Wala sang unod para sa mga mangunguma kag mangingisda ang pangako sang rehimeng Marcos nga siguruhon niya nga “masarangan” kag “masustansya nga pagkaon” para sa tagsa ka Pilipino. Indi lang nga wala siya sang ginahimo, ginapalala sang iya mga neoliberal nga polisiya ang gutom nga ginaagyan sang mga nagahimo sang pagkaon.

Lakip ang mga mangunguma kag mangingisda nga Pilipino sa masobra 828 milyong pumuluyo sa bilog nga kalibutan nga nakaagi sang gutom sang 2021, suno sa United Nations Food and Agriculture Organization (FAO). Sa pihak sang tuig-tuig nga pangako nga suporta sa sektor pang-agrikultura kag mga nutrisyon sang mga nagligad nga gubyerno, nagapabilin ang Pilipinas sa listahan sang FAO sa 63 pungsod nga may pinakadaku nga numero sang pumuluyo nga “undernourished” o kulang sa nutrisyon.

Wala sang suporta ang estado para tabangan ang nagatinaas nga gasto sa produksyon sa agrikultura. Suno sa grupo nga Amihan, ang kabilugan nga gasto sa pagtanom sang palay sang ulihi nga siklo nagalab-ot sa ₱53,000 sa Nueva Ecija. Nagapanguna diri ang tuman kamahal nga abono nga nagabalor sang ₱16,400 para sa Urea kag Triple 14. Siling nila, ginapalubha sang mga kalamidad nga dala sang climate change pareho sang mga bagyo ang kahimtangan sang mga mangunguma. Dugang nga pag-antus ang ginaagyan sang mga mangunguma nga kakugmat kag pagpamahog kon ginapakigbato nila ang ila kinamatarung sa duta. Sa halos tanan nga bahin sang pungsod biktima ang mga mangunguma sang red-tagging, iligal nga pag-aresto kag detensyon, ekstrahudisyal nga pagpamatay kag nagkalainlain nga paglapas sa tawhanong kinamatarung. Madamo sa mga kaso sang paglapas sa ila mga kinamatarung wala na makalab-ot sa midya kag mga sentro.