Saan a bumaba iti 100 a detatsment ti reaksyunaryo a buyot ti Myanmar ti naparmek dagiti armado a pwersa a kontra-hunta iti agarup 1-lawas koordinado nga opensiba daytoy iti rehiyon ti Shan. Uppat a syudad ti naagaw ken ginasut nga armas , mortar, kanyon ken dagiti bala, uray innem nga tangke ken maysa nga armored vehicle, ti nasamsam.

Inawagan kas Operasyon 1027, nangrugi dagiti opensiba idi Oktubre 27. Inrussuat daytoy ti Three Brotherhood Alliance, maysa nga alyansa a bukbuklen ti Arakan Army, Ta’ang National Liberation Army ken Myanmar National Democratic Alliance, pasig a buyot dagiti etniko a grupo iti Myanmar. Iti maysa a pablaak, kinuna ti alyansa nga duron ti opensiba ti essem a “salakniban dagiti sibilyan, irupir ti karbengan nga depensaran ti bukod, pagtalinaeden ti kontrol kadagiti bukod a teritoryo ken sanguen dagiti panagatake ken panangbombomba ti hunta-militar.” Iti kagyat, panggep daytoy a maiyabog ti hunta manipud iti amianan a paset ti Shan. Iti pangmabayagan, determinado daytoy nga agtultuloy a lumaban aginggana naan-anay a marebbek ti diktadura militar, maysa a komun a tarigagay ti umili iti Myanmar.

Kas suporta, naggiddan a rinaut dagiti pwersa ti People’s Defense Forces, Kachin Independence Army ken Karen National Liberation Army dagiti pwersa ti hunta kadagiti masaklawan da. Adu pay a dadduma nga armado a grupo etniko ti sumupsuporta ken aktwal a lumalaok kadagiti opensiba.

Segun iti pablaak ti alyansa, nasurok 100 tropa ti hunta ti napapatay ken adu ti nasugatan iti umuna a lima aldaw pay laeng ti opensiba. Nasurok 60 tropa, karaman ti maysa a sibubukel a yunit nga adda 41 soldado, ti simmuko imbes a lumaban.

Kas bales, pinairteng ti hunta ti panangbombomba manipud iti tangatang kadagiti sibilyan a komunidad iti Shan. Nasurok 25,000 ti napwersa a nagbakwit manipud kadagiti komunidad da ken imyan kadagiti kaabay nga estado wenno bimmallasiw iti China.

Ti Shan State ket maysa a rehiyon a masarakan iti nagbeddengan iti Myanmar ken China. Mayor a ruta daytoy ti linnakuan iti nagbaetan ti dua a pagilian. Bumalballasiw met laeng ditoy ti dua a pipeline nu sadinno a tumartaray ti milyon kubiko metro a langis manipud kadagiti offshore rig ti Myanmar agturong China. Krusyal ti rehiyon iti proyekto a One-Belt-One-Road ti China.

Idi Oktubre 31, inwaragawag ti alyansa nga naagaw daytoy ti innem nga ili ti Shan, karaman ti dua nu sadinno a dumaldalan dagiti eksport ti hunta agturong China. Gapu ta apektado ti komersyo, nagpanawaganen ti China ti “kagyat a sispayr” tapno baybay-an a makaballasiw dagiti trak nga agbunbunag kadagiti produkto.

“Aggilgil-ayab” a brutalidad

Manipud rinabsut ti hunta ti estado poder idi 2021, dimmanonen iti 4,000 sibilyan ti pinapatay daytoy ken nasurok 10,000 ti arbitraryo nga impupok.

Idi Oktubre 24, inruar ti United Nations (UN) ti espesyal a report a nangbinsa-binsa kadagiti krimen iti gubat ken krimen laban iti sangkataw-an ti hunta. Kalalatakan ti awan-bibiang a panangtarget kadagiti sibilyan usar dagiti bomba, panangpapatay kadagiti sibilyan wenno kombatant a makemkemmeg kadagiti operasyon ken nalalawa ken inggagara a panagpuor ti balbalay ken dadduma pay nga imprastraktura sibilyan.

Kadagiti maudi a bulan laeng, ngimmato iti 600% ti bilang dagiti airstrike ti hunta maiyarig iti napalabas a tawen. Maysa kadagiti kauudian a kaso ti panangbombomba iti maysa a refugee camp iti Mung Lai Hkyet iti Kachin State idi rabii ti Oktubre 7. Duapulo ket walo a refugee, karaman ti siyam nga ubbing, ti sigida a natay. Nasurok 60 ti nasugatan.

Nasaknap ti adu a pammapatay kadagiti sibilyan ken sugatan a mannakigubat iti rehiyon ti Sagaing. Dagiti met inggagara a panagpuor ti balbalay, tiendaan, simbaan ken dagiti lugan ket nairekord kadagiti rehiyon ti Sagaing, Magway, Chin, Kayin ken Kayah. Adda dagiti kaso a sibubukel a komunidad ti inuram.

Umanay ti ebidensya a nakalap ti UN kanaig iti panagiyaramid dagiti pwersa ti hunta ti “kangangatuan a tukad a panagulpit ken didigra” kadagiti biktima daytoy kas ti panangrames usar dagiti banag ken naduma-duma a porma ti panangibabain, mutilasyon, gang wenno serial rape ken sekswal a panangadipen. Karaman kadagiti biktima ket ubbing.