Bata pa lang ko, gusto sa akong amahan nga magsundalo ko aron matangtang ang akong pagkabayot. Hamtong na ko ug bayot pa gihapon apan natuman man usab ang iyang damgo. Nahimo kong sundalo apan sa lain ug mas maayo nga hukbo. Usa ko ka Pulang manggugubat sa Bagong Hukbong Bayan (BHB).”

Kasagarang ginapaagi ni Ka Oliver sa siaw ang iyang kasinatian sa pagdaku sulod sa usa ka konserbatibong pamilya sa iyang pakig-estorya sa mga kauban sa Southern Mindanao. Usa siya sa daghang mga bayot ug lesbyana nga na migakos sa rebolusyonaryong armadong pakigbisog. Apan sa hisgutanang pagpatin-aw sa iyang baruganan, seryoso ug determinado siya.

“Ang bugtong paagi aron malalingkawas ang LGBTQ (lesbyana, bayot, bisekswal, transgender ug queer) sa pagpangdaugdaug nga nakabase sa kasarian mao ang pagsalikway sa pagpangdaudaug nga nakabase sa hut-ong.” Alang kaniya, kinahanglang kabahin sa pakigbisog sa mga Pilipinong LGBTQ ang pagbungkag sa semikolonyal ug semipyudal nga katilingban nga naghimugso ug nagpabilin sa pagpangdaugdaug, diskriminasyon ug pasistang pagpamig-ot dili lamang sa mga LGBTQ kundili sa tanang dinaugdaug nga hut-ong.

Ayha nahimong myembro sa hukbong bayan, daku ang impluwensya kang Ka Oliver sa iyang konsepto sa “gay pride” (pagpadayag isip bayot) ang mga burgis nga ideya ug pilosopiyang nakasentro sa indibidwal nga pagpailub ug layo sa reyalidad sa makihut-ong nga pakigbisog. Kanhi, nalimita siya sa pride ug pagdawat sa kaugalingon nga bulag sa materyal nga mga kundisyon ug istruktura nga naghikaw sa mga bayot ug dili bayot sa ilang batakang mga katungod. “Unsaon nato pag-angkon sa pride o respeto ug dungog sa kaugalingon kung dili ta makaeskwela, ginadaugdaug, walay igong suhulan, dili mapakaon ang pamilya, kung ginapalayas kita sa atong mga yuta o tinubdan sa atong panginabuhian?”

Duso ni Oliver nga ang pagka-“woke” o matngon nga bayot nagpasabot sa paggunit sa mga hisgutanan gawas sa pulitika sa gender identity. “Kinahanglang makighiusa ta sa laing hut-ong ug sektor. Bayot o di bayot, biktima kitang tanan sa sistema sa imperyalismo, pyudalismo ug burukrata-kapitalismo,” matud pa niya.

Ang bayot isip manggugubat

Ang kinabuhi sa kabanikanhan adunay nagkadaiyang mga hagit alang sa mga bayot. Apan alang kang Oliver, napagaan kini sa respeto ug suporta sa Partido Komunista ng Pilipinas ug BHB sa mga LGBTQ.

Kasagaran, nakasinati siya sa mga salin sa diskriminasyon ug patriyarkal nga panghunahuna. Apan layo ra kaayo kini sa brutal ug sistematikong diskriminasyon nga nasinati niya ayha siya mipailalum sa rebolusyonaryong kalihukan. “Sa mga tuig sulod sa BHB, sayod ko nga ang mga komentong hinay o huyang ang mga bayot dili aron magpasakit o magpakaulaw. Sagad, impluwensya kini sa usa-ka-bahin ug mabiaybiayong representasyon sa mga bayot sa masmidya. Pwede usab nga kabalaka kini sa usa ka mag-uuma sa usa ka ‘hinhin’ nga petiburges.”

Aron usabon ang limitadong panglantaw, aktibong nagpaambit si Oliver aron hagiton ang pagkahon sa mga indibidwal sa ilang kasarian.

“Isip kabahin sa komunidad sa LGBTQ, dili pwedeng pasibo lang natong paabuton ang pag-ila kanato. Imbes nga magpaabot nga dawaton kita sa masa, makighimamat kanila ug ipaambit ang atong mga kasinatian ug pakigbisog. Dinhi usab nato masabtan ang ilang mga pakigbisog, ug makita sa aktwal ang magkalambigit ug komun natong mga pakigbisog.”

Unsamang bias anaa ang pipila ka kauban ug masa batok sa mga bayot, nagtoo si Oliver nga mapatigbabawan kini pinaagi sa padayon nga edukasyon, proletaryong pag-umol sa kaugalingon ug pagpuna-ug-pagpuna sa kaugalingon. Siya mismo nakiglantugi pa gihapon sa kaugalingon aron isalikway ang mga indibidwalista ug liberal-burges nga konsepto sa “gay pride,” nga nakita niyang gigamit sa nagharing hut-ong aron ipabilin ang kasamtangang sistema ug palubugon ang tinuod nga mga ugat sa sistematikong diskriminasyon sa mga LGBTQ.

Rebolusyonaryong pakigrelasyon

Niadto pang dekada 1990 gitakda sa Partido nga tanang mga relasyong LGBTQ magpailalum sa kolektibong pagtugot ug pagpalambo sama sa mga heterosekswal nga relasyon. Ang mga manag-uyab ug magtiayong LGBTQ adunay patas nga mga katungod sulod sa ilang relasyon, ingonman sa suporta ug pag-amoma sa Partido sama sa mga magkarelasyong heterosekswal o romantikong relasyon sa lalaki ug babae.

“Dili lang taman sa estorya ang pagdawat ug pagprotekta sa Partido sa mga LGBTQ. Usa kini ka prinsipyo,” matud pa ka Oliver.

“Sa akong lantaw, karon nga kabahin nako sa usa ka mas dakung kolektiba, sa usa ka mas lapad nga pakigbisog, ang hugot nakong paggunit sa disiplina di lamang sa pagpugong sa akong kaulag kundi usa ka aspeto sa akong subling pag-umol isip proletaryado.”

Sa pagdumdum sa Bulan sa Pride karong Hunyo, dungganon ug bug-os nga pagtahod-sa-kaugalingon nga gibandira sa mga rebolusyonaryong bayot ang bandila sa nasudnon-demokratikong pakigbisog. “Dili makab-ot ang tinuod nga pride kung dili makab-ot ang kagawasan alang sa tanan,” panak-op ni Oliver.