Ha naglabay nga lima katuig, ginpursige ni Rodrigo Duterte kaupod han iya mga alipures ha Kongreso an pag-aprubar hin dirudilain nga kontra-katawhan, kontra-demokratiko ngan neoliberal nga mga balaud. Pinaagi han pagpadagmit hini nga mga balaud ginbangkrap ni Rodrigo Duterte an ekonomiya han Pilipinas ngan ginlubong ha kakurian an katawhan.

Liberalisasyon han ekonomiya

Ha usa nga pamulong hadton Hunyo 15, ginmanduan ni Duterte an Kongreso nga iprayoritisa an pagsabalaud han upat nga neoliberal nga proposisyon agud tugutan an 100% nga langyaw nga pananagiya ha mga sektor han ekonomiya nga hadto anay eksklusibo nga nakaalutaga para ha mga Pilipino, ngan ibanan an buhis han mga kapitalista.

Sering niya, kinahanglan nga mahisubmiter na ha iya upisina an Public Services Act (PSA), Foreign Investment Act ngan Retail Trade Liberalization Act (RTLA), ngan an ikatulo ngan ikaupat nga pakete han Comprehensive Tax Reform Program (CTRP) agud mapirmahan ini ha “pinakadagmit nga panahon.” Kalakip ha mga aabrihan nga pananag-iya an mga pampubliko nga katunaan, natural nga karikuhan, pan-edukasyon nga institusyon, transportasyon, masmidya, pinatipat nga pagtinda ngan pamuruhunan.

Tuyo naman han duha nga pakete han CTRP nga ibanan an ginpapas-an nga buhis han mga kapitalista ha tahub han pagpasimple han mga buhis ha pananag-iya ngan kapital ha kita, ngan pag-iban ha buhis ha pamuhunan.

Ginlalauman nga ig-uunod han State of the Nation Address ni Duterte ha Hulyo 26 ini nga mga proposisyon, kalakip an pag-amyendar ha mga probisyon ha ekonomiya han konstitusyon nga iginpakete komo Resolution of Both Houses (RBH) No. 2. Pasado na ha ikatulo nga pagbasa an FIA ngan RTLA, ngan ha ikaduha nga pagbasa an PSA ngan RBH No. 2.

Syahan na nga ginpatuman ni Duterte an Rice Liberalization Act hadton 2018 nga nagresulta ha pagbaha han imported nga bugas ha nasud ngan pagkalugi han lokal nga parag-uma han humay. Hini la nga 2020, umabot ha ₱90 kabilyon an nawara nga kita han mga paraguma. Ha pag-aram han Anakpawis Partylist, nairekord an pagluros han produksyon han paray ha 27 nga prubinsya durot han pagpasibaya ngan liberalisasyon han rehimen ha sektor. Nahitabo ini samtang nahitaas an presyo han bugas ha lokal nga merkado nga maabot 31% ha pareho nga takna.

Pakuri nga dugang nga buhis

Pinakamabug-at ha ngatanan nga mga balaud ni Duterte an mga reporma ha buhis nga direkta nga ginpapas-an han katawhan. Ha tinikangan pala han iya termino, iginimponer na niya an pakuri nga TRAIN Law nga nagdugang hin buhis ha konsumo ngan lana nga nagresulta ha paghitaas han presyo han mga batakan nga papliton.

Ha butnga han pandemya, nagimponer hiya hin dugang nga 10% nga buhis ha gin-iimport nga krudo nga lana ngan gudti nga negosyo ha internet. Plano pa yana nga magimponer hin buhis ha mga serbisyo nga online ngan iba pa nga produkto nga pagkaon.

Samtang gindudugngan an buhis han ordinaryo nga katawhan, gin-iibanan naman tikang 30% ngadto 25% an buhis nga ginbabaydan han dagko nga korporasyon piKontra-katawhan nga lehislatibo nga adyenda ni Duterte pinaagi han ikaduha nga pakete han TRAIN nga gintawag nga Corporate Recovery and Tax Incentives for Enterprises o Create Law nga ginpadagmit hadton 2020. Gintatantiya nga maabot ha ₱251 kabilyon an mawawara nga rebenyu ha gubyerno sakob hin duha katuig ha panahon nga pinakakinahanglan ini han nasud. Gintagan gihap hini hin dirudilain nga insentiba an mga korporasyon.

Kontra-demokratiko nga mga palisiya

Lanong hi Duterte ha pag-aprubar hin mga kontra-demokratiko nga mga balaud agud gipiton an iya mga kakontra ha pulitika hasta an ira mga negosyo. Ha butnga han pandemya hadton Hulyo 2020, iginlusot ni Duterte an kontrobersyal

nga Anti-Terrorism Law nga natalapas ha unibersal nga mga tawhanon nga katungod. Prinsipal nga target hini an mga kritiko han rehimen. Hadton Mayo 2020, ginduso gihap ni Duterte an iya supermayoriya ha Kongreso nga patayon an prangkisa han ABS-CBN. Nagin target han iya pan-gigipit an istasyon tungod kay diri kuno hini ginpapasalida an iya mga patalastas ha eleksyon hadton 2016. Hadton 2018, nagin kontrobersal gihap an pagtanggal ni Duterte han badyet han iya mga katipa nga magbaralaud.