Bangigay nga Marcos-Arroyo-Duterte, nagatalom
Lantad na sa publiko ang madugay-dugay na nga naga-indakal nga kinagamo sa tunga sang mga Marcos, Arroyo kag Duterte sa asud-asod nga atake kag kontra-atake sang mga tinawo sini. Ilabi nga nagsingki ang bangianay sini sa tunga sang krisis sa ekonomiya kag tungod indi na tanan mabusog ukon mabastante sa bahinay nila sa manggad, gahum kag pribilehiyo sang estado. Pinakalutaw ang bangigay sa tunga sang pamunuan sang Kongreso nga si Martin Romualdez kag bise presidente nga si Sara Duterte. Ginsakyan ni Romualdez ang lapnagon kag hugot nga pagsaway sang pumuluyo sa confidential kag intelligence funds kag pagkakas sini sa badyet sa 2024 ni Duterte bilang bise-presidente kag tiglikom sang Department of Education. Nagdilaab naman ang sabtanay sang grupo ni Romualdez kag anay presidente nga si Rodrigo Duterte matapos ginpahog sang naulihi nga “pagapatyon” si Rep. France Castro, tiglawas sang ACT Teachers Partylist kag deputy minority leader sa manubo nga kapulungan, nga nanguna sa pagbuyagyag kag pagpamatuk sa CIF.
Naduso sang banggianay nga ini ang madamuan nga pagbuya sang mga kapartido ni Duterte sa PDP-Laban-nga halin sa 120 ka myembro ang may yara na lang sang 15 ka katapo sa Kongreso. Kabahin sa mga naghalin si Rep. Aurelio Gonzales Jr nga nagtudlo kay Duterte bilang amo ang sa likod sang mga atake kag pagpamahog sa Kongreso. Sadtong Nobyembre 7, wala sang may ginapasin-o nga ginkakas bilang deputy speaker sang Kongreso si Gloria Macapagal-Arroyo, karibal ni Romualdez kag alyado sang mga Duterte. Kadungan niya nga ginkakas ang kasubong niya deputy speaker nga si Rep. Isidro Ungab, tiglawas sang ikatatlo nga distrito sang Davao City. Pareho nga wala nagpirma si Arroyo kag Ungab sa isa ka resolusyon nga direktang nagasugo nga “ipahayag” sang mga kongresista ang ila nga “pagpasalamat, pakig-isa kag suporta” kay Romualdez.
Maniobra militar
Sadtong Nobyembre 3, ginbuyagyag ni Gen. Romeo Brawner, hepe sang AFP, ang tuhoy sa iya “mga pakana nga destabilisasyon,” paagi sa kudeta, batuk kay Ferdinand Marcos Jr. Hambal pa niya, ginaduso ini sang mga retirado nga upisyal kag ginalibod sa mga yara sa aktibo sa serbisyo.
Ginpanginwala sang anay tiglikom sang Information and Communications Technology nga si Eliseo Rio, isa ka anay upisyal militar kag isa sa mga tigtukod sang grupo nga TNTrio, nga nagaplano sila sang “destabilisasyon.” Tuhoy sa iya, ang kampanya nila, upod ang September Twenty-One Reform Movement, amo ang liwat nga pagtuon sa nagligad nga eleksyon presidensyal agud pamatud-an ang lapnagon nga elektronikong pagpandaya nga nagbutang kay Marcos Jr kag Sara Duterte sa poder.
Ginpanginwala man sang National Security Council (NSC) nga may nagaluntad nga plano nga destabilisasyon kag ginhambal nga “nasa-yop” lang ang mga reporter sa pag-hangup. Nagpalusot naman ang tigulang nga Duterte nga may kahilabtanan siya sa “hugon-hugon” pagkatapos nag-ako nga nakighinun-anon siya sa mga retirado nga heneral.
Pamahog nga pag-aresto
Sadtong Nobyembre 14, nahilway paagi sa pagpyansa si Sen. Leila de Lima halin sa ikatatlo kag ulihi niya nga kaso nga may kaangtanan sa “gyera kontra-druga” ni Duterte. Halos pito ka tuig nga ginbilanggo ang senadora sa mga kaso nga nakabase sa testimonya sang mga ginhusgaran nga kriminal. hungod nga gin-ipit si de Lima tungod sa pagpanguna niya sa imbestigasyon sa pagkadalahig niya kay Duterte sa mga pagpatay sang “Davao Death Squad” kag sa pagka-numero uno nga kritiko sang “gyera kontra-druga” sa Senado.
Sa iya temporary nga kahilwayan, nagpasalig si de Lima nga makigbinuligay sa International Criminal Court (ICC) kung sa diin ginkasuhan si Duterte sang mga krimen batuk sa pumuluyo. Padayon na ang imbestigasyon kay Duterte sa pihak sang iya mga pagtinguha nga gub-on ini. Ginapalutaw man sang grupo ni Marcos ang posibilidad nga talakayon sa Kongreso ng mga basehan sang iya nga kaso sa ICC.