III. MALIP-OT NGA PAGTUON LIWAT SA KASAYSAYAN

G. Ang Partido sa Panahon sang Padayon nga Pagkalutos Militar

Matapos madakop ang Secretariat ukon Politburo-In sa Manila, naghiwat ang Politburo-Out sang Kumperensya sang Komite Sentral sadtong Pebrero kag Marso 1951 agud diskusyunan ang bag-o nga kahimtangan. Bilang maathag nga pamatuod sang palala nga kahimtangan sang Partido, ang kumperensya mismo ginhiwat sa tunga sang pagpang-ipit militar nga tuga sang dalagkuan nga paglikop sang kaaway. Ang kumperensya nga may gamay nga pwersa pangdepensa nagsalig lang sa puro pisikal nga pagpanago sa sulod sang paglikop.

Wala naplastar kag nasaway sang kumperensya sang Komite Sentral ang mga adbenturista nga kasaypanan sang liderato nga Jose Lava sa organisasyon, pulitika kag ideolohiya. Ang liderato nga Jesus Lava nga ginboto sang kumperensya sa esensya kabahin sang nauna nga liderato; ang Politburo-Out nagtal-os lang sa nadakop nga Politburo-In bilang nagapamuno nga organo. Ang pagkadakop sa Politburo-In makitid nga ginrason sa mga pangtaktika nga kasaypanan, pareho sang pagpabaya sa seguridad labi na sa syudad. Wala makahimo ang Komite Sentral sang madalum kag sistematiko nga pagsaway sa kaugalingon bilang sandigan sang isa ka kahublagan sa pagpanadlong.

Dala ang sobra nga pagsalig sa kaugalingon pareho sang sa liderato nga Jose Lava, basta na lang ginliwat sang mga Resolusyon sang Komite Sentral sang 1951 ang "Mga Resolusyon sang Politburo" sang 1950. Ang liderato nga Jesus Lava nga wala sang hinalung-ong sa istratehiya kag taktika sang inaway banwa indi direkta nga makahambal nga ang inaway banwa yara na sa istratehiko nga depensiba; sa baylo, magamo nga ginpahayag sini nga ang halintang sang armado nga paghimakas sadto amo ang "istratehiko nga opensiba". Katulad sang mga nauna nga halintang sang kasaysayan sang Partido, nagtuhaw ang bag-o nga kahimtangan sa sulod sang Partido bunga sang mga malala nga kasaypanan sang nagligad nga liderato sang Partido, apang wala sang kahublagan sa pagpanadlong nga ginlunsar agud matadlong ang mga nagapanguna nga kasaypanan kag kahuyangan sa ideolohiya, pulitika, organisasyon kag armado nga paghimakas.

Ang mga kasaypanan sang liderato nga Jose Lava ginpalubog sang bangigay sa sulod sang Partido sa tunga nanday Jesus Lava kag sang mag-utod nga Taruc bahin sa lapta-lapta nga mga isyu. Sa bagay nga ini, mga maniobra sa organisasyon ang nagapanguna nga gingamit sang liderato nga Jesus Lava agud tabunan ang mga adbenturista nga kasaypanan sang liderato sang Partido kag pamatukan ang kapitulasyunismo sang mag-utod nga Taruc.

Bangud sang wala matadlong nga mga kahuyangan sa ideolohiya kag pulitika kag bunga sang makatalagam nga mga adbentura militar sang liderato nga Jose Lava, nagsugod nga mag-ugat ang kapitulasyunismo sa kubay sang liderato sang Partido pareho sang ginpakita sang disgustado kag traidor nga si Luis Taruc nga nag-ampo sa reaksyonaryo nga papet nga pagdumalahan ni Magsaysay sadtong 1954. Naglala ang direkta nga kapitulasyunista nga tendensya agud mangin mayor nga agos bunga sang sunod-sunod nga militar nga pagbinaisay kag bunga sang naglala na nga kasaypanan sa pag-uyat sa mga kadre kag sang sektaryo kag liberal nga paggamit sang mga kadre agud ipadayon ang nagaangtanay nga liderato sang linahi nga Lava. Sang magpungko sa gahum, ginbunal sang sunod-sunod nga kalutusan sa militar ang liderato nga Jesus Lava. Pagkatapos sang kumperensya sang Komite Sentral sang 1951, nagtunga-tunga sa pila ka magagmay nga grupo ang sentro sang Partido kag ang mga upod sini nga tinawo kag wala sa direksyon nga nagpinalagyo sa sulod sang dalagkuan nga paglikop sang kaaway nga nagpalibot sa Sierra Madre halin sa Laguna tubtub sa Nueva Ecija kag sa magkatimbang nga bahin sa probinsya sang Quezon. Kon san-o kinahanglan tipunon sang liderato sang Partido ang armado nga kusog agud gub-on ukon lusutan ang mga mahuyang nga bahin sang nagalikop nga kaaway, wala ini sang bastante nga kadamuon sang tinawo nga madumalahan. Halin sadto, ang liderato nga Jesus Lava wala san-o man makaangkon sang epektibo nga kontrol sa ano man nga daku-daku nga pwersa bangud ang pinakamabaskog nga pangrehiyon nga kumand (Reco 2) nga malapit kay Luis Taruc nangin disgustado sa liderato nga Lava kag ang tanan nga iban pa nga pwersa nagkalabungkag bangud sa tama ka inat nga paglapta sang mga armado nga grupo sa panahon sang adbenturista nga liderato ni Jose Lava.

