Cha-cha ug neoliberal nga mga lakang, iratsada karong 2023
Desidido ang alipures ni Marcos sa Kongreso nga iratsada ang “cha-cha” (charter change o pag-usab sa konstitusyon) ilalum sa kasamtangang rehimen. Matud sa tsirman sa komite sa pag-amyenda niini sa Ubos nga Kapunungan, magalunsad sila og mga “marathon hearing” (sunod-sunod nga mga pagdungog) sugod karong bulana aron “paspasan” ang pag-apruba sa walo ka sugyot balaodnon ug resolusyon nga parehong naglaraw nga amyendahan ang konstitusyong 1987. Niadto pang Disyembre giingon sa tsirman sa maong komite nga si Rep. Rufus Rodriguez (Cagayan de Oro, 2nd District) nga “dihadihang” pagasugdan ang mga pagdungog sa Enero 26, ug kada duha ka semana human niini.
Laraw sa mga kongresista nga tangtangon sa konstitusyon ang probisyon nga nagbawal sa nakalingkod nga presidente nga subling modagan, ug sa mga senador nga modagan og kapin duha ka beses, ug sa mga kongresista sa kapin tulo ka beses. Gisugyot nga itakda sa 5-ka-tuig ang termino sa matag usa, ug tugutan ang tanan nga modagan sa duha ka magkasunod nga termino. Buut pasabot, mamahimo nang molingkod og 10 tuig nga walay putol ang tanang mga napili nga upisyal sa gubyerno—gikan presidente, bise presidente, senador, kongresista hangtud sa konsehal sa lungsod.
Gawas sa term extension, subli usang ginaduso ang todong pag-abli sa nahabiling mga sektor sa lokal nga ekonomiya nga protektado para sa mga negosyong Pilipino. Subay usab kini sa programang todong liberalisasyon sa rehimeng Marcos. Daw gubang-plaka ang ilang rason nga makadani kini og bag-ong langyawng puhunan bisan balikbalik nga napamatud-ang haw-ang ang benepisyo niini sa lokal nga ekonomiya.
Usa pa ka sugyot balaodnon mao ang paglunsad og Constitutional Convention o con-con sa umalabot nga Disyembre. Ginaduso sa mga tigpasiugda niini nga idungan sa eleksyon alang sa barangay ug Sangguniang Kabataan sa Oktubre ang eleksyon sa mamahimong delegado (1 kada distritong kongresyunal) sa “con-con.”
Gawas sa charter change, ginaduso na usab sa mga upisyal ug alipures sa rehimeng Marcos ang uban pang neoliberal nga lakang. Lakip dinhi ang pribatisasyon sa EDSA bus carousel nga naghatag og libreng sakay sa abereyds nga 400,000 komyuter kada adlaw sa milabayng duha ka tuig. Usa pa ang pagpribado sa Ninoy Aquino International Airport, kung asa ginarason ang aberya nga nahitabo niadtong bag-ong tuig aron subling ipailalum sa negosasyon sa gipaborang burgesya-kumprador ang natanggong nga kontrata alang niini.
Samtang, epektibo na niadtong Enero 1 ang gipalungtad ni Marcos Jr nga Executive Order 171, ang kamandoan nga gipagawas ni Rodrigo Duterte nga nagpaluag sa nahabiling restriksyon sa pag-import og karne, bugas, mais ug coal. Imbes nga mawad-an og kapuslanan niadtong katapusan sa tuig, langkuban sa kamandoan ang tibuok 2023. Kadungan niini ang pag-import og 64,050 ka metriko toneladang asukal ug 3 milyong metriko toneladang bugas alang sa 2023. Gikan Nobyembre 2022 hangtud karong Enero, giabli niini ang lokal nga merkado sa 25,000 metriko toneladang imported nga isda.
Sa unang mga adlaw sa tuig, mibyahe si Marcos Jr, kauban ang iyang pamilya ug alipures ngadto sa China aron manglimos og pautang ug subling aregluhon ang mga karaang kontrata aron ang mga kroni na pud niya ang makabenepisyo.
Lakip sa gipanghinambog sa rehimen ang $201.8 bag-ong pautang gikan sa China alang sa mga kontrata sa paghimo og mga tulay ug uban pang imprastruktura sa Metro Manila. Ang lain pang uban pulos “memorandum of understanding” nga walay kalainan sa mga kasabutan nga gipanghinambog sa milabayng rehimeng Duterte.
Siguradong pasiuna lamang ang maong paantus nga mga lakang ug programa nga ipatuman sa delubyong rehimeng Marcos karong tuiga.