Batuan ang maki-imperyalista nga "chacha" sang rehimen US-Marcos

, ,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishIlocoBisaya

Sandig sa pinakatinutuyo nga “bag-uhon ang mga pang-ekonomya nga probisyon” para hatagan sang mas dako nga kahilwayan ang mga dumuluong nga kapitalista nga angkunon kag hakuton ang manggad sang pungsod kag magkamol sang super-ganansya, maathag nga kamot sang imperyalistang US ang matuod nga yara sa likod sang subong nga ginaduso sang rehimen US-Marcos nga pakana nga bag-uhon ang reaksyunaryo nga konstitusyon 1987.

Ginatos ka minilyon ka piso ang ginbubo sang nagahari nga rehimen para koordinado nga pahulagon ang mga alipures ni Marcos sa kongreso, senado kag mga lokal nga gubyerno. Isa ang katuyuan sang duha ka hamulag nga inisyatiba nga ginsugdan sa Manubo nga Kapulungan kag sa Senado, apang may yara sang kinalain sa tunga sang pila ka pulitiko kaangot sa pamaagi kag sakop sang pagahimuon nga pagbag-o sa konstitusyon.

Sa duso sang kampo ni Marcos-Romualdez, ginlunsar ang peke nga “people’s initiative” para isal-ot sa konstitusyon 1987 ang probisyon para sa gin-isa nga pagboto sang Mataas kag Manubo nga Kapulungan sang Kongreso (indi hamulag nga pagboto) sa pagpabakod sang mga pagbag-o sa konstitusyon. Maathag nga katuyuan sini nga ibutang sa Manubo nga Kapulungan ang gahum para dali nga bag-uhon ang konstitusyon.

Sa pihak nga bahin, ginaduso subong sa senado ang Joint House Resolution para isal-ot ang mga tinaga nga “unless otherwise provided by law” ukon “magluwas kung pahanugutan sang laye” sa pila ka yabi nga probisyon. Katuyuan sini nga hatagan sang gahum ang reaksyunaryo nga kongreso nga maghimo sang simple nga laye para hatagan dalan ang dumuluong nga pagpanag-iya ukon kontrol sa duta, serbisyong pampubliko, edukasyon, masmidya kag pagpawaragwag (advertising).

Naglapta nga daw kalayo ang pagpamatok sang nagkalain-lain nga pwersa kag sektor sa paglupok sang balita sang pagduso sang “chacha.” Ginsugata sang malapad nga pag-pamatuk ang “people’s initiative” nga nangalisngaw ang baho tungod sa nabuyagyag nga sa tagsa nga pirma may bayad nga ₱100, ukon nakuha kabaylo ang pasalig nga ayuda ukon pamahog nga dingutan sini. Ginsugata man sang pagpamatok ang posibilidad nga iduso sa kongreso ang “term extension” ukon pagpalawig sang mga termino sang presidente kag iban pa nga upisyal sang reaksyunaryong gubyerno; amo man ang ginaduso nga mga neoliberal nga amendasyon nga lubos magapatay sa pang-ekonomya nga soberenya sang Pilipinas.

Bilang sandigan nga laye sang nagahari nga sistemang malakolonyal kag malapyudal, ang Konstitusyon 1987 ang reaksyunaryo kag naga-alagad sa interes sang mapamigos kag mapanghimulos nga nagaharing sahi. Tungod gindihon kag ginpabakod ini pagkatapos sang pag-alsa sa EDSA sadtong 1986 kag sa atubang sang padayon nga buylo sang demokratikong kahublagan masa, napilitan ang nagahari nga estado nga butangan ini sang mga demokratiko kag pungsodnon nga disenyo, kabahin ang pagdeklarar sang patakaran para pangapinan ang pungsodnon nga patrimonya, paghan-ay sang mga demokratiko nga kinamatarung, pagtalana sang mga limitasyon sa termino sang presidente kag pila ka upisyal kag pagpatuman sang laye militar, pagbawal sa dumuluong nga base militar kag armas nukleyar, kag iban pa.

Amo pa man, sa masobra tatlo kag tunga ka dekada, wala nagpahigot ang nagligad nga mga reaksyunaryo nga gubyerno sa mga probisyon sang Konstitusyon 1987. Ginlibutan ukon direkta nga ginlapas ang mga probisyon sini paagi sa nagkalain-lain nga mga laye kag patakaran nga wala-puas nga naglapak sa mga demokratiko nga kinamatarung, nagbukas sang nagkalain-lain nga patag sang ekonomya sa kontrol kag dominasyon sang mga dumuluong nga kapitalista, naghatag sang ekstrateritoryal nga kinamatarung sa mga tropang Amerikano kag nagpadako sa gahum sang mga dinastiyang pampulitika.

