Kusganong iasdang ang pakigbisog alang sa umento sa suhulan

,
Kini nga artikulo adunay hubad sa PilipinoEnglishHiligaynon

Misaka ngadto sa 7.7% ang implasyon sa bulan sa Oktubre (pinakataas gikan 2008), atubangan sa walay hunong nga pagsaka sa presyo sa lana, pagkaon, pabalay, tambal, edukasyon ug uban pang batakang panginahanglan. Labaw nga mikaylap ang grabeng kapit-os ug pag-antus sa katawhan ug makanunayong mihagba ang ang-ang sa ilang panginabuhi. Labaw pang migrabe ang pag-antus sa minilyong katawhan tungod sa sunud-sunod nga malukpanong pagbaha nga miguba sa ilang mga balay ug panginabuhian.

Nagpabungolbungol ug nagpabutabuta ang rehimeng US-Marcos II sa mga yangungo sa masang kabus. Nagdumili kini sa pagtubag sa gipangayo nga hinanaling mga lakang aron mahaw-as ang bagang duut sa katawhan nga naglunang sa kalisud. Padayon pa hinuong gipatuman ni Marcos Jr ang mga palisiyang neoliberal nga pipila ka dekada na nga mipiang sa lokal nga ekonomiya ug nagresulta sa labaw pang pag-antus sa mga mamumuo ug tibuok katawhan.

Padayon nga ginapatuman ni Marcos Jr ang palisiya sa baratong kusog-pamuo ug uban pang mga lakang aron agnihon ang langyawng kapitalistang negosyante isip sentral nga palisiya sa ekonomiya sa iyang gubyerno. Labaw pang mograbe ang krisis sa ekonomiya ug panginabuhian sa katawhan atubangan sa nagpadayon nga pag-us-us sa bili sa piso kontra dolyar, paspas nga pagdaku sa utang sa gubyerno, korapsyon ug pag-usik-usik sa pondo sa katawhan sa militar ug pulis.

Dili na makab-ot sa yanong katawhan ang ₱1,100 kada adlaw nga minimum nga kinahanglan sa usa ka lima-katawong pamilya (gitawag og “family living wage” o FLW) aron tubagon ang ilang inadlaw-adlaw nga panginahanglan. Halos katunga lamang niini ang ₱570/adlaw nga minimum nga suhulan sa mga mamumuo sa National Capital Region (pinataas sa tibuok nasud). Dakung ihap sa mga mamumuo ang nagadawat og mas ubos pa sa gitakdang minimum nga suhulan.

Dili na makasugakod ang panginabuhian sa mayorya sa masang anakpawis. Atubangan sa paspas nga pag-us-us sa panginabuhian, labaw nga mikusog ang makatarunganong singgit sa hut-ong mamumuo ug katawhang Pilipino alang sa hinanali nga umento sa suhulan ug sweldo. Sa lain-laing ang-ang ug natad sa pagsukol, ginaduso sa mga mamumuo ang pangayo nga patas-an ang ilang suhulan isip hinanaling lakang para makasugakod ang ilang mga pamilya taliwala sa grabeng krisis sa ekonomiya ug panginabuhian.

Ang pakigbisog alang sa mas taas nga suhulan ang tataw nga ekonomikanhong pakigbisog sa tibuok hut-ong mamumuo. Mas nahimo kining mahinungdanon atubangan sa paspas nga pag-us-us sa panginabuhian sa masang kabus ug tibuok katawhan. Kinahanglan nila kining kusganon ug militanteng iasdang atubangan sa pagbalibad sa kontra-mamumuong rehimeng US-Marcos II nga paminawon ang ilang mga pangayo. Labaw nga kinahanglan ang kaisog ug kalig-on nga makigbisog atubangan sa armadong pagpanumpo sa mga unyon ug organisasyon sa mga mamumuo ug masang naghago.

Para iduso ang pakigbisog alang sa umento sa suhulan, kinahanglang palapdon ug pakusgon ang kalihukang unyon, ug iasdang ang lain-laing porma sa hiniusang protesta ug kalihukang welga sa mga mamumuo. Unsamang makab-ot sa pakigbisog alang sa umento sa suhulan, ingonman ang pagbatok sa kontraktwalisasyon ug pagpamaayo sa kundisyon sa mga pabrika, nakasandig sa aktwal nga gikusgon, kapasidad, gilapdon, kalagsik ug organisasyon sa kalihukang unyon sa kinatibuk-an, ug sa militanteng unyonismo sa partikular.

Tungod sa walay puas nga atake sa mga unyon sa milabayng tulo ka dekada, gamay kaayo ang ihap karon sa mga unyon (anaa lamang sa 6% sa mga empresang adunay dili moubos sa 20 ka mamumuo niadtong 2020). Kinahanglang ihimugso ang usa ka kalihukan alang sa malukpanong pagtukod og mga unyon sa pinakadaku ug pinakadaghang ihap sa pabrika ug empresa. Kinahanglang pakusgon kini isip mga sentro sa militanteng pagprotesta sa mga mamumuo.

