Ginatos nga mga pasistang suldado sang Armed Forces of the Philippines (AFP) sini lang ang naglusob kag nagpapanaog sang layi militar sa mga maligwin nga barangay kag komunidad sa syudad sang Himamaylan, Negros Occidental. Indi magnubo sa 18,000 nga mangunguma, mamumugon sa uma kag ordinaryong pumuluyo ang napwersa nga magbakwit sa ila mga puluy-an bangud sa wala-untat nga pagpanganyon kag istraping sang AFP malapit sa ila mga komunidad, kag pagpanghalughog, pagpangbakol kag pagpangkugmat sang mga suldado batuk sa mga sibilyan. Ginpwersa sila nga magbakwit sang militar sa pagpatuman sang “no man’s land” kon sa diin sin-o man nga mabilin kabigon nga target sang pagtiro sang AFP.

Ang pagpanalakay sang AFP sa Himamaylan natabo pagkatapos ang magkasunod nga engkwentro sa isa ka yunit sang Bagong Hukbong Bayan (BHB) sa isa ka maligwin nga barangay kon sa diin anum nga pasistang suldado ang napatay. Ang ginpakita nga brutalidad sang AFP sa masa mabangis nga pagtimalos sa masa sa lugar nga ginakabig nila nga nagasuporta sa hangaway sang banwa, isa ka tikang nga hayag nga liw-as sa gintalana sang internasyunal nga makatawo nga layi.

Ang wala-untat nga terorista nga pagpanalakay sa masa sa Negros, sa tabon sang “community support program,” kabahin sang nagasingki nga atake sa mga sibilyan sa nagkalainlain nga bahin sang pungsod, pareho sa Samar, Davao, Masbate, Mindoro, Cagayan kag iban pang isla kag prubinsya. Pagpasingki pa ini sang lima-ka-tuig nga opensiba sang AFP kag Philippine National Police (PNP) sa bilog nga pungsod, sa idalom sang payong sang National Task Force (NTF)-Elcac.

Nakasentro ang mga operasyon sang AFP sa pagtapna sa rebolusyonaryo nga armadong pagbato sang BHB nga pinakahugot nga tagapangapin sa interes kag paghimakas sang masa batuk sa pyudal kag iban pang porma sang pagpanghimulos kag pagpamigos. Ugaling, ang esensya kag pinakatuyo sang pagpanalakay sang AFP kag PNP batuk sa mga sibilyan amo ang pagtapna sa tanan nga porma sang pagbato sang masa. Nagaserbi ini sa interes sang mga daku nga agalon nga mayduta kag sang negosyo sang mga daku nga burgesya komprador kag burukrata kapitalista nga imbolbado sa pagpalapad sang mga mina, plantasyon kag mga mapanghalit kag kontra-pumuluyo nga proyekto pang-imprastruktura.

Ginatos nga mga barangay sa nagakalainlain nga bahin sang pungsod ang subong nakapaidalom sa pag-hamlet o pagkudal sang militar. Daw mga bilanggo sa tagsa-tagsa ka barangay ang masang mangunguma kag imol: ginapapanaog ang blokeyo kag paglimitar sa pagkaon kag komersyo, ginaistriktuhan ang pagtrabaho nila sa ila mga uma kag kaingin, nagatukod sang mga kampo o baraks sang mga suldado sa tunga o higad sang mga barangay, lakip ang mga istruktura nga sibilyan pareho sang eskwelahan, klinika, barangay hall ginahimo nga baraks.

Adlaw-adlaw ginaatubang sang masang mangunguma sa mga baryo nga ginasakup sang AFP kag PNP ang dagway sang terorismo sang estado kag ang brutal nga mga taktika sini. Luyag sang mga pasistang terorista nga ipadulot ang kahadlok kag kakugmat sa dughan sang masa, lupigon ang ila diwa, waskon ang ila paghiliusa, kag piangon ang ila panindugan nga pangapinan ang ila interes.

