Lubos na nga isa ka layi ang mapiguson nga hagna nga SIM (subscriber identity module) card registration pagkatapos pirmahan ini ni Ferdinand Marcos Jr sang Oktubre 10. Umpisa Disyembre, obligado na ang mga magabakal sang SIM card nga ipahibalo sa estado kag pribadong mga kumpanya nga telekomunikasyon ang ila personal nga mga detalye. Ang amo nga layi ginakilala nga Republic Act 11934 ang una nga hagna nga ginpirmahan ni Marcos.

Sa idalom sini, obligado ang tanan nga magbakal sang SIM nga maghatag sang ngalan, kumpleto nga detalye sang puluy-an, petsa sang pagkatawo kag seks nga igakabit sa numero sang SIM nga ginbakal. Pagaobligahon man sila nga magpakita sang isa ka ID nga may larawan o mga dokumento nga pamatuod sang ila identidad. Pagamultahan ang mga magabaligya nga indi magsunod sa proseso nga ini.

Ginratsada ang layi sa pihak sang wala-tuo nga pagpamatuk sang mga eksperto sa cybercrime, mga tagapangapin sa pribasiya sa internet kag mga demokratikong grupo. Siling nila, ang pag-obligar nga irehistro ang tanan nga mga nagagamit sang SIM card “indi awtorisado nga sarbeylans sang estado.” Tuman kadaku nga potensyal sang pagkabuyagyag sang personal nga mga detalye bangud sa maluya nga proteksyon sa seguridad sa datos kag impormasyon.

Paliwat-liwat nga ginapunto sang mga nagapamatuk diri nga wala sang ebidensya nga nakabulig ang SIM registration sa pagtapna sang cybercrime (mga krimen nga nagagamit sang internet). Mismo ang Global System for Mobile Communications, isa ka organisasyon sang 750 mobile operator sa kalibutan, ang nagasiling nga wala sang ebidensya halin sa 155 pungsod nga nagpatuman sang mandatory SIM card registration nga epektibo ini batuk sa mga krimen.


Makinarya sang estado nga paniktik

Kabahin ang layi nga ini sa pagtinguha sang reaksyunaryong estado nga tukuron ang makinarya sang isa ka “surveillance state” o estado nga may ikasarang para sa malaparan kag sistematiko nga paniktik sa kaugalingon nga pumuluyo. Pagapadalion sini ang pagtumod sang lokasyon sang mga tawo, pagpanilag kag pag-abang sa mga pribadong komunikasyon kag profiling (paghusga sa pagkatawo sang tawo base lang sa pila ka impormasyon). Lapas ang tanan nga ini sa kinamatarung sang mga indibidwal sa pribasiya kag anonymity kag sablag sa kahilwayan sa pagpahayag. Liw-as ini sa mga kinamatarung nga ginagarantiyahan bisan sang reaksyunaryong konstitusyon.

Ginahatagan sang layi sang malapad nga gahum ang mga armadong pwersa kag mga ahensya sang reaksyunaryong estado para punggan ang pumuluyo nga isulong ang ila mga interes kag kaayuhan.

Ginatapalan sang mga layi ang kaakig sang masa sa lapnagon nga mga kaso sang text scam, phishing kag pagpangawat sang identidad para itago ang kontra-demokratiko kag kontra-pumuluyo nga adyenda sini. Ginatiplang sini ang pumuluyo para isurender ang ila nga kinamatarung kag protektado nga pribilehiyo.

Sa pagpatuman sang layi nga ini, ginalapakan man ang interes sang masang imol, labi na gid ang ara sa maligwin nga lugar, nga wala akses sa internet kag mga ginapangayo nga rekisitos nga papeles o balido nga ID.


Malapad nga pagpamatuk

Pila ka tuig man nga naatrasar ang paghimo nga layi sang SIM card registration dulot sang mabaskog nga pagpamatuk sang daku nga bahin sang mga eksperto kag mamumugon sa teknolohiya, abugado, mga tagasakdag sang digital rights kag mga demokratikong organisasyon. May mga probisyon nga napaatras, pareho sang rekisito nga pagparehistro sang mga akawnt sa social media. Ugaling, nagapabilin nga daku nga katalagman sini labi na sa mga kritiko sang estado kag ordinaryong pumuluyo nga nagapahayag sang disgusto sa gubyerno.

Lauman nga mangin daku nga kinagamo sa pagpatuman sang SIM card registration. Madamo ang wala sang balido nga ID o papeles nga ginakinahanglan para sa rehistrasyon. Madamo ang maapektuhan sa malaparan nga deaktibasyon (pag-untat sang serbisyo sa mga daan nga ginagamit nga SIM). Pat-ud nga maapektuhan ang mga akwant sa social media kag mga transaksyon sa negosyo kag bangko, kag pagpadala sang kwarta sa sulod kag gwa sang pungsod nga nagagamit sang selpon o personal nga wifi.

Sa tion nga ipatuman ang layi, ginalauman nga magakitid ang merkado sang mga kumpanya sa telekomunikasyon. Mabug-at ang mangin responsibilidad sang mga ini para sa pag-amlig sa database nga nagaunod sang personal nga impormasyon sang ila mga kliyente. Indi kumbinsido bisan ang mga upisyal sang ahensya sang estado nga ginmanduan nga magtipon sang personal nga mga detalye sa kaugalingon sini nga ikasarang nga amligan ang pribasiya sang datos nga pagakulektahon halin sa ginarehistro nga mga SIM card.