Forced leave, floating status, furlough, on-call basis—pila lang ang mga ini sa nanari-sari nga padihot sang mga kapitalista sa pleksible nga pagtrabaho nga nagahatag sang dalan sa lapnagon nga iligal nga pagpangkakas sang mga mamumugon. Sa mga kaayusan nga ini, ginabuhinan sang kapitalista ang trabaho sang mamumugon sang isa ka adlaw tubtob anum ka bulan. Puede nga may bahin nga bayaran ang pwersahan nga pagpabakasyon, apang sa masami wala sang ginabaton nga sweldo ang mga mamumugon sa mga adlaw ukon bulan nga ini.

Bahin sang neoliberal nga patakaran sa pangabudlay ang amo nga mga pleksible nga kaayusan. Sadto pa 1985 ginapahanugutan sang estado ang mga kapitalista nga hungod nga magbuhin sang regular nga adlaw sang trabaho sa tabon sang “pagsalbar sang negosyo.” Kinahanglan lang nila nga e-report nga hinay ukon kulang ang order ukon mga proyekto para ma-otorisahan nga indi na pasudlon sa trabaho ang ila mga mamumugon.

Nasulat sa layi nga dapat temporaryo ang mga kaayusan nga ini, apang sa sobra ka lawig nga wala sang sweldo, madamo nga mamumugon ang nagakapilitan nga maghalin para mangita sang iban nga makitaan. Ang ila paghalin magalibre sa salabton sang kapitalista nga maghatag sang mga benepisyo pareho sang severance pay kag makalikaw ang mga ini sa asunto nga iligal nga lockout ukon pagsira sang pabrika. Ginatago man sang kaayusan nga ini ang reyalidad nga ang linibo ka mamumugon nga nakategorya nga may trabaho sa aktwal, wala sang trabaho.

Nag-grabe ang amo nga kaayusan sadtong panahon sang pandemya sang gin-suspende ukon buhinan sang madamo nga kumpaniya ang ila mga operasyon. Ginhingalitan sang kapitalista ang krisis kag ginduso ang pagpalawig sang pagbuhin sang mga adlaw sang trabaho nga tubtob sa isa ka tuig. Nangin lapnagon ang padihot nga ini sa business process outsourcing (BPO ukon mga call center), industriya sang bayo, elektroniks kag information technology. Sa sektor sang BPO pa lang, 4 sa kada 10 ka mamumugon ang ginabutang sa “floating status” nga wala sang bayad. Madamo sa ila ang wala na ginabalik sa trabaho.

Sang “liwat buksan” ang ekonomiya, kakulangan naman sang mga “order” ukon hinay nga proyekto ang ginarason sang mga kapitalista para himuslan tubtob permanente nga kakason sa trabaho ang mga mamumugon. Lakip diri ang linibo ka mamumugon sa mga pabrika sa Mactan Export Processing Zone nga ginbutang sa floating status antes lubos nga kakason sadtong 2022-2023.

Sa Laguna sining Abril, ginpaidalum sang Nexperia Philippines sa “temporaryo nga terminasyon” ang 54 ka mamumugon sini sa masunod nga anum ka bulan. Dugang nga 72 pa ang ginbutang sa pareho nga istatus sang Septyembre. Pinakaulihi ang maniobra nga ini sa serye sang pagpangkakas sa pabrika sa pagrason nga “naghina” ang produksyon sang kumpaniya.

Sa Pampanga, gina-antus sang 1,000 ka mamumugon sang pabrika sang Luen Thai Philippines, kumpaniya nga nagahimo sang malahalon nga bag, ang forced leave kag wala sang sweldo halin Enero tubtob Marso. Para lutsan ang salabton, nagdeklarar ang kapitalista nga nagnubo ang produksyon sa ulubrahan bisan ginpabilin sini ang nagaluntad nga lebel sang produksyon. Para sal-on ang nabakante nga mga trabaho, ginpasaka sang kapitalista ang kota sang nabilin nga mamumugon padulong sa 130-180 handbag kada adlaw. Ang indi makalab-ot sang kota ginapahog nga ibutang man sa forced leave. Wala sang ginahatag ang kapitalista nga kasegurohan nga ibalik sa trabaho ang mga ginpaidalum sa iskema nga ini.

Sa Bataan, lapaw sa isa ka tuig na nga yara sa “forced leave” ang mga mamumugon sang Universal Weavers Corporation, isa ka ulobrahan sang mga kagamitan kag panapton medikal. Ang ginhimo nga rason sang kumpaniya, wala sang “ginapa-obra kag order” sa ila gani wala na sila ginapasulod sa pabrika. Nakahibalo ang mga mamumugon nga may yara sang order ang kumpaniya apang ginapili sini nga dal-on sa Cambodia ang produksyon tungod mas barato kag barat sila magpasweldo didto. Nagalikaw man ang kumpaniya sang salabton sini nga ihatag ang ila benepisyo nga 13th month pay kag iban pa.

Nagapapirma pa ang mga manedsment sang waiver nga nagaunod nga nagapasugot ini nga mangita sang iban nga trabaho ang mga mamumugon samtang naka-forced leave sila. Kabaliskaran ini sa layi nga nagasiling nga nagadumili sa amo nga tikang. Sa aktwal, nagahatag sang dalan ini sa kapitalista nga lusawon ang years of service (mga tuig sang pagtrabaho) sang mga mamumugon kag ligal nga kakason sila sa pabrika nga indi makakuha sang separation pay.