Sinabayan ng iba’t ibang aktibidad ng mga unyon, asosasyon at samahan ng mga manggagawa ang isinagawang High Level Tripartite Mission (HLTM) ng International Labour Organization (ILO) sa Pilipinas noong Enero 23-26. Layon ng naturang misyon na imbestigahan ang mga paglabag sa karapatan ng mga manggagawa sa bansa.

Ang HLTM ay inilunsad matapos ipanawagan ng mga manggagawa noong 2019 na imbestigahan ang hindi bababa 380 kaso ng pag-atake sa mga unyonista, at organisador. Matapos ang mahigit dalawang taong pagtanggi ng rehimeng Duterte na tanggapin ang HLTM, naitulak na matuloy ito ngayong taon.

Sa tala ng Center for Trade Union and Human Rights (CTUHR), hindi bababa sa 56 manggagawa ang pinatay sa ilalim ng rehimeng Duterte. Kabilang dito ang mga kaso sa Davao de Oro, Negros Island, Bikol at Southern Tagalog. Samantala, dalawang organisador ng mga manggagawa ang dinukot ng mga pwersa ng estado at hanggang ngayon ay hindi pa inililitaw. Mahigit 30 unyon ang biktima ng mga armadong pwersa ng estado at ng NTF-Elcac ng red-tagging, pananakot at sapilitang pagpapatiwalag mula sa kanilang sentrong unyon.

Sa higit anim na buwan ni Marcos Jr sa poder, mayroon nang 29 kaso ng pananakot at intimidasyon sa mga manggagawa, apat na kaso ng iligal na pag-aresto at pagsampa ng gawa-gawang kaso. Naitala rin ang kaso ng pagdukot sa dalawang organisador ng mga manggagawa sa Cebu. Sa kasalukuyan, 27 unyonista at tagapagtanggol ng mga karapatan ng manggagawa ang nakakulong at humaharap sa mga gawa-gawang kaso.


Pagkakaisa at pagkilos ng mga manggagawa

Bago dumating ang upisyal ng ILO, isinagawa ng Kilusang Mayo Uno (KMU) ang mga konsultasyon sa mga manggagawa sa Visayas (Iloilo, Enero 5), Mindanao (Davao, Enero 7) at Luzon (Laguna, Enero 10). Pinagtibay sa mga pagtitipong ito ang pakikipagkaisa nila sa imbestigasyon ng ILO.

Kaugnay ng misyon, binuo ang All Philippine Trade Unions na kinabibilangan ng pinakamalalaking sentrong unyon gaya ng KMU, Federation of Free Workers, PSlink, Trade Union Congress of the Philippines, Partido Manggagawa, Bukluran ng Manggagawang Pilipino, Sentro ng mga Nagkakaisa at Progresibong Manggagawa, Unyon ng mga Manggagawa sa Agrikultura, All Workers Unity.

Nagtipon din ang mga unyon ng mga kawani ng gubyerno at binuo ang All Philippine Public Service Unions para igiit ang karapatan sa pag-uunyon, benepisyo at pagbabasura sa kontraktwalisasyon. Nagsama-sama dito ang hindi bababa sa 12 pambansang sentrong unyon sa pampublikong sektor.

Inilatag naman ng mga manggagawang pangkalusugan noong Enero 22 ang kanilang 10-puntong rekomendasyon para kilalanin at itaguyod ang kanilang mga karapatan. Iginiit naman ng mga guro na kilalanin ang kanilang karapatan sa pag-uunyon at dagdag-sweldo.

Magkakasunod na protesta ang inilunsad ng mga grupo sa paggawa sa pambansang upisina ng Department of Justice at Department of Labor and Employment sa Maynila. Sa mismong araw ng pagsisimula ng ILO-HLTM noong Enero 23, sinalubong ng pagkilos ng daan-daang mga manggagawa ang delegasyon nito sa Makati City. Nagprotesta rin ang mga manggagawa sa Bacolod City, Cebu City at Davao City.


Rekomendasyon ng misyon

Matapos ang imbestigasyon, itinulak ng ILO ang gubyerno ng Pilipinas na resolbahin ang maraming kaso ng ekstrahudisyal na pamamaslang sa mga manggagawa at pagdukot sa mga unyonista at organisador. Anang misyon, “dapat bigyang prayoridad ang kriminal na imbestigasyon at…pagpapanagot.” Maaari umano itong pangunahan ng isang komisyon na inirekomenda nitong buuin.

Pinuna ng misyon ang pagdadawit ng estado sa kilusang manggagawa sa insurhensya. Anila, ito’y labag sa batas at nagpapairal ng kultura ng kawalang pakundangan at tahasang lumalabag sa kanilang karapatang mag-unyon.

Hinimok rin nito ang gubyerno ng Pilipinas na palakasin ang mga mekanismo ng mga ahensya ng gubyerno para tiyakin ang kagalingan ng mga unyon at protektahan ang mga karapatan sa pag-uunyon. Dapat umanong aksyunan ito ng gubyerno at magsumite ng ulat sa darating na Hunyo 5.

Ikinalugod ng All Philippine Trade Unions ang pagkilala ng ILO HLTM sa mga dinaranas ng mga manggagawa at unyon sa bansa. Anito, palalakasin pa nila ang pagkakaisa ng mga unyon at manggagawa para igiit sa gubyerno ang pagkilala sa kanilang mga karapatan, trabaho at sahod. Magbabantay sila hanggang sa araw na hiniling ng ILO na mag-ulat ang gubyerno sa kanila.