Indi magnubo sa 500 tropa sang 303rd IBde kag pulis ang nag-atake sa mga barangay sang Himamaylan City sa Negros Oriental sang gab-i sang Oktubre 5. Ginpaidalom nila ang pila ka barangay sang Himamaylan sa halos 10 adlaw nga lockdown. Ginpabakwit nila ang mas o menos 18,000 residente (o 16% sang kabilugan nga populasyon) kag punggan ang ila hulag kag ekonomiko nga aktibidad.

Antes sini, anum ka suldado ang napatay sa ambus sang BHB-South Central Negros sa nagapanglighot nga tropa sang 94th IB sa Sityo Sig-ang, Barangay Carabalan sa amo nga syudad sang Oktubre 6. Nasundan ini sang isa pa ka engkwentro sang hapon sa amo nga adlaw. Liwat nga natabo ang engkwentro sang Oktubre 8 sa Sityo Malangsa kon sa diin gin-ako sang militar nga duha ka suldado ang napatay kag anum ang napilasan.

Gingamit sang AFP ang mga engkwentro nga ini para labing pasingkion ang militarisasyon sa lugar. Ginbuhos sini ang mga tropa sang 94th IB, 62nd IB, 16th Scout Ranger Company, kag pwersa sang Special Action Forces sa syudad kag mga helikopter, drone, spotter plane kag kanyon sa malapad nga operasyon.

Ginkanyon ang Barangay Carabalan, partikular ang Sityo Sig-ang, kag Barangay Mahalang halin Oktubre 6 tubtob Oktubre 8. Walo ka insidente sang pagpanganyon ang nalista sang mga residente nga nag-igo sa mga tubuhan, suba nga ginakuhaan sang tubig kag kaiping nga katalunan.

Gintum-ukan sang militar ang Barangay Carabalan nga madugay na nga target sini nga tukuran sang detatsment. Halin Oktubre 6, ginkordon ang mga Sityo Sig-ang kag Medel sa pihak nga wala na didto ang nakaengkwentro sini nga yunit sang BHB. Pito ka mamumugon sa tubuhan ang gindakup kag tatlo ka adlaw nga ginkulong kag ginpaidalom sa grabe nga tortyur kag interogasyon. Puno sang lagub kag pilas sanday Pablo Abela Jr, Lito Abela, Angelo Abela, Alpredo Abela, Homer Liansing, Angelo Alejo kag Hendro Alejo sang paulion sila sang militar.

Ginpaggwa sini nga napatay sa isa ka peke nga engkwentro sang Oktubre 10 ang tagapamaba sang BHB-Negros nga si Ka Juanito Magbanua sa Sityo Medel. Ginbalita man sini nga “engkwentro” ang pagpaulan sang bala sang 94th IB sa 15 kabalayan sang Tribu Ituman-Maghat-Bukidnon sa Purok Maliko-liko, Sityo Cunalom sa amo nga barangay sang Oktubre 12.

Ginlimitahan sang mga suldado ang hulag sang mga residente. Gintukod nila ang madamo nga tsekpoynt kon sa diin ginpilit ang tanan nga magpakita sang papeles para makaagi. Gintabog nila ang mga residente sa ila balay kag ginkulong sa mga sentro sang ebakwesyon. Gindumilian sila nga interbyuhon sang lokal nga midya.

Sa kasagsagan sang operasyon, madamo nga balay ang ginransak kag ginsulod sang militar sa suspetsa nga mga suporter sila sang BHB. Gin-ihaw pa sang mga suldado ang pila nga ginsagod nga hayop sang mga mangunguma. Nakabalik lang sa mga baryo ang mga bakwit sa ila pag-insister sang Oktubre 15.

Madugay na nga nagahimo sang mga operasyong kombat ang 94th IB agud hawanan ang Himamaylan para sa mapanghalit nga pagmina, pagpangtroso kag iban pang imprastruktura. Kabahin ang syudad sa target nga tukuran sang Ilog-Hinabangan River Basin Project. Ang mga kabukiran sini bugana sa mga mineral nga target man sang mga kumpanya sa mina. Ang proyekto nga ini hugot nga ginapamatukan sang mga residente sa lugar.
Nagapalapad nga pokus sang militarisasyon

Ginbuhusan man sang militar sang mga tropa ang kaiping nga lugar sang Himamaylan. Ginatantya nga 200-300 suldado sang 62nd IB ang nag-operasyon sa mga dulunan sang mabukid nga bahin sang Canlaon, Guihulngan, Moises Padilla kag Vallehermoso.

Nagsugod ang pagpanalakay sang militar sang Oktubre 10 pagkatapos palibutan kag ransakon sang 30-katawo nga yunit sang 62nd IB ang balay ni Plesing Menosa sa Barangay Calupaan, Vallehermoso. Grabe nga troma ang gin-agyan sang pamilya Menosa bangud sa ginhimo sang militar.

Sa Barangay Halaitan kag Hibaiyo sa Guihulngan, pwersahan nga ginsulod sang mga suldado kag ginhalughog ang mga balay sang mga residente. Nagpalapta ang mga suldado sang laragway sang kon sanday sin-o-sin-o nga ginapasibangdan nila nga mga katapu sang hangaway sang banwa.

Sa Moises Padilla, ginpaulanan sang bala sang mga suldado ang balay ni Merlinda Benero sa Sityo Tagbak, Barangay Macagahay sang Oktubre 13. Ginkawat nila ang lima ka manok sang pamilya Benero.

Bilang sabat, naglunsar sang operasyong isnayp ang hangaway sang banwa sang Oktubre 12 batuk sa 62nd IB sa Sityo Mapun-as, Barangay Guba, Vallehermoso. Isa ka suldado ang napatay.