Tinuod nga reporma sa yuta ug nasudnon-demokratikong rebolusyon

, ,
Kini nga artikulo adunay hubad sa PilipinoEnglishIlocoHiligaynonWaray

Libreng pag-apud-apud sa yuta ngadto sa mga mag-uumang nagatikad og yuta o tinuod nga reporma sa yuta ang pinakabatakang solusyon, dili lang sa kasamtangang ginaatubang nga krisis sa pagkaon ug agrikultura, kundili bisan sa pangkinatibuk-ang problema sa pagkahagba sa ekonomiya sa sistemang semikolonyal ug semipyudal sa Pilipinas.

Karon, labaw kanus-aman, mahinungdanon ug hinanali kaayo ang panginahanglang iasdang ang pakigbisog alang sa tinuod nga reporma sa yuta atubangan sa paggrabe sa pag-antus sa tibuok katawhan, ilabina sa masang mag-uuma sa kabanikanhan.

Labaw pang mikusog ang maong panawagan atubangan sa krisis sa pagkaon, ug kinatibuk-ang krisis sa ekonomiya. Paspas nga misaka ang presyo sa bugas kadungan ang 6.1% implasyon niadtong Setyembre, nga nagpamatuod nga walay pulos, haw-ang ang mga saad nga kahamugaway, ug palpak ug grabeng paantus ang mga lakang sa rehimeng Marcos.

Mahal ang presyo sa bugas nga nag-una tungod sa taas nga gasto sa produksyon, nga dakung bahin gilangkuban sa abang o buhis sa yuta ilabina sa mga humayan, kadungan sa taas nga presyo sa ginaimport nga binhi, himan ug uban pang sangkap sa produksyon. Kaylap ang pagkalugi, pagkabangkrap o pagkalubong sa utang sa masang mag-uuma.

Naundang o nagkagamay ang produksyon tungod sa atrasadong sistema sa pag-uma. Kasagaran, manumano, nagsalig sa ulan, ginagmay, ug pamilyahan pa gihapon ang agrikultural nga produksyon sa Pilipinas. Dili moubos sa 60% sa mga umahan ang mas ubos sa usa ka ektarya lamang ang gilapdon. Kapin 50% sa yutang ginatikad ang anaa sa kamot sa 11% lamang sa tag-iya sa yuta. Pipila lamang ka pamilya ang nanag-iya sa liboang ektaryang kayutaang agrikultural. Walay batakang mga industriya ang nasud.

Padayon nga ginapatay sa hingpit nga liberalisasyon sa importasyon ang lokal nga produksyong pang-agrikultura. Ang kanhing makasarang sa kaugalingon, karon miabot na sa 20% ang suplay sa bugas nga ginaimport sa Pilipinas. Nagkadaku ang ginaimport o ginahan-ok nga imported nga sibuyas, mongos, klase-klaseng gulay, bisan karneng manok ug baboy. Halos hingpit nang gipapha sa pag-import ang lokal nga produksyon sa ahos.

Hugot ang kontrol ug manipulasyon sa kartel sa dagkung burgesya-kumprador nga komersyante ug importer, sa suplay ug presyo sa bugas ug uban pang produktong pang-agrikultura. Bilyun-bilyong piso ang ilang ginahakop bugti sa grabeng kadaut sa katawhan.

Mayorya sa katawhang Pilipino gilangkuban sa mga mag-uuma, mamumuong-panguma ug populasyong nahikot sa agrikultura o kinaiyanhong ekonomiya. Nag-una nilang problema ang kawalay kaugalingon nga yutang maugmad. Gipagrabe pa kini sa pagpangilog og yuta sa mga agalong yutaan, ingonman sa dagkung kapitalistang kumpanya sa mina, plantasyon, ekoturismo ug mga proyektong pang-imprastruktura, nga nag-abog sa gatusan ka libong mga mag-uuma sa ilang yuta.

Labaw pang pag-antus ang nasinati sa masang mag-uuma sa gatusan ka mga baryong ginasakop ug ginagunitan sa mga yunit militar ug ginakontrol ang populasyon, komersyo ug produksyon sa takuban sa kontra-insurhensiya. Walay hunong ang paglapas sa mga pasistang gaway sa estado sa tawhanon ug ekonomikanhong katungod sa masa sa kabanikanhan.

