Ang mosunod mao ang sugilanon sa usa ka myembro sa Kabataang Makabayan nga nakighiusa sa pagsaulog sa Partido sa ika-54 anibersaryo niini sa usa sa mga natarang gerilya sa hukbong bayan.

Human sa Pasko, nangandam dayon ko sa mga gamit nga gikinahanglan para sa among pagduaw. Gipatigbabawan sa kahinam ang akong kakulba sa mga butang nga wala pa nako nahibaloan. Duha ka tuig na akong membro sa Kabataang Makabayan (KM) apan tungod sa gipahamtang nga istriktong lockdown sa takubang pandemyang Covid-19, kini ang unang higayon nga akong masaksihan ang mga istoryang kaniadto nadungog ko lang.

Daw kadiyot lamang ang byahe. Pagka-gabii, naabot namo ang sityo kung diin kami sundoon. Mabalak-on kong gikuptan ang akong bag samtang nagatan-aw sa nagkadulum nga dalan nga among subayon. Wala midugay misugod na kami sa pagbaklay. Mipaspas ang pitik sa akong dughan sa paglakaw sa lugar nga dili ko pamilyar.

Pipila ka minuto pa lang gani naabot na namo ang mas ngitngit, lapukon ug batuhon nga bahin sa lasang. Sa tinuod lang, dugay ko nang gihunahuna nga dili nako kayang molakaw sa kalapukan. Isip petiburges nga midaku sa syudad, artehon ko ug dili gustong mahugawan. Dili ko gustong kapuyon ug panington.

Bisan pa niini, mapailubon akong gitabangan sa mga kauban. Gitunol dayon nila ang ilang kamot sa dihang nangayo kog tabang. Dinhi nako naamgohan ang kaayo sa atong mga manggugubat, andam silang motabang masiguro lang ang among kaluwasan. Nahinumduman ko ang akong gipaambit kaniadto nga wala koy panglantaw nga moadto sa kabukiran—sa akong pagtuo, kini tungod kay dili nako kayang mabuhi dinhi. Tubag kanako sa kadaghanan: “salig sa mga kauban nga moabag kanimo.”

Kaadlawon na dihang nakaabot kami sa ilang plastar. Gipapahulay dayon kami sa among katulgan. Naglisod kog relaks sa una pero sa kadugayan nakatulog ko sa sobrang kakapoy. Pagkataudtaud nakamata ko sa kabanha sa mga kauban nga busy sa pagpangandam. Akong nakita ang kahayag sa palibot. Presko ang hangin. Sa akong paglingi, nakita ang mga manggugubat nga nagtigum. Dayon akong nahuna-hunaan, “nindot kaayo silang tan-awon, daw mga bida sa anime nga akong ginatan-aw.”

Ang misunod nga pipila ka oras napuno sa panag-istoryahanay ug katawa. Anam-anam ming nagkailhanay sa mga kauban. Sa istorya, nakat-unan nako ang mga sakripisyo ug gikinahanglan nga paglahutay sa natad sa pakigbisog nga gipili nilang subayon.

Sa among pag-abot sa lugar kung asa ipahigayon ang selebrasyon, makita gilayon ang mga mugnang obra sa mga kauban. Sa tunga-tunga makit-an ang usa ka obra diin nakasulat ang tema nga: “Konsolidahon ug dugang palig-onon ang Partido! Pakyason ang kontra-rebolusyonaryong gubat ug terorismo sa estado sa rehimeng US-Marcos! Kumprehensibong iasdang ang demokratikong rebolusyon sa katawhan!” Ug sa isig-kilid adunay pulang bandila sa Partido. Sa tapad niini adunay karit ug maso nga nakakulit sa yuta. Simbolo kini sa pagsaludo sa bantugang magtutudlo ug alagad sa masang Pilipino nga si Jose Maria “Ka Joma” Sison.

Pagkaudto, nagsugod na ang programa. Unang mikanta og “Internationale.” Nahibulong akong nagtan-aw sa tanan. Akong gipamalandong nga sa kalampusan, mas daghan pang Pilipino ang dungan-dungan nga moawit niini nga kanta. Naghalad og mga kultural nga pasundayag ang mga kaubang manggugubat. Wala nako damha ang ingon sila ka hawod. Dili lamang sila mga manggugubat, sila usab mga artista sa katawhan! Malipayong miduyog ang kabatan-onan sa mga pasundayag. Makita sa mga panagway sa mga bisita ang ilahang kalipay.

Pagkagabii nangandam na kami sa among pagbiya. Atol sa among mubong integrasyon, nakamugna dayon ko og espesyal nga relasyon sa mga kaubang manggugubat ug masang among nakahimamat. Miuli ko nga walay pagmahay. Dinhi nako samot nga napalig-on ang akong mga panglantaw—nga husto ang dalan nga akong ginasubay. Sa akong pipila ka adlaw sa kabukiran, daghang mga sugilanon ug pagtulun-an ang akong dala pag-uli.

Nahimong mas sayon ang pagbaktas pabalik, sa mubong panahon daw sinati ko na ang dalan ug pamaagi sa pagbaklay. Samtang migaan ang biyahe pauli, akong naamgohan ang kabug-at sa mga katungdanan ug buluhaton nga gikinahanglan aron molampos sa rebolusyon. Dili mapapha sa akong hunahuna ang mga linyang gipaambit sa tunga-tunga sa programa. “Namukid kita tungod dinhi labawng gikinahanglan ang pag-alagad sa masa.” Karon mas tin-aw kanako ang tinuod nga dagway sa armadong pakigbisog, mas lig-on ang mga basehan alang sa pagpadayon sa pagsukol ug pagpalig-on sa atong han-ay—paghiusa sa mga pakigbisog sa masang anakpawis ug pag-alagad sa masang dinaugdaug.