Koresponsal Dagiti bunga ti dangdang ti mannalon iti panawen ti El Niño idiay Negros
Iti sango ti tikag a gapuanan ti El Niño, naggun-od ti balligi ti masa a mannalon ken dagiti residente iti mano a barangay iti Negros iti sangsangkamaysa a panagtignay da para iti nainkalintegan nga ayuda ken suporta manipud iti reaksyunaryo a gubyerno. Ginasut a mannalon ti simmango ken nakidayalogo kadagiti lokal nga ahensya para kadagiti kadawatan da.
Iti maysa a barangay, dandani 500 a mannalon ti dimmar-ay iti asembliya idi Marso 30 tapno agirakurak kadagiti arungaing ken idatag dagiti kadawatan da kadagiti upisyal ti barangay ken syudad. Tinalantan da dagiti aktwal a kapadasan ken kinarigat a paspasaren da gapu iti tikag. Nagidutok da kadagiti mangibagi kadakuada iti tunggal sitio a nagsarita iti asembliya.
Inyebkas dagiti mannalon ti nasaknap a kinakirang ti danum (mainom ken pagtalon), kinaawan ti apit a nagresulta iti pannakailumlom da iti utang ken palalo a kinarigat, kinaawan ti taraon kabilang ti bagas, ken panagraira dagiti sagubanit kas ti uyek, gurigor, trangkaso ken dadduma pay gapu iti sobra a pudot.
Iti sango ti natured panagiruprupir dagiti mannalon, nagkari ti lokal a gubyerno nga agited kadagiti ramit tapno maibangon ti maysa a sentralisado a sistema ti padanum. Makinabang ditoy a sistema ti 33 a sitio ti barangay ken saan a bumaba iti 8,000 katao. Malaksid ditoy, naiduron met ti lokal a gubyerno nga agkari nga agited ti bagas, bin-i, abono ken tulong pinansyal.
Sentralisado a padanum met ti nagun-od ti maysa pay a barangay kalpasan a nakidayalogo da iti lokal a gubyerno. Dagus nga inawat ti tallo a dadakkel a sitio ti barangay ti hose ken dadduma pay a madagdagus nga ayuda kas ti bagas, sardinas ken sangkabassit a tulong pinansyal.
Pagnumaran met ti 100 a pamilya wenno 500 a katao iti tallo a sitio ti nasao a proyekto.
Nagserbi a mitsa ken inspirasyon kadagiti kabangibang a barangay iti Negros ti umuna a balligi a nagun-od dagiti mannalon. Agtigtignay ita dagiti mannalon—organisado ken ispontayo—tapno ilaban ti karbengan da ken rumbeng a masagrap da a tulong iti sango ti tikag nga ituntunda ti El Niño.
Nabaknang ti kapadasan ti masa a mannalon iti Negros iti dangadang para iti daga ken pagsayaatan da. Deka-dekadan a lablabanen da ti pasismo ti dadakkel nga apo’t daga ken ti reaksyunaryo nga estado. Nakagun-od da kadagiti balligi gapu iti nairut a panagkaykaysa ken saan a magungon a pangngeddeng da.
Segun iti Department of Agriculture idi Abril 19, dimmanunen iti ₱3.94 bilyon ti perdi ti El Niño iti agrikultura iti 11 a rehiyon. Segun iti departamento, apektado daytoy ti 6,065 ektarya a kataltalonan ken 73,713 a mannalon. Kakaruan a naapektaran dagiti isla ti Palawan, Negros ken Panay. Kadakkelan a naimaldit a perdi iti apit ti bagas (₱2.36 bilyon), sumaruno dagiti high-value crops (₱868.84 milyon) ken mais (₱669.44 milyon). Apektado met dagiti mangngalap a nagsagrap ti perdi nga aggatad ti ₱33.83 milyon.