Sangapulo a tawen manipud dadaelen ti storm surge nga impaay ti superbagyo a Yolanda ti syudad ti Tacloban, awan pay latta ti signipikante nga addang ti lokal a gobyerno tapno liklikan a maulit ti didigra. Ketdi, nagiduron pay daytoy ti proyekto a reklamasyon a saan laeng a kasinnupadi ti panagsagana, ngem ketdi mangdadael iti intero nga ekosistema ti Cancabato Bay ken mangpapatay iti pangkabiagan ti adu a mangngalap a mangnamnam-nama ditoy.

Nakagabsuon iti look ti adu a wara kas kadagiti dadael a balay, alikamen ken lugan nga imbati ti storm surge. Nakaapektar daytoy iti makalkalapan a lames ken kinabaknang ti baybay. Ngem imbes a waknitan ken dalusan ti look, nagbalin a solusyon ti lokal nga gobyerno a naan-anay daytoy a gaburan ken papatayen.

Tawen 2015 damo nga induron ti lokal a gobyerno ti Tacloban ti ₱3.46-bilyon a proyekto nga Tacloban Causeway Project kas panglapped kano ti storm surge, solusyon iti trapiko, ken panangparusing ti turismo. Karaman daytoy kadagiti dadduma pay a proyekto a rangtay ken kalsada iti Samar ken Leyte nga induron ti Japan International Corporation Agency (JICA). Paset ti pondo a mausar iti konstruksyon dagiti utang ti Asian Development Bank ken dadduma pay nga imperyalista nga institusyon.

Target ti proyekto a mangiyaplag ti 2.6-kilometro kaatiddog ken nasurok uppat a metro kangato a causeway wenno nakangato a sementado a dalan iti embankment wenno baybay ti look manipud iti sentro ti syudad (Magsaysay Blvd.) agturong Barangay San Jose (Kata-isan Point). Tapno maaramid daytoy, gaburan ti bato ken daga ti nalalamuyot a paset ti baybay tapno agbalin a pagbatayan ti kalsada. Tapno saan unay a malapdan ti ayos ti danum, agikabil kadagiti culvert iti lima nga estratehiko a pwesto ti istruktura.

Rugi pay laeng ti proyekto, nairut daytoyen a sinupiat dagiti apekto a residente ken mangngalap. Waknitan daytoy ti baybay nu sadinno a nakapwesto dagiti bara-ngay da ken uray dagiti balbalay. Ammo da a saan a maiduma daytoy iti polisiya ti syudad idi 2013 a “40-meter no build zone” wenno panangiparit a mangibangon ti balay iti 40 metro manipud iti baybay a nangpatakyas kadakuada kadagiti komunidad da. Imbes koma a pudno a rehabilitasyon, inusar ti gobyerno ken kakumplot daytoy a ganggannaet a bangko ti bagyo tapno gamgamen kadagiti mangngalap ti daga da, uray payen ti baybay ken look.

Segun iti Save Kankabatoc Advocacy, maysa nga alyansa dagiti residente, mangngalap ken dagiti embayronmental a grupo, awan basaran ti ibagbaga ti JICA ken lokal a gobyerno a “benepisyo” ken “panagsalimetmet” a malak-am dagiti Taclobanon manipud iti causeway ken reklamasyon.

Saan a manglapped iti aniaman nga storm surge ti causeway, segun iti grupo. Nga awan pay daytoy iti usto a lokasyon. Ngem ketdi, sullatan daytoy ti panagayos ti danum paruar iti syudad a mabalin nga agresulta iti masansan ken saan a maabbatan a layus. Ipaidam daytoy ti pangkabiagan iti nasurok 1,000 mangngalap ken dagiti pamilya da. Saan met laeng a makarisut daytoy iti trapiko gapu ta nagkedkeden nga agpasada dagiti drayber ditoy. Kunada, awan met ti maala da a pasahero iti daytoy a ligason. Dakkel met laeng a paset ti kultura ken paksaritaan ti Tacloban ti look.

Ammo ti grupo a paset ti causeway iti nalawlawa ken madi a plano ti gobyerno nga i-reclaim wenno gaburan ti 400 ektarya ti Cancabato Bay ken “itransporma” daytoy iti sentral nga distrito a pangnegosyo. “Patayen daytoy ti look, ken ti sibubukel nga ekosistema ditoy tapno ikkan-dalan ti panangibangon dagiti pasdek ken komersyal a sentro a pagnumaran kangrunaan ti ganggannaet a negosyo,” kinuna daytoy.

Saan a “natay” ti Cancabato Bay, kas ti ipappapilit ti gobyerno tapno ikalintegan dagiti proyekto a reklamasyon. Idi 2003, indeklara pay daytoy ti lokal a konseho ti syudad kas maysa a protektado a reservation area. Kinapudno na, addaan 3,649 mangngalap manipud iti 16 barangay ti agbibiag ditoy. Aglalaon daytoy ti danggit, tahong, seashell, rasa ken dadduma pay a kinabaknang-baybay. Addaan daytoy ti nabatbati a 26 ektarya a kapalumpungan.

Idi Oktubre 1 laeng, impasardeng ti lokal nga opisina ti Department of Environment and Natural Resources ti amin nga operasyon a reklamasyon iti look gapu iti kinaawan kadagiti annatop a permit daytoy ken pannakadadael ti protektado a kapalumpungan. Iti bangir daytoy, agtultuloy a salsalakniban ti mayor ti syudad a ni Alfred Romualdez ti proyekto.