Pang-aabuso sa karapatang-tao, iigting sa patuloy na girian ng mga heneral

,
Ang artikulong ito ay may salin sa EnglishBisaya

Iigting ang mga pang-aabuso sa karapatang-tao habang nagpapatuloy ang girian ng mga heneral sa ilalim ng tambalang Marcos-Duterte. Nagsimula ang mga giriang ito noong kalagitnaan ng 2022 at sumambulat sa unang mga araw ng 2023. Ang mga “bangayan” na ito ay sumasalamin sa malalim na kontradiksyon sa hanay ng magkaka-alyadong dinastiya sa pulitika at pangkatin sa loob ng naghaharing rehimeng Marcos.

Sa layong matigil ang balyahan para sa kurakot at apulain ang namumuong disgusto na maaring tumungo sa destabilisasyon, binalasa ni Ferdinand Marcos Jr ang mga susing pusisyon sa depensa, militar at pulisya. Sinipa niya sa pwesto ang itinalaga niyang upisyal at ibinalik ang pinakamasasahol na mga heneral na nagsilbi sa panahon ng rehimeng Duterte.

Nagsimula ang rigodon sa muling pagtatalaga kay Gen. Andres Centino bilang chief of staff ng Armed Forces of the Philippines (AFP), ang pusisyong iginawad ni Marcos kay Lt. Gen. Bartolome Bacarro, kinilalang “manok” ni Unang Ginang Liza Araneta-Marcos at ng noo’y Executive Sec. Vic Rodriguez. Bilang protesta sa walang dangal na pagsipa kay Bacarro, nagbitiw bilang officer-in-charge ng Department of National Defense (DND) si dating Gen. Jose Faustino, Jr. Sinundan siya sa pagresayn ng lima pang senyor na mga upisyal ng DND. Ipinalit sa kanya si Gen. Carlito Galvez Jr, dating presidential adviser on the peace process at hepe ng sobrang palpak at batbat sa korapsyong pagtugon ng rehimeng Duterte sa pandemyang Covid-19.

Pinakahuling sinipa sa pusisyon si Prof. Clarita Carlos, na nauna nang pinag-initan ng mga heneral dahil sa panawagan niyang bawasan ang badyet ng NTF-Elcac. Ipinalit sa kanya ang ultra-militaristang si Gen. Eduardo Año bilang National Security Adviser (NSA).

Habang nag-aagawan ang mga heneral at koronel sa matatabang pusisyon ng AFP, isinailalim naman sa “full alert” ang buong pwersa ng Philippine National Police (PNP). Ayon sa burges na midya, may kumalat na memo tungkol sa tangkang kudeta at destabilisasyon. Sinundan ito ng pakitang-tao na pagpapabitiw sa 800 pulis-heneral sa kanilang mga pusisyon.

Sa harap ng tinaguriang “laro ng mga heneral,” nagpahayag ng pagkabahala ang mga progresibo at demokratikong organisasyon dahil lalong iigting ang mga pang-aabuso sa karapatang-tao at mga krimen sa digma. Kilala sina Año, Galvez at Centino sa pinakabrutal at pinakamaruruming galaw sa gera kontra-mamamayan. Mahaba at madugo ang listahan ng kanilang mga paglabag sa karapatang-tao at mga internasyunal na makataong batas. Matatandaang ang mga ito, kasama ang dating adviser ng NSA na si Gen. Hermogenes Esperon, ang pinakamalalaking balakid sa usapang pangkapayapaan.

Lalong humigpit ang paghawak ng militar sa burukrasyang sibil sa pagkahirang kina Año, Galvez at Centino. Alinsunod sa doktrinang “anti-terorismo” at anti-komunistang kontra-insurhensya ng US, ang militar ay magpapatuloy sa pagtukoy at pagdikta sa mga patakaran ng estado at ilalagay ang mga ahensyang sibilyan sa kontrol nito tulad sa ipinaiiral ng National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-Elcac).

Sa pagbalik ng mga heneral ni dating pangulong Duterte, aasahang magpapatuloy ang mga brutal na taktika sa kontra-insurhensya. Hahadlangan nila ang usapang pangkapayapaan sa pagitan ng National Democratic Front of the Philippines at Government of the Republic of the Philippines. Ang bokabularyong alam lamang nina Año, Galvez at Centino ay solusyong militar. Ang kapayapaang alam lamang nila ay ang “kapayapaan ng sementeryo”.

Sa harap nito, inatasan ng Partido ang lahat ng mga komite nito, gayundin ang mga yunit ng BHB na samantalahin ang mga girian, kalituhan at maniobrahan sa loob ng AFP at PNP. Dapat silang maglunsad ng propaganda at edukasyon sa loob ng militar at pulis, laluna sa pinakamababang hanay para hikayatin silang talikuran ang bulok na organisasyon at makipagtulungan sa rebolusyonaryong mga pwersa.

Anito, ang mga giriang ito ay uuntol at uuntol sa mga operasyong kontra-insurhensya, laluna kung may mga maniobrang kudeta at kontra kudeta ng mga tropa. Dapat mag-inisyatiba ang BHB at paigtingin ang gawaing militar at pulitika sa buong bansa at umani nang malaki sa harap ng kaguluhan ng kaaway.

Pang-aabuso sa karapatang-tao, iigting sa patuloy na girian ng mga heneral