Ti National Democratic Front of the Philippines (NDFP) iti Ilocos ken ti sibubukel a rebolusyonaryo a puersa ken masa nga Ilokano ket mangidandanon ti kabaraan a panagkablaaw iti maika-51 anibersaryo ti NDFP!

Agramrambak tayo gapu ta dimmanon tayo iti nasurok lima a dekada ti demokratiko a rebolusyon ti umili a Pilipino, a saan a naatiw ti narungsot nga estado ti agar-ari a dasig, nu di ket sititibker a tumaktakder ken mangitagtag-ay iti naririmat a balligi iti nadara a pannakilaban iti nagsisinnublat a rehimen ti mangidadanes a dasig. Dagitoy a balligi ket intay idaton iti amin a rebolusyonaryo a martir a nagibuwis ti biag da para iti rebolusyon. Isagsagut tayo ti kangatuan a pammadayaw iti Nalabbaga a iti hukbo tayo a nabannuar a makirinrinnupak iti kabusor ken naanus a manginbakbaklay iti kadagsenan a sakripisyo tapno magun-od dagitoy a balligi ti dangadang tayo. Ipapaay tayo ti kangatuan a panangbigbig kadagiti rebolusyonaryo a puersa ken dagiti alyado ti NDFP nga awan sarday a mangrepreppet iti masa a maidadanes para iti rebolusyon.

Ti rebolusyonaryo a pakasaritaan ti Ilokos manipud 1969 ket narukbos iti nabannuar a dangadang ti umili nga Ilokano. Adu ti nagdalanan na a karit, kangrunaan dagiti addang a pangduprak ti kabusor, karaman dagiti panagsiasi ken panag-atras gapu kadagiti pang-uneg a kamkamali, ngem iti kabuklan ket immabante ken nakaibingay iti panangitandudo iti demokratiko a rebolusyon iti intero a pagilian iti nasurok lima a lima dekada. Gapu daytoy iti nairut a panangiggem iti tarabay ti Partido ken ti silaw ti Marxismo-Leninismo-Maoismo.

Naipundar ti rebolusyonaryo a tignay ti masa nga Ilokano iti panawen ti pasista a panagari ti rehimen US-Marcos Sr a naglanga iti Ilocos iti naranggas a panagari dagiti warlord a nairut a nangkontrol iti burukrasya ken militar, tapno agatalinaed ti monopolyo da iti daga ken linnakuan iti tabako. Ginandat ti rehimen a keltayen ti busel daytoy babaen ti panangipataw iti Martial Law ngem napaay laeng.

Nabukel ti nailian-demokratiko nga alyansa dagiti mangmangged, mannalon ken makintengnga a dasig iti rehiyon idi pay 1969. Panawen a naipataw ti Martial Law, rimmusing ti demokratiko a tignay masa ti kabataan-estudyante ken makintengnga a puersa kadagiti sentro nga il-ili ti La Union, Ilocos Sur ken Ilocos Norte. Iti panagbettak ti First Quarter Storm, dagiti Ilokano a kabataan-estudyante ken mangmangged ket nagsubli kadagiti ili da iti Ilocos tapno agorganisa ken sumampa iti New People’s Army (NPA).

Napundar ti rebolusyonaryo nga armado a tignay iti Ilocos idi 1971, iti kangitingitan ti pasista a diktadura. Intunda daytoy ti dangadang ti masa a mannalon a nangilaban ti panagpababa iti abang ti daga ken interes iti pautang dagiti apo’t daga. Maminsan pay a napaneknekan nga iti nakaro a panangidadanes ket mapalpal-idan ken umap-apoy ti gubat ti umili. Iti panangpairteng iti armado a dangadang ken anti-diktadura a dangadang ti masa, nagbalin nga aktibo a paset ti masa nga Ilokano iti panangpabagsak iti diktadura ti umuna a rehimen Marcos.

