Dagiti iskema ti iligal a panagikkat kadagiti mangmangged
Forced leave, floating status, furlough, on-call basis—sumagmamano laeng dagitoy iti nadumaduma nga iskema dagiti kapitalista iti pleksible a panagtegged a mangmangted dalan iti nasaknap a panagikkat kadagiti mangmangged. Kadagitoy a sistema, kiskissayan ti kapitalista ti trabaho dagiti mangmangged ti maysa nga aldaw agingga ti innem a bulan. Mabalin nga adda ti paset na a nabayadan ti puersado a panagpabakasyon, ngem iti kaaduan ket awan ti maaw-awat a sueldo dagiti mangmangged kadagitoy nga aldaw wenno bulan.
Paset ti neoliberal a patakaran iti tegged ti kakastoy a pleksible a sistema. Idi pay 1985 a pinalubosan ti estado dagiti kapitalista nga agkissay ti regular nga aldaw ti trabaho iti linged ti “panangisalbar iti negosyo.” Kasapulan laeng nga iyulat da a nabuntog wenno nakirang ti order wenno dagiti proyekto tapno maawtorisa a saan pastreken iti trabaho dagiti mangmangged da.
Nakalanad iti linteg a nasken a temporaryo daytoy nga urnos, ngem iti sobra a bayag nga awan ti sueldo, adu a mangmangged ti mapilitan nga agikkat tapno agbirok ti sabali a pamastrekan. Marikrikusan ti panagikkat da ti responsibilidad ti kapitalista a mangted kadagiti benepisyo kas ti severance pay ken makalikliklik dagitoy kadagiti kaso nga iligal a lockout wenno panagserra ti pabrika. Ilemlemmeng met daytoy nga urnos ti kinapudno a ti rinibo a mangmangged a nakakategorya nga addaan trabaho, iti aktwal ket awanan trabaho.
Kimmaro ti kastoy nga urnos idi panawen ti pandemya idi insuspindi wenno kinissayan ti adu a kumpanya dagiti operasyon da. Ginundawayan ti kapitalista ti krisis ken induron na ti panangilayon ti panagkissay iti aldaw ti trabaho agingga ti maysa a tawen. Nakaro daytoy nga iskema iti business process outsourcing (BPO wenno dagiti call center), industriya ti bado, elektroniks ken information technology. Iti sektor pay laeng ti BPO, 4 iti tunggal 10 a mangmangged ti naikabil iti “floating status” nga awanan bayad. Adu kadakuada ti saanen a naisubli iti trabaho. Idi “balbaliw a maluktan” ti ekonomya, kinakurang met dagiti “order” wenno kinabuntog ti proyekto ti inrason dagiti kapitalista tapno temporaryo agingga permanente nga ikkaten iti trabaho dagiti mangmangged. Kabilang ditoy ti rinibo a mangmangged kadagiti pabrika iti Mactan Export Processing Zone a naikabil iti floating status sakbay a naglayon a nasisante da idi 2022-2023.
Idiay Laguna daytoy Abril, inpasidong ti Nexperia Philippines iti “temporary a terminasyon” ti 54 a mangmangged na iti sumaruno nga innem a bulan. Nayon pay a 72 ti maikabil iti pareho nga istatus inton Setyembre. Kaudian daytoy a maniobra iti serye ti panagikkat iti pabrika iti rason a “kimmapsut” ti produksyon ti kumpanya.
Idiay Pampanga, apektado ti 1,000 a mangmangged ti pabrika ti Luen Thai Philippines, kumpanya nga agar-aramid ti nangina a bag, iti forced leave ken kinaawan ti sueldo manipud Enero agingga Marso. Tapno lusutan ti responsibilidad na, nagdeklara ti kapitalista a bimmaba ti produksyon iti pabrika uray pagtaltalinaeden daytoy ti agraraira a tukad ti produksyon.
Tapno sippawen dagiti nakabakante a trabaho, inngato ti kapitalista ti kota ti nabatbati a mangmangged agturong ti 130-180 a handbag iti inaldaw. Ti saan a makaabot iti kota ket mapangpangtaan a maikabil met iti forced leave. Awan ti inted ti kapitalista a kasiguraduan a maisubli iti trabaho dagiti naipauneg iti daytoy nga iskema.
Idiay Bataan, nasurok makatawenen nga adda iti “forced leave” dagiti mangmangged ti Universal Weavers Corporation, maysa a pabrika dagiti alikamen ken arwaten a pang-medikal. Rason ti kumpanya, awanen ti “maipapaaramid ken order” kadakuada isu a saandan a pastreken dagiti mangmangged. Ammo dagiti mangmangged nga adda dagiti order iti kumpanya ngem pilpilien daytoy nga ipan idiay Cambodia ti produksyon gapu ta nalaklaka ken barat da nga agpasueldo idiay. Lumikliklik met ti kumpanya iti responsibilidad na nga ited ti benepisyo da a 13th month pay ken dadduma pay.
Nagpapirma pay ti maneydsment ti waiver nga uman-annugot daytoy nga agsapul ti sabali a trabaho dagiti mangmangged bayat a naka-forced leave da. Salungasing daytoy iti linteg a mangiparparit iti kasdiay nga addang. Iti aktwal, mangmangted dalan daytoy iti kapitalista a punasen ti years of service (dagiti tawen iti serbisyo) dagiti mangmangged ken ligal nga ikkaten isuda iti pabrika a saan a makaal-ala ti separation pay.