Forced leave, floating status, furlough, on-call basis—ilan lamang ang mga ito sa sari-saring pakana ng mga kapitalista sa pleksibleng paggawa na nagbibigay daan sa malawakang iligal na tanggalan ng mga manggagawa. Sa mga kaayusang ito, binabawasan ng kapitalista ang trabaho ng manggagawa nang isang araw hanggang anim na buwan. Maaaring may bahaging bayad ang pwersahang pagpapabakasyon, pero sa kalakhan ay walang natatanggap na sahod ang mga manggagawa sa mga araw o buwan na ito.

Bahagi ng neoliberal na patakaran sa paggawa ang gayong mga pleksibleng kaayusan. Noon pang 1985 pinahintulutan ng estado ang mga kapitalista na sadyang magbawas ng regular na araw ng trabaho sa tabing ng “pagsalba ng negosyo.” Kailangan lamang nilang iulat na matumal o kulang ang order o mga proyekto para maawtorisang huwag papasukin sa trabaho ang kanilang mga manggagawa.

Nakasaad sa batas na dapat temporaryo ang mga kaayusang ito, pero sa sobrang tagal na walang sahod, maraming manggagawa ang napipilitang magbitiw para maghanap ng ibang mapagkakakitaan. Naiikutan ng kanilang pagbibitiw ang pananagutan ng kapitalista na magbigay ng mga benepisyo tulad ng severance pay at nakaiiwas ang mga ito sa asuntong iligal na lockout o pagsasara ng pabrika. Itinatago din ng kaayusang ito ang reyalidad na ang libu-libong manggagawang nakakategoryang may trabaho ay sa aktwal, walang trabaho.

Tumindi ang ganitong mga kaayusan noong panahon ng pandemya nang isuspinde o bawasan ng maraming kumpanya ang kanilang mga operasyon. Sinamantala ng kapitalista ang krisis at itinulak ang pagpapalawig ng pagbabawas ng mga araw ng trabaho nang hanggang isang taon. Naging talamak ang pakanang ito sa business process outsourcing (BPO o mga call center), industriya ng damit, elektroniks at information technology. Sa sektor ng BPO pa lamang, 4 sa bawat 10 manggagawa ang inilagay sa “floating status” nang walang bayad. Marami sa kanila ang hindi na ibinalik sa trabaho.

Nang “muling buksan” ang ekonomya, kakulangan naman ng mga “order” o katumalan ng proyekto ang idinahilan ng mga kapitalista para pansamantala hanggang permanenteng tanggalin sa trabaho ang mga manggagawa. Kabilang dito ang libu-libong manggagawa sa mga pabrika sa Mactan Export Processing Zone na inilagay sa floating status bago tuluyang sinisante noong 2022-2023.

Sa Laguna nitong Abril, ipinailalim ng Nexperia Philippines sa “temporaryong terminasyon” ang 54 manggagawa nito sa sunod na anim na buwan. Dadag na 72 pa ang ilalagay sa parehong istatus sa Setyembre. Pinakahuli ang maniobrang ito sa serye ng tanggalan sa pabrika sa pagdadahilang “humina” ang produksyon ng kumpanya.

Sa Pampanga, iniinda ng 1,000 manggagawa ng pabrika ng Luen Thai Philippines, kumpanyang gumagawa ng mamahaling bag, ang forced leave at kawalan ng sahod mula Enero hanggang Marso. Para lusutan ang pananagutan, nagdeklara ang kapitalista na bumaba ang produksyon sa pagawaan kahit pinananatili nito ang umiiral na antas ng produksyon.

Para saluhin ang nabakanteng mga trabaho, itinaas ng kapitalista ang kota ng natitirang manggagawa tungong 130-180 handbag kada araw. Ang hindi nakaaabot ng kota ay pinagbabantaang ilalagay rin sa forced leave. Walang ibinigay ang kapitalista na katiyakang ibabalik sa trabaho ang mga ipinailalim sa iskemang ito.

Sa Bataan, lampas isang taon nang nasa “forced leave” ang mga manggagawa ng Universal Weavers Corporation, isang pagawaan ng mga kagamitan at kasuotang medikal. Pagdadahilan ng kumpanya, wala nang “pinagagawa at order” sa kanila kaya hindi na sila pinapapasok sa pabrika.

Batid ng mga manggagawa na mayroong mga order ang kumpanya pero pinipili nito na dalhin sa Cambodia ang produksyon dahil mas mura at barat silang magpasahod doon. Umiiwas din ang kumpanya sa pananagutan nitong ibigay ang kanilang benepisyong 13th month pay at iba pa.

Nagpapirma pa ang maneydsment ng waiver na naglalaman na sumasang-ayon ito na maghanap ng ibang trabaho ang mga manggagawa habang naka-forced leave sila. Taliwas ito sa batas na nagsasaad na nagbabawal sa gayong hakbang. Sa aktwal, nagbibigay daan ito sa kapitalista na lusawin ang years of service (mga taon ng pagtatrabaho) ng mga manggagawa at ligal na tanggalin sila sa pabrika nang hindi nakakukuha ng separation pay.