Pinatibker ken pinalawa ti Partido ti nailian-demokratiko nga alyansa ti masa nga Ilokano a mannalon, mangmangged ken makintengnga a dasig iti panangiyabante iti anti-pyudal, anti-imperyalista ken anti-pasista a dangadang. Babaen iti daytoy a nailian-demokratiko nga alyansa, naiyabante ti dangdang ti mannalon a naggun-od kadagiti kongkreto a balligi iti panagpababa iti abang ti daga, panagipababa ti interes ti pautang ken mananggundaway nga iskema iti linnakuan ti tabako ken dagiti produkto ti talon ken panangipangato ti tangdan dagiti mangmangged-talon. Saan a nagsarday a limmaban iti pasista a panangidadanes ken panangsalaknib iti karbengan-tao. Nakipaset iti nailian a dangadang para iti panangpaikkat kadagiti base-militar ti imperyalista a US a naitakder met ditoy Ilocos. Limmaban iti pananggamrud ken panangdadael iti aglawlaw ken iti burukratiko a korapsyon dagiti buklis a pulitiko iti rehiyon.

Iti panagpigsa ti demokratiko a tignay masa a naggun-od kadagiti balligi ket pimmigsa ken immabante ti armado a dangadang iti Ilocos. Nagsiserrek kadagiti sona a gerilya dagiti agtutubo iti kaaw-awayan ken kasyudadan. Ad-adda a pimmigsa ti agraryo a rebolusyon ti mannalon iti panangipatungpal ti NPA kadagiti addang pannusa kadagiti despotiko nga apo’t daga ken kadagiti mananggundaway a kumpanya ti tabako, kadagiti pasista a tropa ken kadagiti ahente da nga espiya. Gapu ditoy ket ad-adda a pimmigsa ken limmawa dagiti rebolusyonaryo a timpuyog ti masa a nakaipauneg iti NDFP. Limmawa ken pimmigsa met ti impluwensiya ti NDFP iti makintengnga a dasig, karaman dagiti nalawlawagan nga apo’t daga, negosyante ken burukrata iti Ilocos.

Ti balligi iti dangadang ti nailian-demokratiko a prente ti masa nga Ilokano iti unos ti 51 tawen ket pilit a rabrabsuten ken pigpigisen ti reaksyunaryo a rehimen. Ngem ti daga a nagrusingan daytoy ket dumamdam-eg iti panagdakes ti krisis ti malapyudal ken malakolonyal a gimong, isu a rimmangpaya ken timmibker.

Iti sidong ti rehimen US-Marcos II, ti batayan a parikut ti monopolyo iti daga dagiti apo’t daga iti Ilocos ket agtaltalinaed ken kumarkaro pay. Ti monopolyo iti tabako ket agtaltalinaed iti ima dagiti dadakkel a burges-kumprador. Tuloy-tuloy ken bumabbaba ti panagbagsak ti ani ken sapul ti mannalon gapu iti panagtalinaed ti pyudal a panaggundaway iti ngangato nga abang iti daga ken usura, a gidgiddanan ti nangato a gastos iti panagtalon ken dadduma pay nga epekto ti liberalisasyon iti agrikultura kas ti importasyon ti pagay, bawang ken sibuyas, mananggundaway nga iskema iti contract growing ti tabako, panagbaybay-a ti reaksyunaryo a gubyerno iti serbisyo iti agrikultura kas ti irigasyon ken subsidyo iti panagtalon ken panagkurakot iti pondo kas ti excise tax ti tabako a naisangrat iti serbisyo iti agrikultura.

Iti programa na nga aramiden ti Ilocos a sentro ti panagpuonan iti Southeast Asia, ad-adda pay nga iluklukat ti rehimen Marcos Jr., kadagiti gangannaet a kapitalista ken lokal a dadakkel a burges-kumprador ti daga ken natural a kinabaknang ti Ilocos.