Sa umalabot nga mga semana ug bulan, kinahanglang abton ug pukawon ang minilyong mamumuo pinaagi sa usa ka lapad nga kampanyang propaganda ug edukasyon sa mga pabrika ug komunidad, lakip na sa mga upisina ug eskwelahan, aron ipatin-aw ang kahusto, kamatarunganon ug kahinanali sa pagpataas sa suhulan ug sweldo atubangan sa krisis sa ekonomiya ug panginabuhian, ug ibutyag ang dunot ug hiwi nga rason ni Marcos ug sa iyang mga upisyal. Kinahanglang kolektibong ipakita sa mga mamumuo ug masang kabus ang ilang mga mulo pinaagi sa lain-laing porma ug gidak-on sa mga lihok-protesta sa mga pabrika ug kadalanan.

Kinahanglan usab nga paningkamutang tapukon ang pinakalapad nga han-ay sa organisadong mamumuo para tukuron ang panaghiusa aron itukmod ang reaksyunaryong estado nga tubagon ang makatarunganong pangayo alang sa pangkinatibuk-ang umento sa suhulan, nasudnong minimum nga suhulan, ug pagbasura sa kontra-mamumuong mga balaod nga RA 6727 nga nagtukod sa masiaksiakong sistema sa “wage regionalization,” ug RA 6715 (o Herrera Law) nga naghatag-dalan sa sistema sa kontraktwalisasyon sa trabaho.

Walay-hunong ang pag-us-us sa ekonomiya sa nasud tungod sa padayon nga pagpatuman sa mga palisiyang neoliberal nga samot pang mipiang sa lokal nga ekonomiya ug grabe pang nagpaantus sa mga mamumuo ug sa tibuok katawhan. Dugay nang gipalungtad sa mga kapitalista ang palisiya sa baratong kusog-pamuo, bangis nga kundisyon sa trabaho sa mga pabrika ug pagpangulipon sa hut-ong mamumuo nga nagyatak sa mga katungod sa pamuo. Labing tataw kini sa mga engklabo sa pamuo kung asa, luyo sa retorikang “kalamboan,” nag-ilaid ang mga mamumuo sa pinakabangis nga porma sa pagpahimulos, ug ginahikot ang nasud sa atrasadong kahimtang, sa kaayuhan sa mga higanteng langyawng kumpanya.

Taliwala sa nagkagrabeng krisis sa ekonomiya, kinahanglan usab nga tukuron ang pinakalapad nga panaghiusa sa masang anakpawis ug mga demokratikong hut-ong aron ipanghingusog ang pangayo alang sa trabaho, pagbasura sa mga pabug-at nga buhis, pagkontrol sa presyo sa mga palaliton, pagdepensa sa katungod sa pabalay, pagbatok sa mga magun-ubong mga proyekto, pagduso sa pagpalapad sa katilingbanong serbisyo ug uban pang mga lakang para sa kaayuhan sa katawhan.

Niini nga mga pakigbisog, ang lapad nga kalihukan ug pagsukol sa mga mamumuo sa pabrika ug kadalanan alang sa umento sa suhulan ang pinakaimportante. Sa ingon niining paagi, mahimo sa hut-ong mamumuo nga mangulo sa mga ekonomikanhong pakigbisog sa katawhan.

Ang pakigbisog alang sa umento sa suhulan dili makuha sa usa lang ka pamilok. Kung balik-lantawon ang kasaysayan, maamguhan ang kamahinungdanon sa nagkadakung protesta sa mga mamumuo ug katawhan. Sa pikas bahin, ang pagpukan sa mga unyon ug pagpiang sa mga pakigbisog sa mamumuo ang nahimong nag-unang hinungdan kung paunsa gilansang ang suhulan ug dili na makasugakod sa pagsaka sa gasto ug tinuod nga bili sa kusog-pamuo.

Kadaghanan sa kasamtangang henerasyon sa mga mamumuo wala pa nakasinati sa lapad nga welga ug protesta sa kadalanan nga susama niadtong dekada 1980. Kinahanglang tabangan silang magtuon-balik sa kasaysayan ug isilsil sa ilang alimpatakan ang pag-ila sa ilang kusog nga nakasandig sa ilang mga unyon ug hiniusang protesta.

Kinahanglang gamiton ang maong malukpanong kampanya aron pakusgon ang pagsukol sa pasistang pagpanumpo ug iduso ang katungod sa pag-unyon ug gawasnong pagpadayag. Ang pakigbisog alang sa umento sa suhulan kinahanglang hugot nga isumpay sa pagsukol sa palisiya sa baratong kusog-pamuo ug uban pang mga palisiyang dikta sa imperyalismo nga nagpalisudlisud sa katawhan. Ingonman, kinahanglang idugtong sa mga mamumuo ang ilang pakigbisog sa mga antipyudal ug antipasistang pakigbisog sa kabanikanhan.

Kinahanglang kusganong i-abante ang kahimatngon sa masang mamumuo aron hingpit nga masabtan ang kapitalistang pagpahimulos gawas sa ubos nga suhulan, ingonman, sa koneksyon sa kalihukang mamumuo sa kalihukan aron kab-oton ang nasudnong kagawasan ug tinuod nga demokrasya.

Kusganong iasdang ang pakigbisog alang sa umento sa suhulan