Agtultuloy a palpalawaen ti US ti presensya militar daytoy iti Asia, kabayatan nga adda daytoy iti tengnga ti posible a lumawa nga armado a risiris iti Middle East, ken ti bimmayagen a gerra a proxy nga inrussuat daytoy iti Ukraine laban iti Russia.

Iti Pilipinas, pair-iruten ti US ti kontrol iti Armed Forces of the Philippines babaen iti agsasaruno a war games ken permanente a panagpwesto kadagiti tropa ken ramit militar iti kadagaan ken baybay ti pagilian. Aniaman nga aldaw, dagiti dadakkel a bapor daytoy nga addaan karga a drone, eroplano a panggubat ken rinibu a tropa ket masarakan iti uneg ti teritoryo a baybay ti Pilipinas wenno kaabay a baybay iti linged ti “freedom of navigation operations.”

Saan a bumaba iti 12 dadakkel a war games a karaman ti militar ti Pilipinas ti inrussuat ti US katinnulong ti rehimen Marcos. Awan pay ditoy ti kadakkel, nu saan man dakdakkel a unilateral, bilateral ken multilateral a war games nga irusrussuat daytoy iti soberano a baybay ti pagilian nga awan partisipasyon, awtoridad wenno uray kaammoan ti papet nga estado ti Pilipinas.

Palalaoken ti US iti war games saan laeng dagiti bukod a tropa, nu di ketdi dagiti alyado a tropa manipud Europe, North America ken Asia. Iti kadagaan, adda kabuklan a 40,000 tropa a limmaok iti war games ti US. Kadakkelan kadagitoy ti Balikatan 2023, nu sadinno a 12,200 tropa nga Amerikano (iti kabuklan a 17,600) ti karaman kadagiti panagpabittak ti kanyon, panagitinnag ti bomba, panagpatayab kadagiti misayl, panagtreyning iti panagraut ken dadduma pay.

Paset dagitoy iti 496 nagtulagan nga aktibidad militar ti US iti pagilian iti 2023. Iti kasta, intero a tawen a mapaspasamak dagiti aktibidad militar ken operasyon a sibil-militar nu sadinno ket sibubukel a nakapauneg dagiti pwersa ken makinarya ti AFP iti kontrol ti militar ti US.

Tapno makapagpasangbay ti dumakdakkel a bilang dagiti tropa nga Amerikano, todo ti panangtarimaan kadagiti “EDCA site” wenno dagiti base ken pasilidad militar nu sadinno adda ekstra-teritoryal a karbengan ti US. Saan a bumaba iti 15 pasilidad iti 32 inaprubaran a proyekto kadagitoy a base ti ap-apuraen ita a lippasen ti paspasurut nga AFP. Kaudian a nalpas ti 3-kilometro a pagpatayaban iti Basa Airbase iti Pampanga.

Ninayonan pay daytoy ti 63 “baro a pasilidad,” basar iti panag-miting ti Mutual Defense Board-Security Engagement Board idi Setyembre. Inkeddeng met iti nakuna a miting ti panagirussuat ti nasuruk 500 war games ken dadduma pay nga aktibidad militar iti 2024. Kagiddan daytoy, impablaak ti dua nga estado ti panagnayon kadagiti base iti agrara-iran a siyam nga “EDCA site.”

“Pwersa a pang-atake” iti China

Idi Setyembre, impablaak ti US ti panagipakat ti Marine Rotational Force-Southeast Asia (MRF-SEA), maysa a task force a ti rebbengen na ket agirussuat ti “agtinnalikod” a war games iti rehiyon. Inrussuat daytoy ti Sama-Sama 2023 a nagtaray iti 12 aldaw idi Oktubre ken linaukan ti nasurok 1,000 tropa manipud US, Pilipinas, Australia, Canada, France, Japan, Malaysia ken United Kingdom.

Manipud met Nobyembre 9, inrussuat daytoy ti Kamandag 7 iti Palawan, Zamboanga, Tawi-Tawi ken Batanes, kalaok ti 3,000 tropa manipud iti Pilipinas, US, South Korea ken Japan. Sakbay daytoy, insayangkat ti US iti Philippine Sea ti 5-aldaw a Multi-Large Deck Event manipud Nobyembre 4, maysa a war games nga awan partisipasyon ti AFP.

Maikadua tawenen nga impakat ti US ti MRF-SEA tapno agserbi kas “forward-positioned” wenno abante a tropa ti US iti Southeast Asia. Us-usaren daytoy a linged ti lehitimo nga arungaing dagiti Pilipino laban iti agresyon ti China iti West Philippine Sea tapno makapagtalinaed ti dakkel a bilang dagiti tropa iti teritoryo ti pagilian.

Laksid iti war games kadagiti teritoryo ti Pilipinas, irusrussuat ti MRF-SEA ti Cooperation Afloat Readiness and Training iti Brunei, Marine Exercise iti Indonesia, ken Exercise Valiant Mark iti Singapore. Nakapokus dagitoy kangrunaan iti panangsanay kadagiti soldado a Marines ti US, “katinnulong” dagiti “lokal nga buyot,” tapno agbalin a pwersa a pang-atake wenno strike force ti US Navy. Maipasurot daytoy iti Force Design 2030 ti US Marine Corps nga addaan panggep nga isagana dagiti makuna a yunit iti pagsagsaganaan daytoy a gerra nabal laban iti China.