Ugaling, samtang nagalala ang pagpangtapna sang AFP kag PNP sa masang mangunguma kag imol sa kaumhan, labing nagadalom man ang ila reklamo kag ginagatungan ang ila kaakig sa mga pasistang suldado kag sa garuk nga nagaharing sistema. Nahibal-an sang mas madamo sa ila nga dapat nila nga labing palig-unon ang ila panindugan nga maghiliusa kag maghulag para pangapinan ang ila interes kag kaayuhan.

Kinahanglan gid sang masang mangunguma kag sang ila mga komunidad sa kaumhan ang suporta sang bilog nga pumuluyo sa pagbato nila sa pasistang pagpanalakay sang teroristang AFP kag PNP. Dapat himuon ang tanan para ibuyagyag kag pakamalauton ang kada isa nga kaso sang paglapak sang AFP kag PNP sa tawhanong kinamatarung kag paglapas sa internasyunal nga mga makatawo nga layi. Dapat batuan ang pagpalapta sang AFP kag PNP sang disimpormasyon kag mga paltik nga balita nga ginagamit nga pangtabon sa pasismo kag mga pagpang-abuso sa tawhanong kinamatarung.

Responsibilidad sang tanan nga pwersang demokratiko, kag nagasakdag sang tawhanong kinamatarung, labi na gid ang mga sahi kag sektor sa kasyudaran, nga dalhon sa tanan nga posibleng patag ang pagpangapin sa interes sang masang mangunguma kontra sa terorismo sang estado. Dapat tinguhaon nila nga abuton ang ila pagpakig-unong lakip ang maligwin nga duog sa kaumhan.

Dapat ipahibalo sa malapad nga pumuluyo sa mga pabrika kag upisina, mga eskwelahan, simbahan, sa masmidya kag social media, sa mga migranteng Pilipino kag internasyunal nga komunidad ang ginaagyan nga pag-antus sang masang mangunguma kag mga imol sa mga baryo nga ginasakup sang militar. Dapat tipunon ang tingog sang pumuluyo batuk sa pasistang pagpanalakay kag layi militar sa kaumhan, kag suportahan ang singgit sang masa para sa pagpalayas sa mga armadong pwersa sang militar kag pulis sa ila mga komunidad.

Palaparon kag pabaskugon ang nagkalainlaln nga porma sang nagahiliusang prente nga anti-pasista. Iduso ang hustisya para sa tanan nga biktima sang mga pagmasaker, pagpatay, pagtortyur, iligal nga mga pag-aresto, pagpangbakol kag iban pang pagpang-abuso sa mga kinamatarung sang pumuluyo, lakip na mga krimen sa gera, batuk sa mga rebolusyonaryo nga indi armado, hors de combat ukon sibilyan.

Pabayaron sang mahal ang mga sapat nga pasista sa ila mga utang nga dugo. Dapat himuon sang BHB ang tanan nga masarangan agud pangitaon, lagson kag pabayaron ang mga upisyal sang militar nga utok sang mga pagpamatay, kag ang ila mga berdugo kag tinawo nga duguon ang kamot. Dapat lubos nga pangapinan sang BHB ang masa sa mga sonang gerilya samtang nagapalapad sang teritoryo kag suporta sang masa sa bag-o nga mga lugar.

Dapat lubos nga isulong ang paghimakas batuk sa tanan nga porma sang pagpamigos kag pagpanghimulos, pagpang-agaw sang duta kag pagsamad sa kapalibutan. Dapat pabaskugon kag palaparon ang mga paghimakas antipyudal para sa pagpanubo sa renta sa duta, pagpataas sang suhol sang mga mamumugon sa uma kag pagbakal sa matarung nga presyo sa mga produkto sang mangunguma.

Labaw sa tanan, dapat hugot nga magbuligay ang BHB kag ang masang mangunguma sa malaparan nga pagsulong sang paghimakas para sa tunay nga reporma sa duta bilang pangunahon nga singgit para sa pungsodnon nga pagbag-o.