Tungod walay tinuod nga reporma sa yuta, lapad ang pagpangilog, kumbersyon sa yuta, ug walay kalakip nga industriyalisasyon sa nasud, padayong nakadaku ang sobrang pwersa sa pamuo sa kabanikanhan. Milyun-milyon ang walay yuta apan nagpabiling nakahikot sa liboan ka tanud sa ekonomiyang agraryo. Ginapaantus sila sa lain-laing porma sa pyudal ug semipyudal nga pagpangdaugdaug ug pagpahimulos.

Mikabat na sa 14 ang gipatuman nga mini nga programa sa reporma sa yuta sa Pilipinas sa milabayang usa ka siglo, lakip dinhi ang Presidential Decree 27 ilalum sa diktaduryang Marcos ug Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) ug CARPER ilalum sa mga misunod nga rehimen. Kining tanan mini ug mga pakitang-tawong programa nga wala mituman sa batakang tumong sa reporma sa yuta nga libreng iapud-apud ang yuta sa mga nagatikad dinhi.

Peke usab ang gipanghinambog sa kasamtangang rehimeng Marcos nga New Agrarian Emancipation Act, nga paphaon kuno ang utang sa amortisasyon ug ihatag na ang titulo sa yuta sa mga mag-uuma ilalum sa CARP. Atubangan sa paghari sa dagkung asyendero ug langyawng kapitalista, pagkabangkrap o pagkalubong sa utang sa masang mag-uuma, siguradong mosangpot lamang kini sa malukpanong pagpangilog sa yuta sa porma sa ligal o pugos nga “pagpalit” sa mga titulo. Ang maong lakang nakaalayon sa programa sa World Bank nga pakusgon ang pagsulod sa langyawng kapital sa agrikultura.

Sama sa programang Masagana 99 sa amahang diktador nga naglubong sa gatusan ka libong pamilyang mag-uuma sa utang nga miresulta sa malukpanong pagpangilog sa yuta ug pagpatay sa mga lokal nga binhi, ginatukmod ni Marcos karon ang paggamit sa mga binhi sa humay nga “high-yielding” o daghan ang maani nga nagsalig sa mahalong mga pestisidyo, pabor sa interes sa mga langyawng dagkung kapitalistang agribisnes, ug sukwahi sa kaayuhan sa masang mag-uuma.

Atubangan sa maong mga palisiya ug lakang nga sukwahi sa interes ug kaayuhan sa masang mag-uuma, kinahanglan silang lapad nga maghiusa, molihok ug makigbisog aron ipalanog ang ilang pangayo para sa tinuod nga reporma sa yuta ug katimbang nga hinanaling mga lakang. Kadungan niini, kinahanglang pakusgon ang ilang pakigbisog aron paubsan ang buhis sa yuta o bahinon ang ani pabor sa mga nag-ugmad sa yuta, paphaon ang usura, patas-an ang presyo sa ani, ug uban pang hinanaling panginahanglan.

Ang pakigsog alang sa tinuod nga reporma sa yuta, hugot nga nakasumpay ug hingpit lamang nga makab-ot sa pagpaasdang sa nasudnon-demokratikong pakigbisog. Sa pikas bahin, dili hingpit nga moabante ang nasudnon-demokratikong kalihukan kung dili kusganong ginaasdang ang kalihukan alang sa tinuod nga reporma sa yuta nga siyang nag-unang demokratikong pangayo sa mayorya sa katawhang Pilipino.

Ang pakigbisog alang sa tinuod nga reporma sa yuta ang nag-unang nagtibuok sa rebolusyong agraryo—ang kinabuhi-ug-kamatayong pakigbisog sa hut-ong sa masang mag-uuma aron wagtangon ang gahum sa mga agalong yutaan. Ginaasdang kini sa rebolusyonaryong kalihukan sa masang mag-uuma sa kabanikanhan pinaagi sa Pambansang Katipunan ng Magbubukid (PKM) kaabag ang armadong pakigbisog nga ginaasdang sa Bagong Hukbong Bayan. Nagsilbi kining basihan sa pagpundar sa rebolusyonaryong kusog alang sa malungtarong gubat sa katawhan.

Tinuod nga reporma sa yuta ug nasudnon-demokratikong rebolusyon