Koresponsal Ang mga dangan sa sibuyasan

,
Kini nga artikulo adunay hubad sa PilipinoEnglish

Nagsugod na ang ting-ani sa sibuyas sa Bongabon, Nueva Ecija. Nagkamulo na usab nga nangdaut ang harabas (armyworms). Kada gabii naga-isprey og pestisidyo ang mga mag-uuma aron alkontrahon ang pag-atake sa dangan nga ulod. Kapin ₱100,000 ang gakagasto sa mag-uuma sa matag usa ka ektaryang sibuyasan aron pukanon ang harabas. Wala silay mahimo kaysa matunaw ang ilang sibuyas sa usa ka gabii lamang nga pag-atake sa peste nga harabas.

Apan adunay mas makadaut pa sa harabas. Nagkapuliki ang mga mag-uuma nga makaani ayha ang Marso, tungod kay sigurado silang ubos ang palit sa bagsakanan sa sibuyas. Karon pa lang miubos na ang presyo sa sibuyas sa merkado tungod sa pagbaha sa imported nga sibuyas. Halos 6,000 metriko toneladang imported nga sibuyas ang miabot niadtong katapusan sa Enero. Ang presyo karon sa farmgate sa pulang sibuyas ₱180-₱200 kada kilo ug ang puti nga sibuyas ₱100-120 na lang. Matud sa Department of Agriculture, ginadahum niining moubos ang presyo sa sibuyas sa ₱50 kada kilo. Unsa na lay mahitabo kang Pedrong mag-uuma?

Sa kadaut sa harabas ug pagbaha sa imported nga sibuyas, paspas usab ang paghakop og tubo sa mga komersyante-usurero sa kabukiran. Kaylap ang relasyong “pasama” o samak. Iya sa komersyante ang tanang gasto sa produksyon nga ikibhang sa kinatibuk-ang abot. Ang mahabilin pagabahinon niini ug sa mag-uuma. Ang nakaapan, ang komersyante usab ang nagapresyo sa sibuyas ug sa tanang himan sa produksyon nga gigamit. Nasolo niya ang dakung bahin sa ani samtang nagkalaygay ang kahimtang sa mag-uuma.

 

Ang mga dangan sa sibuyasan