Katuyuan sang pakana nga “chacha,” nga pila ka beses na nga gintuyo sang nagligad nga mga gubyerno, nga lubos kuhaon ang mga disenyo nga pungsodnon kag demokratiko sa konstitusyon 1987. Ang ini nga pakana ang kontra-pumuluyo, kontra-imol, kontra-pungsodnon kag kontra-demokratiko, kag magserbe sa interes sang imperyalismo, pyudalismo kag burukrata kapitalismo. Partikular nga tuyo ni Marcos nga panason ang mga marka nga anti-Marcos sa konstitusyon 1987. Sa atubang sang gina-agum sang pumuluyo nga grabe nga krisis pangkatilingban kag pang-ekonomya, pagpamigos kag pagpanumpo, ang pakana nga “chacha” sang rehimen US-Marcos ang sigurado nga magahatag lang sang ilabi nga pag-antus sa pumuluyong Pilipino.

Dapat maukod nga batuan sang pumuluyo ang “chacha” tungod ilabi sini nga palalaon ang atrasado nga sistema nga nakasandig sa dumuluong nga pamuhunan kag pag-import, nagaduso sang pagtaas sa presyo sang mga balaklon, nagapugong sa pagtaas sang sweldo, kag korapsyon sang mga dinastiyang pampulitika. Lubos sini nga pagapiangon ang ekonomya kag magakuha sang ikasarang sang pungsod nga magtindog sa kaugalingon nga mga tiil, kag lubos nga himuon ini nga lunsaran sang mga gyerang agresyon sang US.

Ang pagduso sang “chacha” ang nagabukas sang bag-o nga patag sang pagbato sang pumuluyong Pilipino para isulong ang ila pungsodnon kag demokratiko nga interes. Dapat maukod nga makig-away ang mga pungsodnon-demokratiko nga pwersa sa patag nga ini agud isahon kag pahulagon ang pinakamadamo nga isip sang pumuluyo para bag-uhon ang maitom nga iskema sang rehimen US-Marcos.

Dapat ilunsar ang sangkad kag sunson nga kampanyang edukasyon, propaganda kag ahitasyon sa masa sa mga komunidad, pabrika, eskwelahan, mga baligyaan, simbahan kag iban pa. Ubos-kusog nga lab-uton ang minilyon ka pumuluyo paagi sa nagkalain-lain nga porma sang pagpropaganda sa masa (mga nasulat nga pahayag, talakayan masa, asembliya, mga pangkultura nga pasundayag kag iban pa). Ipalapnag ang kumprehensibo nga pusisyon antipasista, anti-imperyalista kag antipyudal batuk sa “chacha.” Ibuyagyag ang mga ugat sang krisis sa ekonomya kag palangabuhian sang masa. Ibuyagyag paano ginahigot ang pungsod sa pampulitika kag pang-ekonomya nga interes sang US, kag kung paano nga ang kawad-on sang soberenya ang rason subong sang pag-guyod sa pungsod sa bangigay kag kinagamo sang mga imperyalista nga gahum.

Dapat hingalitan ang higayon para pasangkaron kag pabaskugon ang mga organisasyon masa kag unyon. Kadungan sini, dapat tukuron ang nagkalain-lain nga porma, halintang kag kalaparon sang mga alyansa nga kontra-“chacha” (batuk sa isa ukon pila ka aspekto sini) para paupdon ang malapad nga kubay sang mga nahanunga nga pwersa. Kabahin ang minilyon nga naghulag sadtong 2022 batuk sa guban nga Marcos-Duterte.

Ang determinado kag militante nga pagbato sang pumuluyong Pilipino ang magasablag sa anti-pumuluyo kag maki-imperyalista nga pakana na “chacha.” Ang pagbato sa pakana ni Marcos nga gision ang palanubli-on nga anti-diktadura sa Konstitusyon 1987 ang nagadugang sang pangkasaysayan nga kapuslanan sa nagahilapit nga pagdumdom sa anibersaryo sang pag-alsa sa EDSA sa Pebrero 25, kag magaserbe nga maayo nga kahigayunan para isahon ang pumuluyo batuk sa rehimen US-Marcos.

Batuan ang maki-imperyalista nga "chacha" sang rehimen US-Marcos