Kinakalampag ng mga magsasaka at manggagawang bukid sa Batangas ang mga ehekutibong ahensya, LGU at pambansang gubyerno na bigyang solusyon ang krisis sa industriya ng asukal. Lumagablab ang galit ng mga Batangueño nang magsara ang tatlong mayor na departamento ng Central Azucarera de Don Pedro Inc. (CADPI) sa Nasugbu noong Disyembre 15, 2022.

Malawak ang hanay ng mamamayang apektado ng pagsasara ng CADPI. Dahil wala nang mag-iilo ng tubó, wala nang kita ang mga magsasaka sa tubuhan lalo ang mga manggagawang bukid. Natutuyo at nabubulok ang mga tubó na bagong gapak. Namumroblema pati mga drayber at pahinante ng trak na wala nang hahakuting tubó. Malulugi rin ang mga plantadores lalo na’t kalagitnaan ng milling season o panahon ng pag-iilo.

Hindi nakikitang solusyon ng mga Batangueño na dalhin ang kanilang mga tubó sa isa pang ilohan na URC-SURE, dating Batangas Sugar Central sa Balayan dahil maliit lamang ang kapasidad ng URC-SURE. Mayroong kapasidad na 4,500 MT ng hilaw na asukal ang URC-SURE habang 12,000 ang sa CADPI.

Biglaang pinasara ng Roxas Holdings Inc. (RHI), may-ari ng CADPI, ang Boiler, Steamer at Milling Department ng asukarera nang walang abiso sa mga nabanggit na sektor. Agad nawalan ng trabaho ang 125 regular na manggagawa ng asukarera, mga security guard at inspector.

Mahigpit na nilabanan ng Batangas Labor Union at Professional Technical Workers Union, mga unyon sa loob ng CADPI, ang pagsasara ng asukarera. Kinundena naman ng National Congress of Unions in the Sugar Industry of the Philippines ang pagtatanggal sa 125 manggagawa ng CADPI bilang anyo ng paglalansag ng unyon.

Noong Enero 9, bumoto ang dalawang unyon sa CADPI para mag-strike. Napwersa nito ang management ng CADPI at Department of Labor and Employment (DOLE) na harapin ang mga inagrabyadong manggagawa. Nakamit ng unyon ang settlement na P100 milyon para sa 97 empleyado sa negosasyon noong Enero 24.

Hiling ng mga Batangueño

Sa isang sulat sa Sugar Regulatory Administration (SRA), nangatwiran ang RHI na isinara nito ang ilang bahagi ng CADPI dahil mababa na ang kaledad ng tubó at hindi sapat ang suplay ng asukal. Kulang umano ang kanilang kinikita para isustine ang operasyon ng tatlong departamento at bumili ng mga bagong kagamitan ng asukarera.

Pero ayon sa Sugarfolks Unity for Genuine Agricultural Reform (SUGAR), “Hindi kasalanan nating magtutubó kung bakit lumiliit ang produksyon ng tubó nitong mga nakaraang taon. Ito ay dahil sa Land Use Conversion at halos walang suporta mula sa pamahalaan para mas tumaas ang produksyon ng tubó.”

Dagdag pa, pinanatili ng RHI na bukas ang Refinery Department ng CADPI. Bagamat tumigil na sa pagtanggap ng tubó ng mga magsasaka, makakapagtuloy ito ng pagrerepina dahil gagamit ang CADPI ng inimport na hilaw na asukal (raw sugar) na nabibili sa napakababang halaga ng P450.00/sako. Malaki ang kikitain ng RHI dahil kayang ibenta ang refined sugar nang hanggang P3,250.00/sako sa merkado.

“Ang pagsasarang ito ng asukarera ay lalong papatay sa lokal na industriya ng asukal. Babahain ng mga inangkat na asukal ang ating merkado at kapag namonopolyo na ito ng mga kartel ng asukal, tiyak na tataas lalo ang presyo nito. Aba, ay di lalong wala nang tamis ang ating kapeng barako!,” panawagan ng SUGAR.

Hiling ng apektadong mamamayan, akuin na ng gubyerno ang pangangasiwa sa CADPI at muli itong buksan para magtuloy ang pag-iilo ng tubó at maisalba ang kanilang kabuhayan. Iginiit din nila ang subsidyo para sa mga nawalan ng kabuhayan at mga plantadores para pasiglahin ang lokal na industriya ng asukal. Sa CADPI dinadala ang mga tubó mula sa Calatagan, Lian, Nasugbu, Tuy, at ilang bahagi ng Cavite, Quezon at Laguna para iproseso at gawing asukal.

Kaugnay nito, nagsama-sama ang iba’t ibang grupo sa Batangas at naglunsad ng petisyon nitong Enero. Nakahain ang petisyon sa Department of Agriculture (DA), Department of Labor and Employment, SRA at DA Sec. at pangulo ng GRP na si Ferdinand Marcos, Jr. Nagkaroon din ng mga pagkilos at dayalogo mula antas LGU hanggang sa DA.###