Industriya sa asin, gipatay sa neoliberalismo

,
Kini nga artikulo adunay hubad sa Pilipino

Human ang tulo ka dekada nga pagpabor sa todo-todong importasyon sa asin, gireklamo karon sa mga negosyante ug pulitiko ang gikabalak-ang kanihit ug pagsaka sa presyo niini sa merkado. Gikan ₱12 niadtong 2018, anaa sa ₱29 kada kilo na karon ang iodized nga asin. Gikabalak-an usab nila ang dili istableng suplay sa produkto, ilabina human mitataw sa panahon sa pandemya ang bulnerabilidad sa pagsandig sa importasyon.

Makauulaw kuno nga nagaimport og asin ang usa ka nasud nga gilibutan sa dagat, matud sa usa ka senador. Ginaimport sa nasud ang 93% (550,000 metriko tonelada) panginahanglan niining asin, matud sa mga estadistika sa estado. Ang wala giingon sa maong senador, halos tulo ka dekada nang guba ang lokal nga industriya sa asin sa Pilipinas. Gipatay kini sa serye sa mga neoliberal nga lakang ug walay hunong nga importasyon.

Ginagamit ang asin sa pagluto ug sa pagpreserba sa daghang pagkaon. Ginagamit usab kini sa pagmanupaktura sa pagkaon ug gamot, paghimo og buthaw, tela, papel ug bisan bala, ug isip pagkaon sa mananap, ug abono.

Pagpatay sa lokal nga produksyon

Kanhing tibuok ginasuplay sa lokal nga mga mag-aasin ang panginahanglan sa nasud. Dekada 1940 dihang unang natukod ang mga komersyal nga mga asinan, nag-una sa mga baybay sa Bulacan, kung asa naggikan kanhi ang 45% sa lokal nga panginahanglan. Ang uban pang dagkung asinan anaa sa Pangasinan, Mindoro, Las Piñas ug Cavite. Aduna usay espesyal nga mga pabrika sa asin sa Zamboanga, Bohol ug Negros.

Nabaligtad kini niadtong dekada 1990 dihang gibawal sa kanhing rehimeng Ramos ang pagbaligya og asin nga dili “iodized” sa ngalan sa pag-apula sa kunuhay malukpanong kakulangon sa iodine sa dyeta sa mga Pilipino. Gibasol sa estado ang pagkahagba sa industriya sa pagka-atrasado sa produksyon sa mga asinan. Apan ang tinuod, nalunod ang mga mag-aasin sa pagbaha sa baratong asin gikan sa ubang nasud.

Imbes nga palambuon ang kapasidad sa mga lokal nga prodyuser sa pagrepina ug pagdugang og iodine sa ilang asin, gibuyangyang sa rehimeng Ramos ang industriya sa walay hunong nga importasyon. Subay kini sa gipirmahan niyang General Agreement on Tariffs and Trade ug pagpamyembro sa nasud sa World Trade Organization niadtong 1994. Aron labaw pang paboran ang importasyon, gihimong iligal ang pagbaligya sa dili iodized o lokal nga asin.

Mihagba ang kita sa mag-aasin dihang mipaling ang mga komersyante sa baratong imported nga asin. Gikan sa ₱100 kada kaban niadtong dekada 1990, ginapalit na lamang sa mga komersyante ang lokal nga asin sa presyong ₱35 kada kaban niadtong 2003. Nagresulta kini sa pagkalugi sa mga lokal nga nagahimo og asin. Sa Bulacan, napugos nga magsirado ang 32 sa 52 ka mga asinan gikan dekada 1990 hangtud sa sayong bahin sa 2000. Labaw pang migamay ang langkub sa mga asinan dihang miarangkada ang reklamasyon sa Manila Bay. Kadungan sa mga pagsirado ang pagkawala sa trabaho sa gatusan ka mga mamumuo sa mga asinan.

Pagka-2010, anaa sa 150,000 metriko tonelada o 28% na lang sa panginahanglan sa nasud ang ginaprodyus sa mga asinan. Niining 2022, 7% na lamang sa suplay sa asin ang lokal. Ang kadaghanan ginaimport gikan sa Australia ug China.

Industriya sa asin, gipatay sa neoliberalismo