Dungan sa pagsaulog niadtong Pebrero 8 sa adlawng natawhan ni Kaubang Jose Maria Sison, gilunsad sa mga progresibo ang usa ka porum kung asa usa sa mga gihisgutan ang ligal nga istatus sa Partido Komunista ng Pilipinas (PKP), Bagong Hukbong Bayan (BHB) ug National Democratic Front of the Philippines (NDFP) sa internasyunal ug lokal nga mga balaod ug kasabutan. Sa porum, gipadayag ni Atty. Edre Olalia sa National Union of People’s Lawyers ang opinyong ligal nganong dili angayang ilhon nga terorista ang mga pwersa sa kalihukan alang sa nasudnong pagpalingkawas sa Pilipinas.

Dugang dinhi, giduso sa mga grupo nga dakung babag sa pagpaasdang sa kalinaw ang arbitraryo ug walay basihan nga “teroristang” proskripsyon sa reaksyunaryong estado sa Pilipinas sa PKP, BHB ug NDFP ug nga angyan lamang kining ibasura. Panawagan usab nila ang pag-atras sa designasyon sa 19 ka kunuhay myembro sa Komite Sentral sa PKP, lakip ang konsultant nga si Luis Jalandoni, mga organisasyon ilalum sa NDFP, ug unum pa ka sibilyan. Ginapatangtang usab sa mga grupo sa listahan si Dr. Natividad Castro, nga gideklarang terorista niadtong Disyembre 7, 2022.


Kalihukan sa nasudnong pagpalingkawas

Dili na bag-o ang taktikang pagtawag og “terorista” sa mga estado sa mga malingkawasnong kalihukan sa tibuok kalibutan, matud ni Atty. Olalia. Human ang atakeng 9-11 sa US, gigamit sa mga estado ang mga balaod aron isangyaw ang “kontra-terorismo,” ilhong “terorista” ang mga malingkawasnong kalihukan ug ipadaplin ang ilang lehitimong pakigbisog.

Sukwahi niini, nahisukip sa daghang internasyunal nga kasabutan ug deklarasyon ang katungod sa katawhan sa paglunsad og kalihukan sa nasudnong pagpalingkawas, lakip ang paggamit og armas. Usa dinhi ang Universal Declaration of the Rights of Peoples o naila usab isip Algiers Charter nga gikauyunan niadtong Hulyo 4, 1976 sa Algeria. Gigamit ang maong dokumento isip nag-unang pundasyon sa Permanent Peoples’ Tribunal, nga nagataral sa mga kaso sa krimen ug paglapas sa tawhanong katungod sa mga estado.

Lakip sa Algiers Charter ang katungod sa mga katawhan nga gawasnong iduso ang ilang pulitikanhong istatus batok sa langyawng interbensyon. Matud pa dinhi, adunay katungod ang katawhan nga moalsa gikan sa bisan unsang kolonyal o langyawng dominasyon nga direkta o dili direktang nagahari dinhi.

Sa Pilipinas, ginapangulohan sa PKP ang pakigbisog sa langyawng imperyalistang dominasyon, lokal nga pyudalismo ug burukratang kapitalismo. Gitukod niini ang BHB aron iasdang ang armadong pakigbisog aron ilingkawas ang katawhan gikan sa maong tulo ka problema. Pinakatumong niini ang makab-ot ang tinguha sa katawhan alang sa tinuod nga kagawasan ug demokrasya.

Giila mismo sa reaksyunaryong korte sa Pilipinas ang kamatuurang lehitimo ang malingkawasnong kalihukan sa Pilipinas. Gibasura sa Manila Regional Trial Court niadtong Setyembre 21, 2022 ang “teroristang proskripsyon” sa PKP ug BHB nga gipasaka sa Gubyerno ng Republika ng Pilipinas (GRP). Sa 135 ka panid nga desisyon, gisulti niini nga angayang tawagon nga rebelde ang PKP ug BHB, o masulting mga rebeldeng adunay tumong—ang nasudnon demokratikong pangandoy. Matud kang Judge Marlo Magdoza-Malagar, ang hukum nga nagpagawas sa maong desisyon, ang programa sa PKP “makatarunganong pangandoy sa unsamang sibilisadong katilingban.”

Pagtamud sa internasyunal nga makitawhanong balaod

Labaw nga ginapalig-on sa pag-ila ug pagtamud sa PKP ug BHB sa internasyunal nga makitawhanong balaod (IHL) ang pagka-lehitimo sa armadong pagsukol niini. Isip prinsipyo, ginapunting sa armadong pwersa niini ang mga atake, dili sa mga sibilyan, kundili batok sa lehitimong mga target militar sa estadong nagrepresenta sa GRP. Unod kini sa Comprehensive Agreement on Respect for Human Rights and International Humanitarian Law o CARHRIHL nga gipirmahan sa NDFP ug GRP niadtong 1998. Labing layo sa oryentasyon sa malingkawasnong kalihukan ang kinaiya sa mga terorista nga naglaraw nga magsabwag og kahadlok, kabangis ug atakehon ang mga sibilyan.

Kung adunay mga kasipyatan o paglapas sa maong mga prinsipyo ug istandard sa paglunsad og gubat, andam ang PKP ug BHB nga mag-imbestiga, angkunon ug akuon ang responsibilidad, ug makig-areglo ug magpahamtang og internal nga mga sangsyon sa mga imbweltong indibidwal o yunit, gawas pa sa tulubagon niini sa IHL ug CARHRIHL. Dugang dinhi, hugot nga ginapatuman sa BHB ang puthaw nga disiplina sa han-ay sa mga kumander ug manggugubat. Nagatamud ang matag manggugubat sa gitakdang “Tulo ka Nag-unang Lagda sa Disiplina ug Walo ka Puntong Angayang Tamdan” sa hukbong bayan.