Sukad sa sinugdanan, supak na ang mga magtutudlo sa pagtudlo sa ilehitimong bise presidente nga si Sara Duterte isip kalihim sa Department of Education (DepEd). Matud nila, walay luna sa departamento ang usa ka militarista, ignorante sa kasaysayan ug lutang sa kamatuuran nga sama ni Duterte. Wala usab siyay bakgrawnd o kasinatian aron pangulohan kini.

Human ang halos usa ka tuig nga pangatungdanan, dayag ang militaristang panghunahuna ni Duterte sa iyang walay hunong nga retorikang anti-komunista ug pagpangatake sa mga magtutudlo. Gigamit niyang entablado ang DepEd aron moaktong tigpamaba sa militar, sa kahimtang nga wala siya gitudlo sa gikahinaman niyang Department of National Defense.

Ginapugos niya ang iyang kaugalingon isip hepe sa reaksyunaryong hukbo isip kabahin sa iyang pagpostura alang sa mosunod nga eleksyong presidensyal. Gikalipay niya ang pagtudlo kaniya isip co-vice chairperson sa National Task Force-Elcac niadtong Mayo nga gihimo isip pag-ila sa iyang todo-todong suporta sa laraw sa ahensya.

Labaw sa pagka red-tagger, dala ni Duterte sa departamento ang kunuhay kadaugan sa “lokal nga kalinaw” sa Davao City, nga nakab-ot pinaagi sa brutal nga kampanyang pagnumpo nga gihulagway sa mga masaker, pagpamaty, pagpangaresto, pugos nga pagpasurender ug pagpailalum sa tibuok komunidad sa paghari sa militar.

Samtang nagkapuliki sa mga militaristang tumong, pakyas si Duterte nga atubangon ang krisis sa pagkat-on o edukasyon nga gipagrabe sa sayop nga mga palisiya sa iyang amahan nga si Rodrigo Duterte niadtong panahon sa pandemya. Pakyas usab siyang tubagon ang reklamo sa mga magtutudlo alang sa disenteng sweldo, maayong kundisyon sa pamuo, seguridad sa trabaho ug paghatag og mga benepisyo sa takdang panahon. Kaulaw ang dala niya sa departamento nga dili makahatag og saktong alawans, sama na lang sa baho ug dili makaon nga bugas nga giuli sa mga magtutudlo niadtong Hunyo.

Nagpabiling babag sa dekalidad nga edukasyon ang kakulangan sa personel, klasrum, libro ug uban pang dugay nang problema sa sektor. Dakung kapalpak ang paglunsad sa mga klase sa milabayng ting-init tungod sa piot ug init nga mga klasrum.

Sama sa iyang amahan, ginatabunan ni Duterte ang iyang mga kapalpak sa sublisubli nga pagpangdaut sa progresibong mga organisasyon, nag-una sa unyon sa mga magtutudlo.

Niadtong Marso, red-tagging ang iyang tubag sa pagpanghingusog sa Alliance of Concerned Teachers (ACT) nga mag-empleyo og dugang 30,000 nga magtutudlo ug maggahin og ₱100 bilyon kada tuig sa mosunod nga unum ka tuig aron abton ang gidaghanon sa klase nga may 35 ka estudyante kada usa ka magtutudlo. Matud niya “dili reyalistiko ug imposible” ang sugyot, ug giatake pa ang mga magtutudlo nga nagpadayag sa lehitimong reklamo.

Gigamit niya ang pwesto aron pahilumon ang unyon sa mga magtutudlo. Niadtong Hunyo, nagpagula siya og memorandum aron kolektahon ug isumite sa sentral nga upisina sa ahensya ang pangalan sa mga myembro sa ACT. Lapas kini sa ginagarantiyang katungod sa pribasiya sa mga magtutudlo, katungod nilang mag-unyon ug magpadayag og reklamo. Sama lamang kini sa nauna nang iskema sa profiling nga gihimo sa Philippine National Police niadtong 2019. Ang maong profiling nagbunga sa mga “pagbisita” sa pulis sa mga eskwelahan ug balay sa mga myembro sa ACT, ug interogasyon ug sarbeylans kanila.


Peligro sa mga bata

Niadtong Hunyo, nabalita nga gitanyagan ni Duterte ang retiradong heneral nga matinud-anon sa dinastiya sa iyang pamilya og yaweng mga pusisyon sa DepEd. Gitudlo niyang undersecretary ug assistant secretary silang Ret. Maj Gen. Nolasco Mempin ug Ret. Brig. Gen. Noel Baluyan bisan og wala silay bakgrawnd o kasinatian sa edukasyon.

Si Mempin ang nagsilbing kumander sa Task Force Davao ug 10th ID. Responsable siya sa pugos nga pagpasurender sa mga sibilyan sa rehiyon sa Davao niadtong 2022. Si Baluyan, sa pikas bahin, ang nagsilbing upisyal sa Task Force Cebu ug Assistant Division Commander sa 3rd ID. Ang maong dibisyon sa AFP ang responsable sa daghan kaayong mangilngig nga krimen sa isla sa Negros, kung asa lakip sa iyang mga biktima mga bata.

Sa ilalum ni Duterte, makanunayon ang pugos nga pagpasalmot sa mga menor-de-edad nga anaa sa Grade 11 ug 12 sa mga komperensya ug simposyum sa NTF-Elcac ug AFP. Dinhi, ginapig-ot sa mga sundalo ang katungod sa mga estudyante nga magreklamo ug mosalmot sa gusto nilang mga organisasyon. s