Editoryal

Agbaringkwas laban iti parigat ken padagsen a rehimen Marcos

, ,

Nainget a binabalaw ti nadumaduma a sektor ti rehimen Marcos gapu iti minamaag a rakurak dagiti upisyal da iti ekonomya itay nabiit, a ₱64 tunggal aldaw laeng ti kasapulan tapno makuna a saan nga agrigrigat wenno mabisbisinan ti maysa a Pilipino. Agdadata a loklokuen ni Marcos ti umili tapno kaluban ti pudno a kinaado dagiti agrigrigat ken mabisbisinan iti Pilipinas.

Iti panangikeddeng ni Marcos ti nakababbaba a pagrukodan iti disente a panagbiag, parparuaren tatta ti gubyerno na a maysa laeng iti sangapulo a Pilipino ti nakurapay. Naan-anay a tagtagibassiten ni Marcos ti kaado ti mayorya dagiti Pilipino nga inaldaw nga agpakpakarigat ngem saan nga umaw-awat ti naan-anay a sweldo wenno palalo nga agkurang ti sapulda tapno masungbatan ti kasapulan dagiti pamilya da.

Igaggagara ni Marcos ken dagiti upisyal na nga ilemmeng ti usto a gatad ti panagbiag iti Pilipinas. Agab-abel ti ilusyon nga umad-adon dagiti Pilipino nga agbalbalin a “makintengnga a dasig,” tapno ilinged ti kinapudno a ti mayorya dagiti Pilipino ket nailumlom iti kinakurapay.

Ti imposible a nakabasbassit nga estadistika iti panagbisin ken kinarigat ket agserserbi iti patakaran ni Marcos nga ilansa iti nakababbaba a tukad ti tangdan ken sweldo ti dagiti mangmangged ken ordinaryo nga empleyado. Iti napalabas a dua a tawen, agintutuleng ni Marcos kadagiti arungaing ken kiddaw para iti napateg nga umento. Nakadakdakkel nga insulto kadagiti pampubliko a manursuro ken empleyado ti gubyerno ti inpannakkel na itay nabiit a ₱26/aldaw a panagngato ti sweldo, a kas murkat nga intennag na manipud iti lamisaan ti padaya iti Malacañang.

Napaspas nga agsusuwek ti tukad ti biag ti masa ti umili a Pilipino. Iti sidong ni Marcos, awan-ressat ti panagtayok ti presyo ti taraon, nangruna ti bagas, karaman ti langis, plete, kuryente ken dadduma pay a basaran a kasapulan ken dagiti serbisyo. Agtaltalinaed met a nababa ti sweldo, ken palalo a nakabasbassit ti inmandar ti gubyerno a nayon daytoy. Dimmanonen iti ₱1,200 ti gatad ti minimum a pagrukodan ti makatao a tukad ti panagbiag ti maysa a lima-katao a pamilya.

Iti sango ti dakkel a nagbaetan ti sweldo ken iti inaldaw a kasapulan dagiti pamilya a Pilipino, kasapulan la unay nga ilaban dagiti mangmangged ken masa nga anakling-et ti panangbigbig iti basaran a karbengan da iti ekonomya ken kagimongan. Nasken nga irupir da, iti partikular, dagiti karbenganda iti nangatngato a tukad ken nasaysayaat a kalidad ti panagbiag, ken ti kakuyog daytoy nga umento iti sweldo, trabaho ken pagbiagan.

Kasapulan a singiren ti umili ti rehimen Marcos iti naan-anay a pannakapaay daytoy a lapdan ti panagtayok ti presyo ti kangrunaan a gagatangen, serbisyo ken ramit, ken iti patakaran daytoy ti panangingato ti tangdan ken sweldo. Awan ti ar-aramiden ti gubyerno a Marcos tapno tungpalen ti responsibilidad na bilang estado a siguraduen ti pagimbagan ti umili.

