Dakung presensyang militar sa US sa South China Sea
Matag semana, unod sa mga balita sa Pilipinas ang presensya sa mga barkong pangisda, nabal ug coast guard sa China sa pipila ka bahin sa exclusive economic zone (EEZ) niini ug daghang bahin sa South China Sea (SCS). Sa pikas bahin, wala kaayo nabalita ang dakung presensya sa mga pwersang militar sa US sa dinhi, gawas kung adunay dinagkung war games uban ang Armed Forces of the Philippines. Dugang pa, wala ginasubaybayan ang taas nga pagpondo sa mga pwersang Amerikano sa rehiyon ug ang nagapadayong pagsukol sa mga katawhan sa Asia sa presensya niini
Gikan 1943, permanente nang nakaistasyon ang 7th Fleet sa US sa Southeast Asia. Langkub sa maong operasyon ang Indian Ocean ug West Pacific, lakip ang South China Sea. Naka-istasyon kini sa Subic Bay sa Zambales gikan 1945 hangtud gibasura sa Senado sa Pilipinas ang Military Bases Agreement niadtong Setyembre 16, 1991. Gibalhin ang base sa 7th Fleet sa Yokosuka, Japan taliwala sa lapad nga pagbatok dinhi sa katawhang Japanese.
Sukad dekada 2010, hinay-hinay nga gipaling sa US ang 60% sa mga aset niining nabal ngadto sa Asia aron gamiton batok sa kuno operasyong “anti-access/area denial” (A2/AD) sa karibal niining imperyalistang China. Sa takuban sa mga katungod ug kagawasan sa paglawig sa tanang nasud (rights and freedoms of all nations to navigation), gipaarangkada niini ang militaristang “freedom of navigation operations” (fonops) aron iduso ang walay pugong nga paggawas-sulod sa dagkung barkong iggugubat, submarino ug eroplanong pangbomba niini sa mga EEZ sa mga nasud nga nakapalibot sa SCS. Lakip dinhi ang Taiwan Strait nga ginaila sa China nga langkub sa teritoryong pangdagat niini. Ginaduso sa US ang katungod sa mga barkong iggugubat niini sa “inosenteng pag-agi” sa piot nga agianan, nga nagamugna og tensyon sa China. Ang malangkubong katungod ginapatuman sa US di lamang sa kadagatan, kundili bisan sa kahanginan (airspace).
Sukad 2020, gihan-ok sa US sa Asia ang tulo pa ka dagkung barko para sa mga operasyong A2/AD sa SCS. Niining tuiga, naglunsad ang US og 15 ka nabigasyon sa Taiwan Strait, kuyog ang mga barko sa Canada.
Niadtong 2023, magkadungan nga gipalawig niini sa SCS ang mga carrier strike group (CSG) nga USS Ronald Reagan, USS Nimitz ug USS Carl Vinson. (Ang CSG gilangkuban sa usa ka air craft carrier ug sa 5-6 mas gagmayng barkong nabal, nga adunay kapin 7,500 ka personel.) Sa katapusan sa maong tuig, milawig usab dinhi ang USS Abraham Lincoln. Unum ka beses nga miagi ang maong mga barko sa Bashi Channel sa tunga-tunga sa Batanes ug Taiwan, ug daw ginalawig ang ginaangkong kadagatan sulod sa 9-dash line sa China.
Gikan sa amihanang Luzon, mipanaw kini ngadto sa Balabac Strait sa Palawan, diretso sa amihanang bahin sa kadagatan sa utlatan sa EEZ ng Malaysia ug Indonesia ayha mibalik sa Bashi Channel. Gikan sa kanhing tulo hangtud usa lamang ka semana nga pagpondo sa SCS, milungtad kini sa abereyds sa 14 hangtud 48 ka adlaw. Unum ka beses usab nga milawig ang uban pang barko sa US sa Taiwan Strait.
Kauban sa maong mga barkong ang upat ka surveillance ship, duha ka amphibious ready group ug tulo ka higanteng oceanographic survey ship nga nagpondo sulod sa 314 ka adlaw sa SCS. Nagdeploy usab kini og kapin 10 ka submarinong ginapadagan sa enerhiyang nukleyar ug adunay dalang mga armas nuklerya. Usa dinhi, ang USS Kentucky nga armado sa mga misayl nga nukleyar, gisugat sa protesta dihang midunggo kini sa South Korea niadtong Hulyo 17, 2023.
Kadungan sa fonops ang pagpalupad sa US og mga eroplanong pangbomba ug pangsarbeylans. Niadtong 2023, dili moubos sa 20 ka beses nga nagpalupad ang US og mga B-52H gikan sa base niini sa Guam. Nataho usab ang 1,000 ka beses nga pagpalupad niini og mga eroplanong pangsarbeylans gikan sa Japan, South Korea ug Clark Airbase sa Pampanga. Gitaho sa China nga 100 dinhi milapas sa utlanan sa teritoryong pangkahanginan niini.
Migamit ang US og abanteng mga MQ-4C Triton unmanned aerial vehicle (UAV) nga gipalupad gikan sa drone base niini sa Okinawa, Japan. Hugot nga gibatukan sa mga residente sa Okinawa ang deployment sa maong mga drone sa kanilang isla tungod kay taas ang potensyal sa mga aksidente sa maong mga UAV sa kahanginan.