Dala ni Marcos ang kabudlayan, gani ang banwa dapat magbato

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishBisaya

 

Nagpabulag-bulag kag nagpabungol-bungol si Ferdinand Marcos Jr sa pag-antus kag mga reklamo sang pumuluyo sang ideklarar niya sa atubang sang kongreso nga “sound” o mapagros ang kahimtangan sang pungsod. Ang matuod, sa sulod pa lang sang isa ka bulan niya sa poder, labi nga nahagmak sa kabudlayan kag krisis ang pumuluyo.
Pantasya ang mga ginpangako nga kabuganaan kag kauswagan. Ginplastar niya ang direksyon sang iya rehimen nga wala man sang kinalain sa gasgas nga dalan sang neoliberalismo nga, sa nagligad nga apat ka dekada, wala sang naabtan kundi pabalik-balik nga krisis kag pag-antus.

Wala ginhatagan sang atensyon ni Marcos ang nagatiyabaw nga mga problema sang masang Pilipino, labi na ang nagatinaas nga presyo sang mga produktong petrolyo, pagkaon kag iban pang basehan nga kinahanglanon. Bisan sa datos sang mga ahensya sang estado, indi mabalibaran ang implasyon nga 6.1% sang Hunyo, nga nagsaka pa sang 6.4% sining Hulyo. Kon ang ordinaryong pumuluyo ang pamangkuton, indi na matakos ang bug-at sang ila ginapas-an.
Nagapadungol lang ni Marcos sa singgit para sa dugang nga sweldo bisan sige-sige ang pag-us-os sang piso, nga sang Hulyo ₱0.84 na lang ang balor kumparar sang 2018. Mahipos si Marcos bahin sa madugay na nga reklamo sang mga mamumugon sa mapiguson nga sistemang kontraktwalisasyon. Wala siya sang ginplastar nga solusyon sa lapnagon nga problema sang disempleyo luwas sa padamuon pa ang pagpadala sang mga mamumugon sa iban nga pungsod.

Ginbalewala niya ang singgit para sa tunay nga reporma sa duta. Nangako lamang siya nga isa ka tuig nga indi magsukot sang amortisasyon sa mga titulo sa idalom sang Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP). Ginapasalig niya ang mga may titulo sa idalom sang CARP nga may himuon nga layi para panason na ang nabilin nga amortisasyon, bagay nga wala-pulos sa atubang sang lapnagon nga pagpang-agaw sang duta sang mga daku nga kumpanya sa mga plantasyon kag mina. Bisan sekretaryo siya sang Department of Agriculture, wala sang ginahimo si Marcos sa atubang sang labi pa gid nga pagtimbuok sang presyo sang kalamay, itlog kag iban pang basehang pagkaon. Ang solo nga plano ni Marcos amo nga lunuron sa utang ang masang mangunguma para kuno ipangkapital sa “bag-ong teknolohiya.”

Nagpostura nga tagapamaba sang dumuluong nga bangko kag korporasyon si Marcos sang ginplastar niya ang mga polisiya sa ekonomya nga madugay na nga dikta sang mga imperyalista. Bungol siya sa singgit sang pumuluyo, pero maathag nga nagapamati sa International Monetary Fund kag World Bank sang ideklarar niya ang pagganyat sa dumuluong nga mga kapitalista ang sentro nga polisiya sang iya rehimen. Nagbalay siya sang ilusyon nga magasulod ang mga “estratehiko nga industriya” sa mga “ecozone.” Tubtob san-o wala nagdul-ong sang industriyalisasyon sa Pilipinas ang dumuluong nga pamuhunan, kag indi magadul-ong sang pag-uswag sa lokal nga ekonomya labi na subong nga panahon nga subsob sa krisis ang pangkalibutanon nga sistemang kapitalista.

