Koresponsal Kabataang Makabayan: 
Bubon sang rebolusyon sa Negros

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishBisaya

Nagatindog sa Katrina (indi matuod nga ngalan), isa ka baryo sa Negros, ang tsapter sang Kabataang Makabayan nga una nga gintukod sang 2008. Natukod ang tsapter nga ini sa panahon nga napalibutan ang barangay sang mga detatsment sang CAFGU kag nagalapta ang mga malain nga elemento sa mga baryo.

Malala ang kaimulon sa Katrina bangud sa atrasadong produksyon pang-agrikultura. Kadam-an sa mga mangunguma diri agsador sang mga agalon nga mayduta, manggaranon kag mataas nga nahanunga nga mangunguma. Tuman ka kulang ang kita bangud sa nagaluntad nga tersya parte pabor sa tag-iya sang duta. Bangud sa kaimulon, indi nila masarangan nga paeskwelahon ang ila nga kabataan.

Para makadugang sa kita sang ila mga pamilya, nagapaulipon ang pamatan-on sang Katrina bilang mga kabulig halin sa lamharon nga edad nga 15-tuig. Sang 2008, halos 300 sa ila ang nagkadto sa syudad para magsulod sa mga temporaryo nga mga trabaho nga manubo ang suhol kag wala sang benepisyo. Nagkadto sila sa Metro Manila, Cebu, Panay kag Bacolod City. Indi lang pila sa ila ang nangin biktima sang prostitusyon, pagpamintas kag pagpang-abuso sekswal.

Bangud sa mapait nga mga inagihan nga nadangtan nila, madamo sa mga ginikanan ang wala na magpasugot nga maglakat ang ila mga anak para magtrabaho sa mga syudad. Ginkumbinse na lang sila nga magtanom sang mais, kararuton, saging kag iban pang pananom para may sigurado nga makaon.

Temprano nga bahin sang 2008 sang tukuron ang Pambansang Katipunan ng Magbubukid sa Katrina. Gintipon kag gin-estorya ang pamatan-on sang organisado nga mga ginikanan para mangin katuwang nila sa mga rebolusyonaryong hilikuton. Una nga ginhatagan sang pagtuon nga Malip-ot nga Kurso sa Katilingban kag Rebolusyon nga Pilipino ang walo ka pamatan-on nga masaligan kag wala sang kriminal nga rekord. Halin diri gintukod ang grupo pang-organisa sang Kabataang Makabayan.

Ginhatagan sang hilikuton ang grupo nga organisahon ang iban nga pamatan-on sa baryo para pauswagon ang produksyon kag maglunsar sang mga paghimakas antipyudal. Ginkumbinsi man sila nga mag-entra sa dagyaw-alayon, isa ka porma sang pagbinuligay o bayanihan.

Nangin masunson ang pakipagkita sang pamatan-on kag sang mga Pulang hangaway. Regular nga ginatasa ang ila mga hilikuton lakip ang mga paghanas pangkultura kag pagtudlo sa PaDePa (Pambansang Demokratikong Paaralan). Sang ulihi, ginpaupod sila sa mga pagtuon sang kurso Pangpartido kag malip-ot nga kurso nga pulitiko-militar.

Kabahin sang ila nga hilikuton ang pagpasundayag sa mga aksyon masa. Sa mga prenteng gerilya, ginapapagsik nila ang mga pagsaulog sang mga anibersaryo sang Partido Komunista ng Pilipinas, Bagong Hukbong Bayan, National Democratic Front of the Philippines kag Kabataang Makabayan. Sila man ang nagaasikaso sa mga pagpasidungog sa mga rebolusyonaryong martir.

Ang mga katapo nga nagaeskwela ginhatagan sang trabaho nga organisahon ang pareho nila nga estudyante. Nangbuyok sila sa mga estudyante nga mag-upod sa ginahimo nila nga mga pangkultura nga pagpasundayag sa eskwelahan. Ginpaathagan nila bisan ang ila mga titser.

Bangud sa kapursigido nila kag ang tagabaryo, natukod ang komite nga pang-organisa sa baryo sang Disyembre 2008 nga may masobra 100 katapo. Naglapad ini sa masobra 10 sityo halin sa anom sa umpisa. Masunod sini natukod naman ang tatlo ka tsapter sa kaiping nga mga baryo.

Sang natabo ang engkwentro sa tunga sang BHB kag sang AFP sa Katrina sa mga umpisa sang dekada 2010, naengganyo nga mag-entra sa hangaway sang banwa ang halos platun-kadaku nga pamatan-on. Sa masunod nga mga tuig, natukod naman ang mga lubos nga asosasyon masa sa lugar. Napataas ang lebel sang organo sang gahum pangpulitika kag ang lokal nga yunit gerilya sa baryo. Nadeploy halin sa mga asosasyon ang mga katapo sang yunit milisya kag depensa-sa-kaugalingon. Natukod ang komiteng rebolusyonaryo sa baryo. Kadam-an sa ila nangin mga katapo sang Partido.

Sang 2018, nanghalit sa Katrina ang brutal nga kampanya nga pagpamigos sang rehimeng US-Duterte. Indi lang pila ang ginpatay kag iligal nga gin-aresto. Bangud diri, madamo liwat ang nag-entra sa BHB. Sang 2019, nakapatuhaw ang Katrina sang mga kadre sang Partido kag Pulang hangaway nga nadeploy sa mga estratehikong lugar kag iban nga prenteng gerilya sa isla. Walo sa mga hangaway sini ang nangin mga rebolusyonaryong martir.

Sa okasyon sang ika-58 anibersaryo sang Kabataang Makabayan subong nga tuig, lubos nga ginapabugal sang pumuluyo sang Katrina ang amot nila nga pamatan-on kag Pulang hangaway sa pagpadayon sang rebolusyon indi lang sa ila nga lugar, kundi sa bilog nga sila.

Kabataang Makabayan: 
Bubon sang rebolusyon sa Negros