Panggigipit ng US, dumagan sa pinsala ng lindol sa Syria

,
Ang artikulong ito ay may salin sa EnglishBisaya

Mahigpit na kinundena ng mga partido komunista, progresibong organisasyon at makataong mga institusyon ang imperyalismong US sa pagbabalat-kayong makatao matapos tamaan ang mga bansang Syria at Turkey ng serye ng mga lindol. Sa unang mga araw, nagbuhos ang US at mga alyado nito sa Europe ng tulong sa Turkey, habang lantarang binalewala ang trahedya sa Syria. Malala pa, tumanggi ang US na iatras ang mga ipinataw nitong mga sangsyon o panggigipit sa ekonomya na pumigil sa kagyat na pagpapadala ng mga makataong organisasyon ng tulong at mga rescue team sa bansa.

Tinamaan noong Pebrero 6 ng magkasunod na nakamamatay na lindol na may lakas na 7.8 magnitude at 7.5 magnitude ang mga teritoryo sa timog na bahagi ng Turkey at hilagang bahagi ng Syria. Masaklaw ang naging pinsala sa pinakaapektadong mga bayan dahil sa katangian ng mga lindol na malakas at mababaw, at dahil din kalakhan ng mga gusali at bahay sa tinamaang rehiyon ay di nakadisenyo para maging ligtas sa mga lindol. Kaagad na gumuho ang mahigit 6,000 matataas na gusali sa Turkey, at tinatayang 7,400 gusali ang lubusan o bahaging nawasak sa Syria. Noong Pebrero 19, nasa 41,000 na ang naiulat na namatay sa Turkey, habang nasa 5,000 pa lamang sa Syria dulot ng relatibong mas mabagal na mga operasyong rescue sa bansa. Mahigit isang milyon na ang nawalan ng tirahan.

Sa harap ng kaliwa’t kanang batikos, napwersa ang US na isuspinde ang ilan sa mga sangsyon nito noong Pebrero 10, pero para lamang sa loob ng 180 araw.


Nakamamatay na mga sangsyon

Tinawag ng mga upisyal ng Syria na panloloko ang pagsuspinde ng piling mga restriksyon na anila’y pakitang-tao at hindi naiiba sa naunang mga pagkukunwari ng US. Sa halip, anila, dapat tanggalin ng US ang lahat ng brutal at unilateral na sangsyon na mahigit isang dekada nang nagpapahirap sa mamamayang Syrian.

Sang-ayon kahit ang mga ekspertong upisyal ng United Nations (UN) na hindi sapat ang suspensyon ng ilang sangsyon. Sa isang pinag-isang pahayag noong Pebrero 10, nanawagan sila para sa pagtatanggal sa lahat ng nakalulumpong sangsyon para bigyan-daan ang walang sagkang paghahatid ng makataong tulong, gayundin ang mga materyal at makinarya para ibangon ang buong Syria.

Kabilang sa mga kahirapang hinaharap ng mga institusyon ng UN ang paglikom ng sapat na pagkain at iba pang pangangailangan dahil sa tinawag nitong “over-compliance” o sobrang pagsunod sa mga restriksyon ng US at “de-risking” o pag-iwas sa maaaring parusa o multa na ipataw ng US sa kanila.

Noong Nobyembre 2022, iniulat ni UN Special Rapporteur Alena Douhan na pinananatili at pinatitindi ng naturang mga sangsyon ang pinsala at troma ng mamamayan bunga ng gerang proxy na inilunsad ng US sa bansa sa nakaraang 12 taon. Bago pa ang lindol, 90% na ng mga Syrian ang sadlak sa kahirapan. Limitado ang pagkain, serbisyo sa tubig, kuryente, pabahay, panggatong, transportasyon at pangkalusugan. Walang-katwiran sa paglabag sa pundamental na mga karapatang-tao ng mamamayang Syrian na idinulot ng mga sangsyon, ayon kay Douhan.


Internasyunal na kapatiran

Nagdeklara ng unilateral at walang taning na tigil-putukan ang Kurdistan Workers’ Party (PKK) noong Pebrero 9. “Nagdesisyon kaming itigil ang mga operasyon hanggang hindi umaatake ang estadong Turkey,” pahayag ni Cemil Bayik, lider ng partido. Magtatagal ang tigil-putukan “hanggang ang pighati ng aming mamamayan ay mabigyan ng lunas at maghilom ang mga sugat.” Walang katulad na deklarasyon ang estado ng Turkey.

Samantala, agad na nagpadala ng tulong, gamot at mga rescue team ang Russia, China at Cuba sa Turkey at Syria. Gayundin ang ginawa ng Mexico at mga bansa sa Latin America kabilang ang Brazil, Venezuela, El Salvador at Colombia. Kahit ang Lebanon at Palestine na may iniindang matitinding krisis ay nagpadala ng mga tauhan para direktang tumulong sa paghuhukay ng mga natabunan sa Syria.

Sa mga alyado ng US, tanging Italy ang direktang nagpadala ng tulong sa Syria. Napilitan itong ilapag ang mga eroplanong nagdala ng ayuda sa Lebanon dahil sa mga rekstriksyon ng US.

Panggigipit ng US, dumagan sa pinsala ng lindol sa Syria