Tin-aw kaayo alang sa katawhang Pilipino nga si Ferdinand Marcos Jr, kasamtangang hepe sa papet nga estado, walay kalainan sa amahan niyang kanhing diktador: pareho silang papet, pasista, korap ug paantus, ug walay pagtagad sa kaayuhan sa katawhang gutom ug naglisud.

Kini ang naghugpong ug nagtukmod sa katawhan nga mag-alsa sa EDSA kapin tulo ug tunga ka dekada na ang milabay. Kini usab karon ang naghiusa kanila nga mosukol aron iasdang ug panalipdan ang ilang mga katungod ug kaayuhan, ug ang ilang pangandoy alang sa tinuod nga nasudnong kagawasan ug demokrasya. Sama sa amahang diktador, gamit ni Marcos Jr ang pinakadunot ug pinakahiwi nga mga pamaagi sa nagharing hut-ong sa pagpadagan sa puno sa krisis nga sistemang semikolonyal ug semipyudal sa Pilipinas.

Sunud-sunuran si Marcos Jr sa mga langyawng gahum ug wala ni gamay nga dungog sa ginahimong pagsurender sa kaugalingnan ug kaayuhan sa nasud sa mga langyawng gahum, ilabina sa US ug China.

Mga palisiyang neoliberal nga gisugdan sa iyang amahan niadtong dekada 1970, ang ginapatuman karon ni Marcos Jr. Ginaduso niini ang todo-largang liberalisasyon sa pamuhunan ug importasyon sa ngalan sa “hingpit nga pag-abli sa pultahan.” Ginahatag ang tanang pabor ug saad sa langyawng dagkung kapitalista, ilabina ang ubos nga suhulan sa mga mamumuo ug dili pagsingil og buhis. Ginahatag usab sa mga langyawng kapitalista ang hingpit nga kagawasang ilugon ang yuta sa mga mag-uuma ug minoryang katawhan, ug kawkawon ang bahandi sa kabukiran, suba ug kadagatan.

Pipila ka dekada nang ginagun-ob sa maong mga palisiya ang panginabuhian sa katawhan, ang lokal nga produksyon ug ekonomiya sa Pilipinas. Sa ngalan sa liberalisasyon sa importasyon, gipasagdang magdapog ang mga langyawng patigayon sa nasud ug sapawan ang lokal nga produksyon, ilabina sa agrikultura. Dili na halos makaginhawa ang masang mag-uuma tungod sa gidaghanon sa imported nga bugas, lain-laing utanon, sibuyas, ahos, ug bisan asin. Sa ngalan sa deregulasyon, gihatagag kagawasan ang mga burgesya-kumprador nga dagkung komersyante, ug importer ug ismagler (nga sagad parehong mga tawo o ilang kapamilya) aron subra-sobrang patungan ang presyo sa mga palaliton.

Sa milabayng halos upat ka dekada, padayon nga nadunot ug labaw pang miubos ang produksyon sa Pilipinas ug labawng gipiang ang ekonomiya sa nasud. Ginapagawas nga “kalamboan” ang langyawng pamuhunan sa mga “export processing zone” bisan wala kini nagpalambo sa lokal nga ekonomiya. Aron hulipan ang pirmeng kakulang sa salapi tungod sa dili patas nga langyawng pakigpatigayon, labaw nga nagsalig ang nasud sa langyawng pagpangutang ug pagpadala og mga mamumuong Pilipino sa gawas sa nasud nga tigpasulod og dolyar sa nasud. Kada tuig, mokabat sa 1/4 sa badyet sa nasud ang gitagana sa pangbayad-utang, nga wala napahimuslan sa katawhan.

