Nagkokoro manen dagiti kapitalista, dagiti tagasalaknib da iti kongreso ken dagiti ahensya ti estado iti “dakes nga epekto” ti nayon-sweldo iti ekonomya ken kadagiti mangmangged mismo. “Agserra dagiti babassit a negosyo!” “Ngumato ti singir ken presyo!” ken ti kakaruan, “Parigaten na dagiti mangmangged!”

Mano darasen a napaneknekan nga inuulbod dagitoy a panagpampambar. Iti panagadal ti Ibon Foundation iti pakasaritaan ti nayon-sweldo iti pagilian, napaneknekan na a saan amin a nayon-sweldo ket mangipangpangato ti presyo dagiti gagatangen ken singir. Kinapudno na, adu dagiti kanito a bimmaba ti implasyon, innem a bulan kalpasan a maingato ti sweldo.

Pasig a patta-patta laeng dagitoy a panagpampambar, aglalo ta awanan met daytoy ti pangibasaran iti pakasaritaan ti Pilipinas a mangipakpakita nga addaan direkta nga epekto iti panagngato ti presyo ti panagngato ti sweldo. Iti praktikal a kapadasan, agpangpangato ti tantos ti implasyon nga awan uray sangapirit a nayon-sweldo.

Ti nalawag, saan a makakamat iti awan anawa a panagngato iti presyo dagiti gagatangen ti tukad ti sweldo dagiti mangmangged. Idi Disyembre 2023, ₱505.23 laengen ti pudno a balor ti ₱610/aldaw a minimum a sweldo idiay National Capital Region. Nakarkaro pay ti kasasaad iti sabali a rehiyon iti intero a pagilian.

Saan met nga agpaysu a malugi ti “babassit a kompanya” nu maingato ti sweldo iti ₱100/aldaw wenno aramiden a ₱750/aldaw wenno uray pay ₱1,100/aldaw ti sweldo. Umuna, saan a saklaw dagiti mandar iti panagingato ti sweldo dagiti negosyo a “micro” (kaaduan dagiti tiendaan a sari-sari ken tartarawidwidan dagiti kameng ti pamilya a saan nga umaw-awat ti sweldo wenno unpaid family worker). Adu met a pamuspusan tapno makakamakam dagiti babassit a kompanya nga addaan 20 mangmangged pababa, kas iti panangited ti estado ti pampinansya a tulong kadagitoy, nababa nga interes kadagiti pautang, panagsingir kadakuada ti nababbaba wenno awan buwis, panangtulong iti nangangato a presyo ti materyal para iti produksyon ken singir iti transportasyon ken dadduma pay.

Ti agpayso, ti saklawen ti mandar ket ti dadakkel a negosyo a tumaktako ti milnilyon a pastrek ngem saan a pulos agingatngato ti sweldo aginggana saan a maiduron dagiti unyon wenno ti estado, nu mapwersa daytoy ti tignayan ti tegged. Pinakamodelo ti kastoy a panagbarat dagiti mall ti pamilya Sy, nga agpaspasweldo ti minimum kadagiti tindera ken kahera, iti bangir ti itangtang-ab na a dumadakkel a pastrek kada tawen.

Awanan babain nga ar-aramaten ti dadakkel a kapitalista ti “pannakalugi” ti babassit a negosyo tapno gaburan ti nainkalintegan a kiddaw a mangted dagitoy ti makabiag a sweldo kadagiti mangmangged da.

Maikadua, saan nga agpayso a “dakkel a mayorya” dagiti mangmangged ti “saan a maparaburan” iti nayon-sweldo. Nasurok kagudua (51.4% wenno 3,163,581 iti kabuklan a 6,155,893) dagiti mangmangged iti pormal a sektor ket agub-ubra iti dadakkel a kompanya nga agpaspastrek ti binilyon a piso, ken iti kasta ket adda basaran a mangirupir ti nayon-sweldo tapno agbiag a disente dagiti pamilya da. Aramaten da ti nayon a pastrek tapno punnuan dagiti minimum a kasapulan da, kas ti taraon ken transportasyon, a kadakkelan ket parpartuaten dagiti lokal a mannalon wenno serbisyo nga it-ited ti pada da a babassit ti pastrek.

Maikatlo, awan pay 6.7% ti makissay iti pastrek ti dadakkel ken kalalaingan na a kadakkel nga empresa nu maingato ti sweldo iti ₱100. Uray ti pastrek ti micro ken babassit nga empresa ket makissayan laeng iti 7.6%-7.9%.

Iti bangir a benneg, dakdakkel a balor, mas addaan kaipapanan ken nainkalintegan a nayon-sweldo ti pagnumaran dagiti mangmangged. Iti aktwal, ti ₱100 nayon ket kaipapanan ti sangkabassit a ₱2,000 a nayon kada bulan. Mas addaan kaipapanan na ti ₱400 a patpatapawen nga isingasing a nayon-sweldo ti Kongreso a kaipapanan ti nayon nga ₱8,000 kada bulan. Nupaykasta, saan na latta a masaklaw ti minimum a pangkasapulan dagiti pamilya, nga agkasapulan ti minimum a ₱600 kada aldaw a nayon-sweldo.