Sa atubang sang bangkarote nga gubyerno nga ginpanubli ni Marcos kay Duterte, bag-o nga mga buhis subong ang ara sa iya bibig. Siya man mismo ang nagsabya sang gasolina sa kalayo sang kaakig sang banwa sa indi niya pagbayad sang buhis nga ginatantya nagabalor na subong sang ₱203 bilyon. Target niya nga sukton sang buhis ang mga konsyumer kag mga gamay nga negosyo, lakip ang mga wala sang trabaho kag nagakita lang sang gamay sa magagmay nga mga negosyo nga online. Samtang ginapabugal niya ang layi nga CREATE, nga nagkaltas sang sulukton nga buhis sa mga dumuluong nga kapitalista nga mamuhunan, wala niya ginlibre sa buhis ang alawans nga nabaton sang mga titser nga nagserbisyo sa nagligad nga eleksyon.

Pareho sa halos tanan nga nagligad nga presidente, pagtukod sang mga magarbo nga imprastruktura ang pangunahon nga kaundan sang “kauswagan” nga ginahambal ni Marcos. Tubtob san-o sa nagligad nga apat ka dekada, wala mag-uswag ang ekonomya sang Pilipinas bangud sa mga ginpanghimo nga mga tulay o kalsada. Pareho sang natabo nga sobra doble nga pagdaku sang utang sang Pilipinas padulong sa halos ₱13 trilyon sa idalom ni Duterte, labi lamang nga malubong ang Pilipinas sa utang kon madayon ang mga proyekto nga mga dam, kalsada, taytay, riles, reklamasyon kag iban pang gusto itukod ni Marcos, nga ginapadalagan sang mga dumuluong nga kumpanya, nagagamit sang mga ginaimport nga kagamitan kag mapanghalit sa naturalisa. Ginahatag lang sang mga proyekto nga ini sa mga burges kumprador ang kontrol sa mga malapad nga resorsa pangpubliko, amo man ang mga yutilidad nga dapat ginapadalagan sang gubyerno.

Sa masobra isa ka oras nga pagwakal, ni isa ka segundo wala ginhatagan igtalupangud ni Marcos ang problema sang lapnagon nga mga paglapas sa tawhanong kinamatarung kag mga pagpang-abuso sang mga armadong pwersa sang reaksyunaryong estado. Buot silingon, aprubado sa iya nga sa una nga bulan sa pwesto, 41 ang ginpatay sang pulis sa “gera kontra-droga;” kag 16 ang gin-aresto kag 13 ang ginpatay sang iya mga suldado, lakip ang tatlo ka bata, sa gera kontra-insurhensya sini. Aprubado man sa iya ang wala untat nga redtagging, pagpasurender, pagpamomba kag pagpanghalit sang AFP sa mga sibilyan nga komunidad.

Maathag nga wala sang malauman nga maayo ang masang Pilipino sa papet, pasista kag pabudlay nga rehimeng Marcos II. Kon indi sila ululupod nga magbato, wala sang duda nga labi sila nga ulipunon kag pagahimuslan. Sa sini, dapat labi nga pabaskugon sang pumuluyo ang ila singgit kag militante nga paghulag para sa ginapangayo nila nga tikang nga kinahanglanon para mapahagan-hagan ang ila nga pag-antus. Dapat maghulugpong sila kag pabaskugon o tukuron ang mga unyon kag organisasyon sa mga pabrika kag ulubrahan, upisina, komunidad, eskwelahan, kag simbahan.

Dapat pataason kag patalumon ang kamuklatan kag kinaalam sang pumuluyo bahin sa ginaatubang nila nga mga problema kag halambalanon, kag kon paano sila nga ginatiplang kag ginapabudlayan. Dapat sikwayon ang mga kabutigan kag ilusyon nga ginabalay ni Marcos kag iya amo nga imperyalista.

Dapat isulong sang pumuluyo ang nagkalainlain nga porma sang paghimakas para ipakigbato ang kinahanglanon nila nga mga reporma. Labaw sa tanan, dapat isulong ang armadong paghimakas para isulong ang mas daku nga handum para sa pungsodnon nga kahilwayan kag tunay nga demokrasya.

Dala ni Marcos ang kabudlayan, gani ang banwa dapat magbato