Sama sa hiwi nga prayoridad sa iyang amahan ug sa mga misunod nga reaksyunaryong gubyerno, kulang kaayo ang gigahing badyet ni Marcos Jr sa panglawas, edukasyon ug uban pang katilingbanong serbisyo. Sa pikas bahin, nagkadaku ang pondong ginausik-usikan sa Armed Forces of the Philippines (AFP) aron mopalit og mga helikopter ug eroplanong iggugubat, mga bomba, bala ug uban pang himang iggugubat nga pagagamiton aron sumpuon, hadlukon ug pukanon ang pagsukol sa katawhan.

Ang deklarasyon ni Marcos Jr nga “higala sa tanan,” sa pagkatinuod, palisiya sa pagpaulipon sa tanan. Sa kongkreto, gitugutan niya bag-o lang ang plano sa gubyerno ug militar sa US nga magtukod og dugang lima pa ka base militar sulod sa mga kampong militar sa AFP sa Cagayan, Isabela ug Palawan. Plano sa US nga gamiton kini isip istasyon sa mga tropa ug magpwesto og mga misayl nga ition sa China. Mitugot usab si Marcos nga maghimo og hiniusang pagpatrulya ang mga barkong iggugubat sa US ug mga pwersa sa AFP. Kini nga mga lakang kabahin sa estratehiyang militar sa US nga gamiton ang Pilipinas, lakip na ang Japan, South Korea, Taiwan, ug uban pang nasud, isip natad sa pagpanghulhog og gyera sa China, sama sa gihimo niining paggamit sa Ukraine para gerahon ang Russia.

Samtang, daw tuud si Marcos nga walay gihimo atubangan sa padayon nga paggamit sa China sa pito ka pasilidad militar nga kadaghanan gitukod niini sulod sa teritoryong dagat sa Pilipinas. Mas grabe pa, giimbitahan ni Marcos ang Chinese Construction and Communication Corporation, usa ka kumpanyang gipanag-iyahan sa gubyerno sa China nga notoryus sa pagpanuhol ug korapsyon. Lakip kini sa mga kumpanyang nalambigit sa malukpanong paggun-ob sa kadagatan sa Pilipinas. Giawhag ni Marcos nga palapdon ang operasyon sa maong kumpanya sa Pilipinas, bugti sa dugang pautang gikan sa China.

Sama niadtong panahon sa diktaduryang Marcos, nangalisngaw usab karon ang baho sa korapsyon. Gawas sa pagdawat og suhol sa mga langyawng kumpanya, nabutyag kanhi lang nga nalambigit usab si Marcos Jr sa dinagkung ismagling, nga ang uban iladong paryente sa iyang asawa nga si Liza Araneta. Gipapaspasan usab ni Marcos ang pagpundar og Maharlika Investment Fund aron maangkon ang gatusan ka bilyong pondo sa gubyerno ug ibutang sa mga ginapaburan niyang mga negosyo.

Samtang labaw pang migrabe ang pagkapapet ni Marcos Jr, ang korapsyon ug pagpaantus sa katawhan, labaw usab nga nagkabangis ug nagkagrabe ang brutalidad sa gyera sa reaksyunaryong estado batok sa katawhan. Sa duso usab sa among imperyalistang US, nagkabangis ang ginahimong kampanya sa AFP ug Philippine National Police (PNP) sa pagsumpo sa katawhan. Sama ka bangis niadtong balaod militar ni Marcos ang pulitikanhong pagpanumpo ug kontra-insurhensiya karon. Malukpanon ug walay pili ang pagyatak sa mga tawhanong katungod ug internasyunal nga makitawhanong balaod.

Sama ilalum ni Marcos Sr, naglunang sa kalisud ang masang mamumuo, mag-uuma ug tibuok katawhan ilalum ni Marcos Jr, samtang naglangoy sa luho ug kaharuhay ang mga asyendero, dagkung burgesya-kumprador ug langyawng dagkung kapitalista. Atubangan sa nasinati nilang pagpangdaugdaug ug pagpahimulos, tin-aw nga walay laing dalan alang sa katawhan kundili ang dalan sa rebolusyonaryong pagsukol.