Ti International People’s Tribunal (IPT) ket nangikeddeng idi Mayo 18 a nagbasol ti rehimen da Duterte ken Marcos Jr., ti gobyerno ti Republika ti PIlipinas (GRP), ken ti US a tinaming ni Joseph Biden, iti panaglabsing kadagiti karbengan ti tao dagiti Pilipino ken ti internasyonal a linteg a makatao.

Ti IPT ket maysa a sangalubongan a korte a buklen dagiti legal nga eksperto a mangimbestigar kadagiti panaglabsing iti kalintegan ti tao ken ti internasyonal a linteg a makatao iti nadumaduma a pagilian. Daytoy ket nabangon idi 1979 ken nakaaramid ti 46 a sesyon, a pakairaman ti innem a maipanggep iti Pilipinas.

Sigun ken ni Severine de Laveleye, miyembro ti Chamber of Representatives ti Belgium, ken maysa kadagiti hurado ti IPT ita a tawen, ti panagimdengda ti nangpaneknek a manipod idi turay ni Duterte agingga iti agdama a turay ni Marcos, agtultuloy ti sistematiko a panaglabsing kadagiti karbengan ti tao dagiti kritiko ti gobyerno, a sinuportaran ti US.

Paneknekan daytoy dagiti nairekord a kaso ti panagtiktik, panangbutbuteng, panagdukot ken inkapilitan a panangpukaw, panangpapatay ken panagmasaker ti Armed Forces of the Philippines (AFP) kadagiti sibilyan a kritiko ti gobyerno iti sidong ti kontra-insurhensya a programa ti dua a rehimen.

Dadduma kadagiti kaso a nalatak a nangngegan ket ti panangpapatay ti AFP kadagiti sibilyan, a pakairamanan ti pamilya Fausto idiay Negros, dagiti Tumandok idiay Panay, ken dagiti boluntaryo a mannursuro kadagiti Lumad a pagadalan idiay Mindanao.

Maysa pay ket dagiti aerial bombings kadagiti komunidad nga insilpo ti militar iti New People’s Army (NPA). Iti listaan ti Karapatan, adda 378,203 a biktima ti panaglabsing ti karbengan ti tao a mainaig kadagiti panagbomba iti sidong ti turay ni Duterte, idinto a 22,391 iti sidong ti turay ni Marcos.

Karaman kadagiti nangngeg ti tribunal ket dagiti kaso ti di makatao a panangtrato ti militar kadagiti miyembro ti NPA. Naammoanda nga agtultuloy ti panangpapatay ti militar kadagiti hors de combat wenno saan a makabael a lumaban a mannakigubat ti NPA. Malaksid iti dayta, adda met dagiti nadokumento a kaso ti panangtulaw ti militar kadagiti bangkay dagiti napapatay a rebolusyonaryo a mannakigubat.

“Ti masansan ken kaado dagitoy a kaso ti mangpaneknek a maar-aramid daytoy kas paset ti patakaran ti GRP”, innayon dagiti hurado.

Mainaig iti daytoy, impaganetget met ti IPT ti suporta ti US iti programa ti kontra-insurhensya ti gobyerno ti Pilipinas, a kunada ket naadaw iti estratehiya ti US.

Maysa kadagiti kangrunaan a panggep ti Balikatan exercises ket ti panangpatibker ti kinamanagsagana ti GRP iti kontra-insurhensya. Kanayonanna, agdagupen iti $ 1.14 bilyon ti kantidad dagiti aramaten a militar nga inlatang ti US iti Pilipinas.

Kabayatanna, dagiti grupo iti karbengan-tao iti Pilipinas ket immannamong iti desisyon ti IPT.

“Ti lokal a mekanismo ket napaay iti panagbirok ti hustisya dagiti biktima ditoy Pilipinas, isu nga ti International Peoples’ Tribunal ket maysa a dakkel a larangan tapno maaddaan dagiti biktima iti gundaway a mangusig kadagiti kaso ti panaglabsing ti administrasyon da Duterte ken Marcos Jr. kadagiti karbengan ti tao”, kuna ni Atyy.Sol Taule, abogado para iti grupo a Karapatan iti maysa a press conference.

Panggep dagiti grupo ti karbengan ti tao nga iwaragawag ti sentensya ti IPT kadagiti komunidad ken dadduma pay nga organisasyon, ken ipan daytoy iti Kongreso, kas paset ti tignay da a mangpasungbat kadagiti nairaman kadagiti panaglabsing ti kalintegan ti tao iti sidong ti dua a turay.

“No isubli tayo ti sentensya ti IPT kadagiti komunidad, ilawlawag tayo kadagiti kailian tayo a kasapulan ti agtultuloy nga edukasyon ken panagtignay tapno masalakniban ken mapadur-as dagiti kalintegan tayo”, kinuna ni Raymond Palatino, pangkabuklan a kalihim ti Bagong Alyansang Makabayan.