Temporaryo nga natapna ang kahublagang welga kag mga aksyong protesta sang mga mamumugon kag mga tagasuporta nila sang ipapanaog ni Ferdinand Marcos Sr ang layi militar sa bilog nga pungsod sang 1972. Pero sang maglala ang krisis sa ekonomya, wala sini nahimo nga punggan nga maglupok ang mga welga nga nag-umpisa sa La Tondeña sang 1975. Nagsige-sige ini kadungan ang mga anti-pasista nga paghimakas nga nagpukan sa pasistang diktaduryang US-Marcos sang Pebrero 1986, kag bisan sa una nga mga tuig sa idalom sang rehimen ni Corazon Aquino.

Ang mga tuig nga ini ginakinaiyahan sang lapnagon nga mga welga kag paghimakas sa pabrika, paghiliusa sang progresibo kag militanteng mga unyon sa unahan sang kahublagan pangabudlay, malaparan nga pagkapukaw sang mga mamumugon sa mga halambalanon nga unyon kag pungsodnon, kag ang aktibong partisipasyon sang linibo nga napukaw nga mamumugon sa mga aksyong pulitikal nga maisog nga nanguna sa bilog nga demokratiko kag patriyotikong kahublagan.

Wala sang nakapugong sa bwelo sang kahublagan pangabudlay. Sang 1981, sang magpamahug ang diktador nga ipatuman ang Batas Pambansa 170 agud mauntat ang mga pag-alsa sang mga mamumugon, gilayon ini nga ginsabat sang mga welga sang Oktubre 15, 1981 sang mga mamumugon sa tela sa Solid Mills kag International Pants Corporation sa Parañaque kag Litton Mills sa Pasig, Metro Manila.

Nauna diri, nag-alsa sang Enero 5 kag 7, 1981 ang 6,500 minero sa Benguet Mining Corporation sa Cordillera. Ginparalisa nila ang mga operasyon sa mga minahan sa Antasok, Acupan, Balatoc, Kelly kag Atok-Big Wedge nga naglawig sang siyam ka bulan. Demanda nila ang ₱1 dugang sa ila adlawan nga suhol sa una nga tuig sang ila collective bargaining agreement (CBA). Sang Marso 31, 1981 ginlunsar ang serye sang 50 welga agud ipatuman ang dugang sa suhol nga alawans base sa dekrito ni Marcos. Isa sa mga nagwelga amo ang 10,000 obreros sang Novelty Corporation.

Sa Central Luzon, naparalisa ang operasyon sang Pepsi-Cola Bottling Company sang Abril 4 sang magwelga ang 1,100 mamumugon sa 13 bodega sini sa Pampanga, Bulacan, Bataan, Zambales kag Nueva Ecija. Duso sang mga welgista: ihatag ang pamaskwa nga bonus nga wala nila mabaton umpisa pa 1975. Ginsupak naman sang 7,000 mamumugon sang Bataan Export Processing Zone (BEPZ) ang polisiya nga wala sang welga sa “paraiso” sang mga dumuluong nga kumpanya. Naglunsar sang pangkabilugan nga welga sang Hulyo 31, 1981 ang mga mamumugon sang Ford Ensite Ltd, Mariveles Apparel Corp., Integrated Electronics Inc., Monasteria Knitting Inc., kag Mattel Phils Inc.

Sa Negros Occidental, nag-alsa sadtong katapusan sang Enero 1982 ang masobra 1,000 mamumugon nga katapu sang National Federation of Sugar Workers sa Central Azucarera de La Carlota sang magbalibad ang kumpanya nga ihatag sa ila ang 13th month pay para sa nagligad nga pila ka tuig.

