ti saludsod, risrisuten kadi ti nakaad-adu a puwersa ti AFP ken PNP dagiti ramut ti parikut iti kagimongan a kinaawan daga, panggedan, nababa a sapul ken ngumatngato nga implasyon? Risrisuten da kadi ti atrasado ken pyudal a sistema iti kaaw-awayan gapu iti agtultuloy a panagmonopolyo ti daga dagiti apo’t daga ken kinaawan ti nailian nga industriya gapu ta ipadpadawat ti rehimen Marcos ti rekurso ken gamgameng ti Pilipinas kadagiti gangannaet nga agpupuonan?

Saan, ken bayat a mapappapigsa ti puwersa ti AFP, agtaltalinaed ken kumarkaro pay daytoy a sosyo-ekonomiko a krisis gapu ta agserserbi daytoy a sadiri a salaknib ti malapyudal ken malakolonyal a gimong a pagar-arian dagiti apo’t daga, dakkel a burges kumprador ken dagiti imperyalista a pagramramutan ti kumarkaro a panagrigat ti umili a Pilipino.

Dagiti agtutubo, nga adda iti katademan a panagpanpanunot ti kaalistuan a makaamiris ken makaawat kadagiti parikut ti gimong ken nu kasano kayo a maap-apektaran. Gapu iti deka-dekadan a padagsen kadagiti mannalon nga usura, nangato nga abang ti daga, kanayon a pannakalugi iti linnakuan, saan kayo a makaiskwela. Makaiskwela man ngem awan kasiguraduan a makastrek kayo iti nasayaat a trabaho gapu ta ti ad-adalen yo iti agdama ket nakadisenyo iti panangitandudo kadagiti neoliberal a patakaran dagiti imperyalista nga ad-adda laeng a mangpakpakaro iti atrasado ken bangkrap nga ekonomiya. Ti sistema ti edukasyon ti Pilipinas ket saan a para iti panangibangon ti industriya ti pagilian a mangted kadakayo ti sigurado ken nasayaat a panggedan nu di ket tapno agserbi kadagiti kapitalista iti ballasiw-taaw.

Ti kumarkaro a sosyo-ekonomiko a krisis iti gimong ti mangidurduron kadakayo tapno maawis nga agserbi iti kabusor a dasig. Ngem rumbeng nga amirisen yo a ti kinarigat a mapadpadasan yo tatta ket bunga ti parikut iti daga ken kinaawan ti industriya a pagtaltalinaeden ti agar-ari a dasig ken sarsarikedkedan ti kinaranggas ti AFP ken PNP.

Ti pulisya ken militar a manangallilaw a mangibilbilang iti bagbagi da kas “salaknib ti kappia,” iti aktwal ket mangpatpatalna iti panaglaban ti masa tapno natalged a a makapagari dagiti mananggundaway. Ti pigsa ken sirib yo ket saan a rumbeng nga ipapaay iti panangranggas iti masa a maidadanes ken iti panangsalaknib iti mangidadanes a dasig iti panagbalin yo a mabaybayadan a soldado ken pulis, nu di ket rumbeng nga ipaay daytoy iti panangitandudo iti demokratiko a rebolusyon ti umili tapno gun-oden ti pudno a reporma iti daga ken nailian nga industriya a mangrisut iti kroniko a sosyo-ekonomiko a krisis iti pagilian tayo. Dakayon nga agtutubo ti mangituloy iti daytoy a dangadang, ken mangituloy pay iti sosyalista a rebolusyon tapno gibusanen ti kinakurapay ti umili ken rumimbaw ti pagimbagan da.

Dakayo ti mangngeddeng iti kayat yo a turungen, nu siasino ti pagserbian yo. Ngem laglagipen yo koma a ti biag ti agtutubo ket maaddaan laeng ti pudno a kaipapanan nu daytoy ket maipaay iti panagserbi iti masa a maidadanes babaen ti panangitandudo iti dangadang da para iti pudno a kappia ken wayawaya. Ken iti kapadasan, daytoy a kaipapanan ket iti New People’s Army a masarakan.

Sumampa kayon!