Ang pasko, alang sa mayorya sa mga overseas Filipino worker (OFW), dili lamang usa ka panahon sa pagsaulog kundili panahon usab sa grabeng kamingaw ug pangandoy. Ang ilang gikahinamang regalo: ang makauban ang ilang mga minahal sa kinabuhi.

Taliwala sa grabeng krisis sa ekonomiya, mga hagit sa katilingban, ug sa nagapadayong pulitikanhong kaguliyang sa tibuok kalibutan, daghang OFW ang nag-atubang sa mapait nga kamatuuran nga ang ilang pangandoy nga makauli mamahimong dili matuman karong Pasko o sa umalabot.

Gisalamin nilang Miriam, usa ka caregiver, ug Ana, usa ka domestic worker, sa United Kingdom, ang pangandoy sa daghang OFW nga natinguha nga makauli apan napugngan sa daghang mga babag. “Kung kami lang ang mahukmanon, gusto kaayo nakong makauli. Apan mahal kaayo ang pamasahe ug kanunay kaming ginapugngan sa hilabihan ka lisud nga sitwasyon sa Pilipinas. Kung dili mi makabalik dinhi, unsaon na lang?” matud nila.

Para usab kang Carlos, usa ka seaman nga temporaryong midunggo sa Southampton, England, “Oki lang nga wala koy noche buena, ang importante makapadala ko og kwarta ug regalo sa akong pamilya. Bisan sa maong paagi mabati sa akong pamilya nga kauban ko nila karong Pasko.”

Gibanabanang kapinkun-kulang 300,000 ang migranteng Pilipino sa United Kingdom, kini na ang pinakadakung populasyon sa mga OFW sa tibuok Europe. Samtang, nagpabiling anaa sa 75% sa kinatibuk-ang populasyon sa mga seafarer sa kalibutan mga Pilipino.

Komun ang pangandoy nilang tanang: edukasyon alang sa ilang mga anak, usa ka maayong panimuyo, ug estable nga kaugmaon sa Pilipinas alang sa ilang mga mahal sa kinabuhi. Luyo niini, ang mga hagit pangpinansya, pagkalubong sa utang, kawalay seguridad ug kalauman sa Pilipinas ang padayong nagpalisud-lisud sa ilang mga sitwasyon.

Kanhi lang, migula ang usa pagtuki sa gubyerno nga nagsulting daghan kunong OFW ang “nagplano” nga mouli human sa lima ka tuig sa ubang nasud. Dili kini tinuod, ug labaw nga dili kini mahitabo karon.

Ang nagkagrabeng krisis sa ekonomiya sa Pilipinas nga nagkinaiya sa pagsaka sa presyo sa mga palaliton ug batakang serbisyo, kawalay yutang maugmad ug trabaho, ug walag too nga paantus nga mga palisiya sa gubyerno nga nagresulta sa kawalay-kasiguruhan sa pag-uli sa mga OFW. Mayorya kanila ang migawas sa nasud tungod kay walay trabaho nga adunay makabuhing suhulan sa Pilipinas. Nabalaka sila nga kung mouli sila sa Pilipinas, moduble o triple ang ilang problema sa pinansya ug kawalay seguridad sa trabaho.

Ang mga kontra-migrante ug kontra-mamumuong palisiya, pagsaka sa galastuhon sa panginabuhi ug kawalay trabaho sa Pilipinas ang nag-unang hinungdanan kung nganong nagduhaduha ang mga OFW nga mouli. “Ang plano nga mouli, kanunay naa. Apan kinahanglan namong pirme timbangon ang daghang butang. Dili kini basta-bastang desisyon nga adunay lima o pipila ka tuig nga taning,” matud ni Carlos.

“Kung gusto gyud sa gubyerno nga mouli na ang mga OFW, dapat siguradohon nila nga aduna nay igong oportunidad alang kanamo, aron mabuhi mi ug mabuhi namo ang among mga pamilya. Dugay nang ginasulti nga ang mga remitans sa mga OFW ang salbabida sa ekonomiya nato, apan nganong hangtud karon, wala pa gihapoy paglambo?” saysay ni Miriam.

Dugang pa ni Ana, “Unya makabalita mi nga si Presidente (Marcos), makadaghang naglulinghayaw sa gawas sa nausd. May pa siya kung gustong mag-abroad ug mouli sa nasud, bisan kanus-a niya gusto, pwede niyang himuon. Mga ‘official trip’ kuno pero gikan sa pondo sa katawhan. Didto ba napadulong ang among mga remitans?”

Matud sa Migrante International, aron masulbad ang problema sa pugos nga migrasyon sa mga mamumuong Pilipino, dili palisiyang labor export kundili trabaho ug makabuhi nga suhulan sa Pilipinas ang angayang itubag sa gubyerno.

Niadtong Disyembre 18, gidumdum sa mga migranteng mamumuo ug ilang mga pamilya ang Internasyunal nga Adlaw sa mga Migrante pinaagi sa pagkundena sa rehimeng Marcos sa pagpasagad niini sa hinanaling mga isyu sa mga OFW ug migranteng Pilipino kadungan sa pagpagrabe niini sa programang labor export.

Taliwala sa mga hagit ug gilay-on, padayong nagsalig ang mga OFW nga sa usa ka adlaw, makauli sila ug makauban ang ilang mga minahal sa kinabuhi sa usa ka tinuod nga abundang Pasko alang sa ilang mga pamilya ug katilingbang Pilipino.