Pagmina nga Apex-ISRI, ginasikway sa Benguet

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishBisayaIloco

Aktibo nga ginapunggan sang mga tumandok sa Sityo Dalicno, Barangay Ampucao, Itogon, Benguet ang nagahilapit nga pagpabakod sang gubyernong Marcos sa Application for Production Sharing Agreement 103 (APSA 103) sa Itogon-Suyoc Resources, Inc nga magasakop sa ila duta nga palanubli-on. Hambal nila, madamo sang iregularidad sa proseso sang pagkuha sang Free, Prior and Informed Consent (FPIC) sang National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) amo nga dapat ini nga ipawala-dulot. Ang ISRI ang isa ka kumpanya nga ginapanag-iyahan sang Apex Mining Corporation Inc ni Enrique Razon Jr.

Base sa Dalicno Indigenous Peoples Organization, ginmanipula sang NCIP ang pagkuha sang FPIC. Wala nagakaigo ang ginbahin nga impormasyon sini sa mga asembliya nga nagpuli sa pirmahanay sang Memorandum of Agreement sadtong Setyembre 20, 2023. Wala man sini ginkuha ang pag-uyon sang mga apektado nga komunidad, nga amo ang nagakaangay kag dugay na nga proseso sa Itogon.

“Gintunga sang hambalanon nga ini ang pumuluyong Itogon. Ang komunidad sang Dalicno, nga nag-organisa sang kaugalingon sa DICO, ang ginbalewala bilang ‘breakaway group’ kag ginpagwa nga malain sang kuno mga ‘awtorisado nga mga indigenous organization.’ Amo pa man, nagapanindugan ang Dalicno…bilang lehitimo nga stakeholder tungod ang duta, balay kag palangabuhian nila ang yara sa alang-alang (sa proyekto),” pahayag sang organisasyon.

Pagasakupon sang APSA 103 ang 581 ektarya nga dutang tumandok sa mga barangay sang Ampucao, Poblacion, kag Virac sa Itogon, Benguet. Pagasakupon sang mga operasyon sang pagmina ang bug-os nga sityo sang Dalicno, upod ang ila mga ginakuhaan sang tubig, balaan nga lulubngan, mga buluthuan kag mga simbahan nga ginatawag nga mga “build-up zone.”

Wala nagapati ang mga taga-Dalicno nga tungod lang nga nabutang sa MOU nga mangin “no mining zone” ang mga “build up zone” kag mangin “buffer zone” naman ang watersources indi na ini maapektuhan sang mina. Hambal nila, kitaon ang epekto sang mina, ilabi na sang Apex Mining nga tag-iya sang ISRI, sa nagakahitabo nga landslide sa Maco, Davao de Oro.

Pagmina nga Apex-ISRI, ginasikway sa Benguet