Mipadulong sa kabangis ang panagbangi sa mga nagharing paksyon
Nakumpirma nga miabot sa Pilipinas ang mga ginsakpan sa International Criminal Court (ICC) aron mag-imbestiga sa kasong krimen batok sa katawhan nga gipasaka batok kang Rodrigo Duterte ug iyang mga kakunsabo. Matud sa mga abugado sa mga biktima, nahuman na ang imbestigasyon batok kang Duterte. Hapit na usab nga nahuman ang imbestigasyon sa uban pang ginganlang kakunsbo, lakip ang iyang anak ug kasamtangang bise-presidente nga si Sara Duterte. Lagmit nga ipagula sa korte ang mandamyento de aresto batok kanila karong tuiga.
Hilum nga gihimo sa korte ang imbestigasyon taliwala sa balik-balik nga pagsulti sa rehimeng Marcos nga dili niini tugutan ang ICC nga mosulod sa nasud. Ayha niini, nag-abli ang rehimen nga “tun-an” ang usa ka resolusyon sa Kongreso nga nagtinguhang klaruhon ang posisyon sa Pilipinas human kini mibulag sa korte niadtong 2019.
Kini kabahin sa mga lakang ni Marcos nga bungkagon ang pulitikanhon ug ekonomikanhong gahum sa paksyong Duterte, nga hingpit nga mibungkag sa ilang alyansa niadtong milabayng eleksyon. Aduna kini kalambigitan sa mga lakang sa rehimeng US-Marcos nga kontrahon ug paatrason ang impluwensya sa China sa Pilipinas, subay sa dikta sa US.
Sukad nga mahuman ang termino, walay hunong ang pagmaniobra sa paksyong Duterte aron ipreserba ang kaugalingong interes sa pulitika ug ekonomiya. Atubangan sa nagkasigpit niining gahum, walag too ang mga pulitikanhong maniobra ug laraw niini, lakip ang planong palagputon si Ferdinand Marcos Jr sa poder.
Ginapalihok ni Duterte ang mga heneral nga miburot sa iyang termino aron aghaton ang ilang mga ginsakpan nga “mag-atras og suporta” sa nagharing paksyon.
Niadtong ulahing mga bulan sa 2023, mihagonghong ang pagpangandam sa paksyong Duterte sa usa ka planong destabilisasyon aron palagputon si Marcos sa poder pinaagi sa kudeta. Imbwelto usab sa panawagang “iatras ang suporta” kang Marcos ang mga upisyal nga suud sa kampo ni Gloria Arroyo. Adunay impormasyon nga naggahin og usa ka bilyong piso ang paksyong Duterte sa ingon niining plano. Nag-unang opereytor niini si kanhing Col. Nicanor Faeldon, upisyal nga gituboy ni Duterte kanhi sa Bureau of Customs.
Aktibong gipakgang sa paksyong Marcos ang maong mga plano pinaagi sa mas dakung suhol sa mersenaryong militar aron paliton ang suporta sa mga heneral. Giatras niini ang pagpangulekta og kontribusyon alang sa pensyon, lakip na ang pagtakda og mas taas nga termino alang sa mga ibutang nga hepe sa militar aron patuyangon ang kagustuhan sa mga heneral nga magpulihanay sa poder ug modawat og mas dakung ganti sa pagretiro. Kaabag ang US, gipalig-on ni Marcos ang gunit niini sa militar pinaagi sa pagbubu og pondo alang sa “modernisasyon” sa AFP ug “pag-ayo” sa mga pasilidad ug mga kampo. Ang maong pagpangandam nag-alagad usab sa permanenteng pagbase sa mga tropa ug gamit-militar sa US sa nasud.
Sa mando sa US, gibanhaw sa rehimeng Marcos ang Counterintelligence Group (CIG) sulod sa AFP niadtong Enero 11. Ang CIG usa ka espesyal nga yunit nga gitukod niadtong 1989 aron kontrahon ang mga pakanang kudeta batok kang Corazon Aquino. Matud sa AFP, gawas sa pagkontra niini sa mga planong destabilisasyon, molihok usab kini batok sa mga pakana sa “impiltrasyon, pagpang-espiya ug pagpanabotahe.”
Padayon nga ginapig-ut ug ginahikawan og gahum ni Marcos ang mga Duterte ug Arroyo gamit ang Kongreso sa pagpangulo sa ig-agaw niining si Martin Romualdez. Kadungan niini ang paglusaw ni Marcos sa dagkung kontrata sa imprastruktura nga gisulod sa rehimeng Duterte lakip ang gubyerno ug mga negosyo sa China.
Gipakita sa dayag nga lantugiay sa mga paksyong Marcos, Arroyo ug Duterte ang dili na mahusay nga bangi tali sa nagharing mga paksyon. Sa dili madugay, mosangpot sa armadong panaglantugiay ang maong mga paksyon. Salamin kini sa kalalum sa krisis sa ekonomiya ug pulitika sa nagharing sistemang semikolonyal ug semipyudal nga nagtukmod sa pagsigpit sa pagabahinbahinong bahandi ug gahum sa mga hakog nga paksyon.