Sadtong 1951 - 55, madamo nga nagapanguna nga lider sang armado nga paghimakas ang naipit sang dalagkuan nga kampanya sang paglikop sa Nakatungdan nga Luzon, Sentral Luzon, Bicol kag Panay. Sa panahon nga ini nagtuhaw ang tendensya nga rebelde nga lagawan sa HMB bunga sang indi epektibo nga sentral nga pagdumalahan kag sa taktika nga pagpang-utod sang kaaway.

Sadto pa sang 1954 ginbungkag na sang liderato nga Jesus Lava ang mga armado nga yunit nga naabtan pa sini, kag ginhimo ang mga ini nga "brigada sa organisasyon".

Sa pagduso kag sa kahimtangan sang kalutusan sa militar, ang liderato nga Jesus Lava nagdesisyon nga pormal nga sakdagon ang parlamentaryo nga paghimakas bilang nagapanguna nga porma sang paghimakas sadtong 1956, gani nadayunan ini sa kapitulasyunista nga linya pareho sang kay Luis Taruc. Gintalikdan ang polisiya sang armado nga paghimakas kag nalipay ang mga sadto nagpamalabag sa polisiya nga ini kag nagkabig nga napamatud-an nga eksakto sila sa adbenturista nga kasaypanan sang liderato nga Jose Lava kag Tuo nga oportunista nga pagbaliskad sang liderato nga Jesus Lava.

Bangud sa kalibutanon nga rebisyonista nga kampanya nga ginlunsar sang mga rebisyonista nga Kruschchoc, nakumbinse ang liderato nga Jesus Lava nga rasonable ang sala nga polisiya sini sa masunod nga tinuig. Sadtong 1958, ginbungkag ni Jesus Lava ang iya pwersa pangseguridad kag gintalikdan ang kaumhan padulong sa syudad agud panugod nga magpangabuhi bilang isa ka nagapanago nga kriminal sa syudad nga nahamulag sa masa. Ang gawi nga ini sang pagpalagyo sa kaumhan pakadto sa syudad nangin kabangdanan sang pagkadakop sa mga nagapanguna nga lider sang Partido sa Manila. Nangin palatandaan ini sang lubos nga kapaslawan sang sunod-sunod nga liderato nga Lava sa Partido Komunista sang Pilipinas.

Samtang nagapangabuhi bilang nagapanago nga kriminal sa syudad, nagsulat si Lava sang mga "political transmission" kag direktiba kag nagpili sang mga tinawo nga wala sang kolektibo nga pagdiskusyon sa Partido. Sa panahon man nga ini, isahanon nga gin-aprubahan ni Jesus Lava ang likidasyunista nga polisiya nga isa-ka-pila (single file). Gintalana sang polisiya nga ini nga ang isa ka katapu sang Partido sa isa ka panahon dapat maghibalo sa isa lang ka katapu sang Partido. Ang bug-os nga Partido nahulog anay sa pila lang ka isa-ka-direksyon nga pila tubtub nga ang pagkadula sang isa ka katapu sa isa ka pila naglab-ot sa dalayon nga pagkahamulag sa Partido sang iban pa ukon sa lubos nga pagkaguba sang bug-os nga pila. Ang pamaagi nga ini naglab-ot sa malubha nga pagkaguba sang organisasyon sang Partido. Pagkatapos sang pila pa ka tuig, nadulaan sang angot si Jesus Lava sa mga legal kag armado nga kadre sang Partido.

Sa panahon nga ini sang likidasyunismo nadakpan ang Partido, nga mas nag-ikog pa sa pungsudnon nga burgesya kag petiburgesya sa syudad nga nagatib-ong na sang bandera sang nasyonalismo nga marka-Recto sadto pa sang 1957 kag labi na gid sadtong 1961. Tubtub nga nagtuhaw ang mga bag-o nga kadre kag liwat nga naghulag ang pila ka dumaan nga katapu, tama ka ulihi ang Partido sa mga pinakaulihi nga hitabo. Samtang, padayon nga isahanon nga nagdesisyon si Jesus Lava para sa Partido, santo sa nabuyagyag subong sa mga talakayan sang Partido. Sadtong Mayo 1964, nadakpan si Jesus Lava sa Sampaloc, Manila sa mga kahimtangan nga maathag nga nagapakita nga siya nag-ampo. Una sa tanan, bangud man sa iya Tuo nga oportunismo, kaugalingon nga pagpalagyo kag likidasyunismo, gindaga niya ang kaugalingon sa baba sang reaksyonaryo nga balyena.

I II III IV V
Back to top