Idi napan a tawen, nakaimaldit ti New People’s Army-Northeast Mindanao ti saan a bumaba ti lima nga insidente ti nadursok ken awan pilpilienna a panagbomba ken panagistraping ti Armed Forces of the Philippines iti Agusan ken Surigao del Sur. Iti nakalap nga impormasyon ti NPA-NEMR kadagiti apektado a komunidad, maysa a sibilyan ti nasugatan ken agingga ita ket saan pay a nasarakan. Nangipaay ti troma kadagiti residente dagiti panagbomba, nangruna dagiti ubbing ken natataengan, kasta met ti dadael kadagiti mula da ken iti aglawlaw. Rinubroban daytoy ti pungtot dagiti Agusanon ken Surigaonon kadagiti abusado a soldado.

Kagiddan dagiti panagbomba kadagiti nasedsed ken koordinado nga operasyon militar ket ti manangallilaw a Retooled Community Support Program (RCSP) ken Enhanced Community, Livelihood and Integration Program (E-CLIP). Kadagitoy a programa, nasaknap ti panaglipit ken pammutbuteng dagiti soldado kadagiti mannalon, kasta met ti iligal a panag-aresto ken sikreto a detensyon, ken puersado a panagpasurender kadakuada. (Basaen ti artikulo a “Kwarantina” a militar, pagbaludan dagiti “sumuko” a sibilyan iti Surigao del Sur iti isyu ti Ang Bayan, Abril 7, 2024.)

Dagitoy nga operasyon ti adda iti likod ti panagideklara ti AFP a “nawayan iti insurhensya” ti Agusan ken Surigao del Sur. Seryoso a panaglabsing dagitoy iti internasyunal a makatao a linteg ken dagiti protokol a mangmangted pateg iti pagsayaatan ken seguridad dagiti sibilyan iti panawen ti armado a risiris.

Dagiti insidente

Idi Marso 15, 2023, alas-6 ti malem, nagibulos ti maysa a rocket ken innem a daras a nag-istraping ti militar kadagiti kataltalonan ken nabantay a paset ti Barangay Pili, Bayugan, Agusan del Sur. Natennag dagiti bomba a pinatayab dagiti helikopter asideg iti kabalbalayan a nangibati kadagiti kapsula ti bomba kadagiti arubayan da. Gapu iti peggad nga intunda daytoy, kapilitan a nagbakwit dagiti residente iti barangay gymnasium.

Sakbay daytoy, pinaputokan ti NPA ti agop-operasyon a tropa ti 65th IB iti Barangay Pinanggalaan, iti nasao a prubinsiya idi Marso 14, 2023 alas-2 ti malem. Dua a soldado ti napatay.

Iti Barangay Maitom, San Martin, Prosperidad iti pareho a prubinsya, agdardaras a pinanawan dagiti mannalon dagiti pagtaengan da kalpasan nga immaweng ti panagbettak ti uppat a bomba manipud iti Super Tucano ken mapatta-patta a lima a kanyon idi Mayo 18, 2023. Napasamak daytoy iti kaadayo a 200 metro manipud kadagiti kalapaw da.

Mayo 18, 2023, nagitennag ti dua a bomba ti Philippine Air Force idi Hulyo 2023. Segun iti maysa a residente, maysa kadagiti kabarangayan da ti nasugatan idi nagbettak asideg iti balay na dagiti bomba. Maysa pay a residente, agingga ita ti saanda pay a mabirokan. Iti amak ti AFP a maamuan ti publiko ti krimen da, limed a pinaagasan ti lokal a gubyerno ti nadunor a sibilyan. Kalpasan ti insidente, kapilitan a pinagbakwit dagiti pulis dagiti residente iti pammutbuteng nga aramaten isuda ti NPA a “human shield.” Sakbay ti panagbomba, napuntaan ti NPA dagiti tropa ti 67th IB iti nabantay a paset ti nadakamat a baryo nu sadinno a dua ti napapatay ken maysa ti nadunor.

Idi Setyembre 2023, nakigtot dagiti residente nga adda iti taltalon da iti napigsa a panagbettak ti uppat a bomba a naitennag manipud iti ere. 300-500 metro laeng manipud iti kalapaw da ti tantya a distansya dagiti nagbettak a bomba. Iti amak a mapuntaan, dagus a pinanawan dagiti mannalon ti taltalon.

Iti Barangay La Purisima, Prosperidad, Agusan del Sur, nadadael dagiti mula a niyog, saba ken dadduma pay a prutas kadagiti kataltalonan a nagtennagan ti uppat a bomba usar ti Super Tucano idi parbangon ti Setyembre 30, 2023. Walo a bala ti kanyon ti nabulosan tapno puntaan ti lugar a pagin-inanaan idi ti maysa a yunit ti NPA. Kalpasan ti panagbomba, nakarinnupak ti NPA dagiti tropa ti 3rd Special Forceas Company nu sadinno a dua a corporal, maysa a sarhento ken maysa a Private First Class ti naiyulat a napatay.