Nakumpirma a dimteng iti Pilipinas dagiti tao ti International Criminal Court (ICC) tapno agimbestigar iti krimen laban iti sangkataw-an a kaso nga insampa laban kenni Rodrigo Duterte ken dagiti kakumplot na. Kuna dagiti abogado dagiti biktima, nalpasen ti imbestigasyon laban kenni Duterte. Ngangngani metten a malpas ti imbestigasyon iti dadduma pay a nanaganan a kakumplot, karaman ti anak na ken agdama a bise-presidente a ni Sara Duterte. Saan nga adayo nga iruar ti korte ti mandamyento de aresto laban kadakuada itatta a tawen.

Naulimek a naisayangkat ti korte ti imbestigasyon iti bangir ti masansan a panangibaga ti rehimen Marcos a saan na a palubusan ti ICC a sumrek iti pagilian. Sakbay na, naglukat ti rehimen a “pagadalan” ti maysa a resolusyon iti Kongreso a nagpanggep a lawagen ti takder ti Pilipinas kalpasan nga immikkat daytoy iti korte idi 2019.

Dagitoy ket paset dagiti addang ni Marcos a rippuogen ti bileg pampulitika ken pang-ekonomya ti bunggoy a Duterte, a naan-anay a nangrunaw iti nagbalin nga alyansa da idi napalabas nga eleksyon. Adda kainaigan daytoy kadagiti addangen ti rehimen US-Marcos a kontraen ken paatrasen ti impluensya ti China iti Pilipinas, maipasurot iti mandar ti US.

Manipud nagleppas ti termino, awan sardeng ti panagmaniobra ti bunggoy a Duterte tapno ipreserba ti bukod a pampulitika ken pang-ekonomya nga interes. Iti sango ti umak-akikid a bileg na, kannigid kannawan dagiti pampulitika a maniobra ken panagiskema daytoy, karaman ti plano a patakyasen ni Ferdinand Marcos Jr iti poder.

Patpatignayen ni Duterte dagiti heneral a bimmukatot iti termino na tapno awisen dagiti tao da a “mangiyatras ti suporta” iti agturturay a paksyon.

Kadagiti naudi a bulan ti 2023, gimluong ti panagsagana ti bunggoy a Duterte ti maysa a plano a destabilisasyon tapno patakyasen ni Marcos iti poder babaen iti kudeta. Imbuelto met iti waragawag nga “iyatras ti suporta” kenni Marcos dagiti upisyal a kadekket ti benneg ni Gloria Arroyo. Adda impormasyon a nangikabil ti maysa a bilyon a piso ti bunggoy a Duterte iti kastoy a plano. Kangrunaan nga opereytor daytoy ni sigud a Col. Nicanor Faeldon, opisyal nga pinagakem ni Duterte idi iti Bureau of Customs.

Aktibo a sinangga ti bunggoy a Marcos dagitoy a plano babaen iti lalo pay a panangsuhol iti mersenaryo a militar tapno gatangen ti kinapudno ken kinamatalek dagiti heneral. Inyatras na ti panagkulekta ti kontribusyon para iti pensyon, uray ti panangikeddeng ti at-atiddog a termino para kadagiti pagakemen nga hepe ti militar tapno pagustuan ti essem dagiti heneral nga agsisinnublat iti poder ken umawat ti daddadakkel a gungguna iti panagretiro. Katinnulong ti US, pinatibker ni Marcos ti tengngel na iti militar babaen iti panangibukbok ti pondo para iti “modernisasyon” ti AFP ken “panangtarimaan” kadagiti pasilidad ken dagiti kampo. Ti makuna a panagsagana ket agserserbi met iti permanente a panagbase dagiti tropa ken ramit-militar ti US iti pagilian.

Iti mandar ti US, inungar ti rehimen Marcos ti Counter Intelligence Group (CIG) iti uneg ti AFP idi Enero 11. Ti CIG ket espesyal a yunit nga impatakder idi 1989 tapno kontraen dagiti gandat a kudeta laban kenni Corazon Aquino. Kuna ti AFP, laksid iti panangkontra na kadagiti plano a destabilisasyon, umakto met daytoy laban kadagiti gandat nga “impiltrasyon, panag-espiya ken panagsabotahe.”

Agtultuloy a liplipiten ken papaidaman ti bileg ni Marcos dagiti Duterte ken ni Arroyo aramat ti Kongreso iti panangidaulo ti kasinsin na a ni Martin Romualdez. Kagiddan dagitoy ti panangwaswas ni Marcos iti dadakkel a kontrata iti imprastruktura a sinerrek ti rehimen Duterte kakuyog ti gobyerno ken dagiti negosyo ti China.

Ipakpakita ti naparang a rinnikiar dagiti bunggoy a Marcos, Arroyo ken Duterte ti saanen a mapagsinnabat a riri iti nagbaetan dagiti agtuturay a paksyon. Iti kamaudianan na, dumteng iti armado a dinnungpar ti panagsisinnangdo dagitoy a bunggoy. Pagsarmingan daytoy ti nauneg a krisis iti ekonomya ken pulitika ti agturturay a sistema a malakolonyal ken malapyudal a mangibuangay ti panagakikid ti paggugudduaan dagiti paksyon nga agpapada a gamrud iti kinabaknang ken bileg.