Pakpakaruen ti rehimen Marcos II ti kinaawan ti daga ti mannalon iti Ilocos gapu iti land-use conversion ti kataltalonan para kadagiti negosyo, imprastraktura ken eko-turismo. Nalatak ti panag-agaw dagiti gangannaet ken lokal a dadakkel a kapitalista ti rinibo nga ektarya nga ansestral a daga dagiti nailian a minorya para kadagiti windmill, solar ken hydropower plant. Dakkel met a peggad iti biag ti nailian a minorya ken umili nga Ilokano ti plano a dadakkel a dam iti Ilocos.

Ad-adda met nga agpegpeggad ti pagbiagan dagiti mangngalap ti Ilocos iti patakaran a liberalisasyon iti panagpuonan iti pagkalapan ti pagilian. Dagitoy a patakaran ket papairuten dagiti lokal a gubyerno iti panangipatungpal da kadagiti ordinansa ken linteg kas ti zoning, a mangikedkeddeng iti limitado a perimetro ti mapalubosan a pagkalapan tapno aladan ti kabaybayan ti Lingayen Gulf para kadagiti kapitalista a fishing vessel. Nayon a pangta iti pagbiagan ti mangngalap ti pannakadadael ti aglawlaw iti balbaliw a panangiduron ti rehimen Marcos Jr. iti black sand mining ken ti plano a maitakder nga offshore windmills.

Gapu iti pannakapukaw ti daga ken sapul da iti panagtalon, lumatlatak ita iti Ilocos ti panagadu iti bilang dagiti mangmangged-talon, mala-mangmangged iti konstraksyon ken serbisyo ken dadduma pay a saan nga istable ken saan a disente a pagsapulan. Dagiti mangmangged ken babassit nga empleyado ket agan-anus iti saan a makabiag a sueldo ken kanayon nga agpegpeggad ti pagbiagan da gapu iti nasaknap a kontrakwalisasyon. Dagiti drayber ken opereytor ket agngangabit ti pagbiagan da gapu iti kontra-umili a transport modernization program rehimen Marcos Jr.

Iti panagsubli ti dinastiya a Marcos iti tuktok ti poder, lalo da pay a pinalagda ti monopolyo iti turay da iti Ilocos. Malaksid kadagiti posisyon iti nailian gobyerno, tengngel dagiti Marcos ti amin a kangrunaan a posisyon iti lokal a gubyerno ti Ilocos Norte. Kabayatan a dagiti datin a warlords da a dinastiya ti Fariñas iti Ilocos Norte, Ortega iti La Union ken Singson iti Ilocos Surket agtaltalinaed iti turay ken mangtengtenggel iti ekonomiya. Kasabwat dagitoy dagiti dadakkel a burges-kumprador ken apo’t daga a Lopez, Ayala, Aboitiz ken Villar ken dagiti gangannaet a kapitalista iti pananggamrud iti daga, natural a gameng ken monopolyo iti negosyo iti rehiyon.

Ad-adda pay a pinatibker ti dinastiya a Marcos ti proteksyon ken pasista a panagari da iti Ilocos. Bulgar nga iwarwaragawag dagiti nakadeploy a yunit ti AFP ken PNP iti Ilocos a nakadestino da ditoy tapno ikkan proteksyon ti pamilya a Marcos ken dagiti negosyo da.

Uray paulit-ulit nga idekdeklara ti AFP a nawayan ti Ilocos iti insurhensiya, nakaibukbok latta dagiti tropa ti militar kadagiti komunidad – dagiti puersa ti Philippine Army a 102[nd] Infantry Battalion ken 50[th] Infantry Battalion iti Ilocos Sur, ti 702[nd] Infantry Brigade iti La Union, ti 24[th] Infantry Battalion ken 4th Marine Brigade iti Ilocos Norte. Kabinnadang dagitoy nga AFP units dagiti Mobile Forces ti PNP, CAFGU ken intelligence units. Agiyar-aramid dagitoy kadagiti awan-ressat ken narurungsot a focused military operations ken civil-military operations a mangipaspasidong kadagiti komunidad ti mannalon, mangngalap ken nailian a minorya iti nainget a militarisasyon. Balbaliw nga imminget ti militarisasyon iti panagbomba ti AFP iti nagbeddengan ti Sta. Maria, Ilocos Sur ken Pilar, Abra iti daytoy Abril 2.

