Ang paskwa, para sa kadam-an sang mga overseas Filipino workers (OFW), ang indi lang isa ka panahon sang kahiwatan kundi panahon man sang tuman nga kahidlaw kag paghandum. Ang ila pinakaginahandum nga regalo: ang makaupod ang ila mga pinalangga sa kabuhi.

Sa tunga sang lubha nga krisis sa ekonomiya, mga hangkat pangkatilingban, kag padayon nga pampulitika nga kinagamo sa bilog nga kalibutan, madamo sang OFW ang nagapangatubang sa pait nga kamatuoran nga ang ila nga handum nga pagpauli ang mahimo nga indi mahitabo subong nga Paskwa ukon sa madali nga palaabuton.

Ginahanduraw nila ni Miriam, isa ka caregiver, kag Ana, isa ka domestic worker, sa United Kingdom, ang handum sang madamo nga OFW nga gusto makapauli apang nagakapunggan sang madamo nga mga sablag. “Kung kami lang ang masunod, gusto-gusto namon nga makapauli. Pero pwerte ka mahal sang plete kag masami kami nga ginapunggan sang kabudlay nga kahimtangan sa Pilipinas. Kung indi kami makabalik diri, paano na lang?” hambal nila.

Para naman kay Carlos, isa ka seaman nga temporary nga nagdungka sa Southampton, England, “indi bale na nga wala ako sang noche buena, ang importante nga makapadala ako sang kwarta kag regalo sa akon pamilya. Bisan man lang sa amo nga pamaagi mabatyagan sang akon pamilya nga upod ko nila sa subong nga Paskwa.”

Ginatantya nga yara sa labaw ukon kulang sa 300,000 ang migranteng Pilipino sa United Kingdom, ini na ang pinakadako nga populasyon sang mga OFW sa bilog nga Europe. Samtang, nagapabilin nga yara sa 7% sang kabilogan nga populasyon sang mga seafarer sang kalibutan mga Pilipino.

Komun ang handum nila tanan: edukasyon para sa ila mga kabataan, isa ka maayo nga puluy-an, kag mabakod nga bwas-damlag sa Pilipinas para sa ila mga pinalangga sa kabuhi. Sa pihak sini, ang mga palaligban pampinansya, pagkahagmak sa utang, kawad-on sang seguridad kag kawad-on sang paglaum sa Pilipinas ang padayon nga nagapabudlay sa ila sitwasyon. Kasan-o lang, naggwa ang isa ka kuno pagtuki sang gubyerno nga nagahambal nga madamo kuno sang OFW ang “nagaplano” nga magpauli pagkatapos sang lima ka tuig sa iban nga pungsod. Indi ini matuod sadto, kag ilabi nga sumbag sa bulan ini subong.

Ang nagalala nga krisis sa ekonomiya sa Pilipinas nga ginkinaiyahan sang paghabok sang presyo sang mga balaklon kag sandigan nga serbisyo, kawad-on sang duta nga ulumhan kag trabaho, kag wala-tuo nga mga paantus nga patakaran sang gubyerno ang nagatuga sang kawad-on sang kasiguradohan sa pagpauli sang mga OFW. Kalabanan sa ila ang naggwa sa pungsod tungod wala sang trabaho nga may makabuhi nga sweldo sa Pilipinas. Nagakabalaka sila nga kung magbalik sila sa Pilipinas, mahimo nga magdoble ukon magtriple ang ila dugang nga pinansyal nga palas-anon kag kawad-on sang seguridad sa trabaho.

Ang mga kontra-migrante kag kontra-mamumugon nga patakaran, pagtaas sang bili sang pangabuhi kag kawad-on sang trabaho sa Pilipinas ang nagapanguna nga kabangdanan kung ngaa nagapang-alang-alang ang mga OFW nga magpauli. “Ang plano nga magpauli, ara lang na permi. Pero permi namon nga kinahanglan timbangon ang madamo nga bagay. Indi ini basta-basta nga desisyon nga pwede talanaan sang lima ukon pila ka tuig lang,” hambal ni Carlos.

“Kung matuod nga gusto sang gubyerno nga magpauli ang mga OFW, dapat siguradohon nila nga may bastante nga oportunidad para sa amon para mabuhi kami kag masakdag namon ang amon mga pamilya. Madugay na nga ginahambal nga ang mga remitans sang mga OFW ang salbabida sang aton ekonomya, pero ngaa tubtob subong, wala pa sa gihapon pag-uswag? hambal ni Miriam.

Dugang pa ni Ana, “ Matapos mabalitaan namon si Presidente (Marcos), permi ang pag-abroad. Mayo pa siya kung luyag niya mag-abroad kag magpauli sa pungsod, bisan san-o niya gusto, puwede niya mahimu. Mga “official trip “ kuno ini, halin sa kaban-manggad sang pungsod. Didto bala nagakadto ang mga remitans namon?”

Suno sa Migrante International, agud masolbar ang problema sang pwersahan nga migrasyon sang mga Pilipino mamumugon, indi ang patakaran nga labor export kundi ang trabaho kag makabuhi nga sweldo sa Pilipinas ang dapat nga sabat sang gobyerno.

Sadtong Disyembre 18, ginkomemorar sang mga migranteng mamumugon kag ang ila nga mga pamilya ang internasyunal nga adlaw sang mga Migrante sa pamaagi nga pagkundena sa rehimeng Marcos sa pagbalewala sini sa hinanali nga mga halambalanon sang mga OFW kag migranteng Pilipino kadungan sa pagpaigting sini sa programa nga labor export.

Samtang, sa pihak sa mga pagpanghangkat kag malayo, padayon nga nagalaum ang mga OFW nga sa mga inadlaw, makapauli man sila kag makaupod ang ila nga mga pinalangga sa kabuhi sa isa ka matuod nga mahamungayaon nga Paskwa para sa ila mga pamilya kag sa sosyedad Pilipino.