Dagiti patakaran ni Marcos iti neoliberal nga ekonomya ket nakasentro iti panangguyugoy ken panagsanggir iti gangannaet a panagpuonan, liberalisasyon iti importasyon, saan a maanawa a panagutang, ken panangipataw ti nayon a buwis. Dagitoy ti makaigapu ti panagkaro ti krisis iti ekonomya ken kasasaad ti masa. Agserserbi dagitoy iti interes dagiti gangannaet a kapitalista, dagiti kasosyo da a lokal a dadakkel a negosyo, dadakkel nga apo’t daga ken dagiti burukrata kapitalista. Agkakaud da ti binilyon a piso manipud kadagiti proyekto a pang-imprastruktura ti gubyerno, panagtakaw iti kinabaknang ti pagilyan ken panaggundaway iti nalaka a pigsa’t tegged.

Dagitoy a patakaran ti makaigapu ti awan-sarday a panagtennag ti lokal a produksyon ti taraon ken dadduma pay a basaran a kasapulan, panagngato ti presyo dagiti maang-angkat a gagatangen, nakaro a problema iti kinaawan trabaho (nangruna dagiti agtutubo), nakababbaba a sweldo, panag-agaw ti pagbiagan ken dislokasyon dagiti mangngalap ken dagiti nakurapay, panagkamkam ti daga, panangpadisi kadagiti mannalon, pannakadadael ti law-ang ken pannakaibus ti gameng ti pagilyan.

Dagiti patakaran ti rehimen Marcos ket mangrubrubrob iti arungaing ti nalawa a masa ti umili. Ad-adda nga umun-uneg ti gura da ken Marcos iti ar-aramiden na a panangsubbot iti ginasut a bilyon a piso a kinabaknang a tinakaw ti pamilya da iti panawen ti diktadura ti ama na. Kumarkaro pay ti diskuntento da iti panangbusbusbos na ti binilyon a piso iti kanayon a panagbibyahe ni Marcos iti ballasiw-taaw, dagiti padaya iti Malacañang, panangkontrol iti ismagling ti bagas, asukar ken dadduma pay, agdadata a panagtakaw kadagiti proyekto ti gubyerno, panangtengngel iti Maharlika Investment Fund tapno paboran ti negosyo dagiti gagayyem na, ken dadduma pay a kaso ti agdadata a korapsyon.

Nakarkaro pay, ar-aramaten ni Marcos ti armado a pwersa ti estado tapno agimula ti pasista a terorismo tapno bekkelen ti karbengan ti umili, dadaelen ti panagkaykaysa ken lapdan ti panaglaban da.

Iti sango daytoy a kasasaad, rumbeng nga igaed dagiti nailian-demokratiko a pwersa iti panangriing ken panangtipon iti kalawaan nga intar ti umili, nangruna dagiti kakaruan nga agsagsagaba iti sidong ni Marcos. Nasken a sipipinget nga ingato ti kaamuan ti masa a ti mapadpadasan da a kinarigat ken panagbisin ket saan nga aramid ti gasat, saan a marisut ti gaget ken anus, ken ad-adda a saan a rumbeng nga anusan laengen. Kasapulan a makita da a daytoy ket direkta a resulta dagiti patakaran ken programa ti rehimen Marcos ken ti amo na a gangannaet nga imperyalista.

Rumbeng nga ipakaammo iti nalawa a masa a kasapulan nga agkaykaysa ken agtinay da iti nadumaduma a pamuspusan ti pannakilaban tapno irupir dagiti karbengan ken itandudo dagiti interes da. Nasken a pagtitiponen ti intar da kadagiti unyon ken nadumaduma a langa dagiti organisasyon kadagiti pabrika, komunidad iti kasyudadan ken kaaw-awayan, dagiti pagadalan, dagiti upisina ken dadduma pay.

Ti dangadang ti umili a Pilipino laban iti kina-kontra-umili ken kontra-pagilian ti rehimen Marcos ket paset ti kabuklan a panaglaban tapno gibusan ti intero a sistema a malakolonyal ken malapyudal babaen ti nailian-demokratiko a dangadang, kabilang ti nadumaduma a langa ti panaglaban, kangrunaan babaen ti armado a dangadang. Kasapulan a gibusan ti panagari dagiti dasig a mananggundaway ken manangidadanes. Kas pinakakonsentrado a rupa ti daytoy a bulok a sistema, ti pasista, aso-aso, parigat ken padagsen a rehimen US-Marcos ti pinakasentro a target ti panaglaban ti umili.

Agbaringkwas laban iti parigat ken padagsen a rehimen Marcos