Iti sidong ti programa NTF-ELCAC, kumarkaro ti harassment, red-tagging, fake surrender ken warrantless arrest kadagiti lider ken kamkameng dagiti legal a timpuyog ti masa, kasta met kadagiti retirado ken nabayagen a bimmaba a dati a kamkameng ti NPA, ken uray dagiti inosente a sibilyan ken dagiti tao ti simbaan. Pinainget da pay ti pasista a panagatake iti daytoy maudi gapu iti pimmigsa a panaglaban dagiti nailian a minorya kadagiti makadadael a proyekto ti enerhiya ken iti panangirehistro dagiti mannalon ken mangngalap iti demanda da.

Saan man a deklarado, adda iti Ilocos Norte ti maysa nga EDCA site ken base militar ti imperyalista nga Amerikano iti panagsagana na iti gyera iti China. Inpuesto da ti Headquarters ti 4[th] Marine Brigade iti coastal area iti Burgos, Ilocos Norte a mangtantannawag iti South China Sea, ken agserserbi a monitoring facility iti garaw ti China.

Balbaliw a maiyaramid ti dadduma a paset ti Balikatan exercises ita a tawen iti Ilocos Norte, isu a nakaro a danag ti sumaksaklot iti umili ditoy tatta. Ti base militar ti imperyalista a US iti Ilocos Norte ket appan iti atake ti kabusor na a China, isu nga agpegpeggad ti biag dagiti umili nga Ilokano a mairaman iti gera dagiti buklis nga imperyalista.

Iti panagari ti rehimen US-Marcos II, rumbeng a sublian ti masa nga Ilokano ti pakasaritaan ti nabannuar a dangadang da iti pananglaban agingga a maibagsak ti umuna a rehimen US-Marcos. Nasken nga inda lagipen a manipud naipundar ti rebolusyonaryo a tignay da idi 1969 ditoy Ilocos ket pilit a dupdupraken daytoy ti kabusor. Ngem gapu ta daytoy ket nauneg ken nalawa a rimmaut iti masa a maikuskuspil, saan a basta-basta magungon.

Ad-adda pay ita, iti panagtultuloy ti panagari ti dinastiya a Marcos ket itultuloy daytoy ti napeklan a panagpakaaso-aso kadagiti amo da nga imperyalista ken isuksuko da ti nailian a soberanya ken patrimonya ti pagilian. Ad-adda pay ita, a patpatibkeren da pay ti panagari ti dadakkel a burges-kumprador ken apo’t daga nga nakarkaro pay a mangitentennag iti umili iti saan a masbaalan a kinarigat.

Ken nangruna pay ita, ta ad-adda pay a natenneb ti pangngeddeng ti rebolusyonaryo a puersa iti Ilocos kadagiti adal a naadaw kadagiti dinalan daytoy a tignay panagilinteg, ket agpappapigsa ken agparparegta iti panangsango kadagiti dumakdakkel a karit iti panangiyabante ti demokratiko a rebolusyon ti umili agingga’t balligi.

Iti okasyon ti maika-51 anibersaryo ti National Democratic Front of the Philippines, ti masa a mannalon, mangmangged, mangngalap, nailian a minorya, kabataan-estudyante ken makintengnga a puersa iti Ilocos ket ad-adda pay nga agkaykaysa, agpapigsa ken agpalawa. Iyabante ti istorikal a pannakidangadang iti panangibagsak ti pasista a diktadura, ken ti nagtugawan daytoy nga imperyalismo, pyudalismo ken burukrata kapitalismo.

Ad-adda pay a paawengen tayo dagiti awag iti agraryo a rebolusyon, iti panangpadisi kadagiti base militar ti imperyalista a US ken panangsalaknib iti soberanya ti Pilipinas, iti panangirupir iti karbengan-tao, hustisya ken pudno a talinaay.

Agbiag ti National Democratic Front of the Philippines!
Agbiag ti rebolusyon a Pilipino!