Dululungan nga nagwelga sang Abril 16, 1984 ang mga mamumugon sa 120 pabrika sa Metro Manila agud pakamalauton ang mga pasistang atake kag pagpamigos sa mga welgista sa mga piketlayn. Sa pareho nga adlaw, linibo nga mamumugon ang nagmartsa sa lubong sang duha ka welgista sa Foamtex Industries nga ginpatay sang Abril 7, 1984 samtang ara sa piketlayn. Naglapnag ang welga sa Far Eastern University, Philex, Quezon Development Bank (sa Quezon kag walo nga sanga sini sa Laguna, Batangas kag Naga City), Milky Way Manufacturing and Chemical Manufacturing. Samtang, nag-lib sa ila mga trabaho ang 5,000 mamumugon sang Meralco kag nagmartsa sa palibot sang ila upisina sa Pasig.

Sa ikatlo nga kahigayunan, naglupok ang malaparan nga welga sa BEPZ sang Mayo 28, 1984. Ginpasakupan ini sang 15,000 mamumugon halin sa 18 unyon. Natabo ang nauna nga mga welga sang Hunyo 1982 kag Oktubre 1983.

Linibo nga mamumugon ang nagwelga sa 144 kumpanya sa Metro Manila sang Marso 10, 1984. Lakip diri ang Rubberworld-Adidas (6,900), Yupangco Cotton Mills (3,000), Dai-ichi (4,000) kag South Harbor (3,000).

Paglab-ot sang 1986, mas mauswagon ang kahublagang welga kon sa diin bilog nga tuig nga mapagsik nga nasustenir ini. Nagtaas ang mga numero sang mga welga sang 1985 sang 30% halin 282 sang 1984 padulong 366. Mas nagdamo man sang 67% nga mga mamumugon ang nagpasakup sa mga welga, halin 65,000 padulong 109,000.

Sang Nobyembre 13, 1986 gindukot kag ginpatay si Ka Rolando Olalia, tagapangulo sang Kilusang Mayo Uno (KMU) kag sang Partido ng Bayan, kag upod ang unyonista nga si Leonor Alay-ay. Naglab-ot sa tunga sa milyon ang nagmartsa nga mamumugon sang ginlubong sanday Ka Lando sang Nobyembre 20, 1986. Bilang pagpakig-unong, ginparalisa sang 15,000 mamumugon ang 28 sa 31 kumpanya sang BEPZ.

Naglab-ot sa 200,000 obreros ang naghiwat sang mga militanteng rali kag demonstrasyon sa Metro Manila kag iban pang sentrong urban sa pungsod agud saulugon ang makasaysayan nga adlaw sang pangabudlay sang Mayo 1, 1989. Nagtipon sa Luneta Grandstand sa Maynila ang may 130,000 mamumugon sa idalom sang KMU. Isa sa pinakadaku nga paghulag ini para sa makasaysayan nga adlaw sang mga anakbalhas nga nangin senyas sang pagsugod sa pangkabilugan nga welga sang Mayo 26 tubtob 31, 1989. Ginpasakupan ini sang 500 unyon sa Metro Manila, 57 kumpanya sa Central Luzon, partikular sa Bulacan kag Bataan, Southern Tagalog (11), Mindanao (69), Visayas (22) kag Northern Luzon (3). Ginparalisa sa bilog nga pungsod ang 700 kumpanya sa pagmanupaktura, transportasyon kag serbisyo, kag nadula ang 5 milyon nga adlaw-pagtrabaho sa mga kapitalista. Naghulag sila sa mga piketlayn sa atubang sang mga pabrika, nagmartsa sa mga kalsada kag nagdemonstrasyon sa mga plasa kag sa atubang sang Kongreso. Demanda nila ang dugang nga ₱30 across-the-board sa adlawan nga minimum nga suhol sa tanan nga mga mamumugon.

Sang Mayo 30, nagpasar ang Kongreso sang hagna nga layi nga naghatag sang ₱25-₱20-₱15 nga dugang sa minimum nga inadlaw nga suhol. Bangud diri, napwersa ang gubyerno nga aprubahan ang hagna nga layi sa pihak sang mabaskog nga pagpamatuk halin sa mga dumuluong kag lokal nga kapitalista kag sang papet nga rehimeng Aquino I.

Naangkon sang mga sahing anakbalhas ang ila mga kadalag-an bangud sa kusog sang kahublagang welga!